Johannes Bock

Dieser Artikel befasst sich mit dem Dichter und Diplomaten Johannes Bock. Zu anderen Personen siehe Johann Bock und Hans Bock.
Liber Hungaridos Primus, 1599

Johannes Bock (oder Hans Bock; niedersorbisch Jan Bok, latinisiert Ioannes Bocatius, * 25. Dezember 1569 in Vetschau; † 12. November 1621 in Uherský Brod) war ein niedersorbischer Dichter, Diplomat und Pädagoge.

Leben

Bock wurde als Sohn des Vetschauer Kaufmanns Peter Bock geboren und studierte in Dresden und Wittenberg. Sein Lehrer in Wittenberg war Caspar Peucer, Bautzner Polyhistor, kurfürstlicher Leibarzt und Schwiegersohn Philipp Melanchthons.

Bock war dann in den ungarischen Städten Eperies und Kaschau (heute Prešov und Košice in der Slowakei) tätig. In Kaschau übernahm er 1599 die Leitung der evangelischen Schule, 1604 wurde er Stadtrichter. Für den ungarisch-siebenbürgischen Grafen István Bocskai war er als Diplomat tätig. Kaiser Rudolf II. verurteilte ihn dafür zu mehreren Jahren Festungshaft in Prag.

Hans Bock wird zu den bedeutendsten Dichtern seiner Zeit gezählt. Er trug den kaiserlichen Titel Poeta laureatus ceasareus, was so viel wie gekrönter Dichter bedeutet.

Ehrungen

Erinnerungstafeln an Hans Bock befinden sich an der Wendisch-Deutschen Doppelkirche in Vetschau sowie in Košice. Im Jahr 2013 fand zu Ehren von Johannes Bocatius in der Stadtbibliothek von Košice, die seinen Namen trägt, eine Gedenkveranstaltung der Föderalistischen Union Europäischer Nationalitäten (FUEN) statt.[1]

Schriften

  • «Celadon. Ecloga… Bartphae», Erzsébetet 1594;
  • «Ungaria gratulans ser principi ac domino Maximiliano archiduci Austriaco… cum partes Ungariae Superioris ingreditur». Bártfa, 1595;
  • «Elegiae duae. Altera M. Joannis Bocatii P. L. altera P. Joannis Balogi Th. amincis lectoribus exhibendae», Bártfa, 1595;
  • «Oratio de profanitate Turcicae religionis, deque rebellionis maledicti regni initiis et incrementis». Wittenberg, 1596;
  • «Siracides vel Ecclesiasticus Jesu, filii Sirach, Paraeneses ad vitam bene beateque transigendam in locos communes redactae et versibus elegiacis redditae». 1596;
  • «Castra temperantiae». Bártfa, 1597;
  • «Musae parentales. U. ott», 1598;
  • «Munus Judiciale. U. ott», 1598;
  • «Novus Annus. U. ott». 1599;
  • «Hungaridos libri poematum», Bártfa, 1599;
  • «Commentatio epistolica de legatione sua ad Stephanum Bocskay. Transilvaniae principem, et suscepta cum eo anno», 1605;
  • «Olympias Carceraria», 1611;
  • «Salamon Hungaricus vel de Mathiae Corvini, potentissimi ac felicissimi… Hungariae regis… dictis. Cassoviae». 1611;
  • «Militia S. Georgii. U. ott». 1612;
  • «Hebdomelodia Psalmi 103. U. Ott», 1614;
  • «Anser nuptialis. U. Ott», 1618;
  • «Historia Parasceve. U. Ott», 1621.

Textausgabe

  • Ferenc Csonka (Hrsg.): Ioannes Bocatius: Opera quae extant omnia. Akadémiai Kiadó, Budapest 1990–1992 (kritische Edition)
    • Poetica, 2 Bände, 1990, ISBN 963-05-5377-5 und ISBN 963-05-5378-3
    • Prosaica, 1992, ISBN 963-7719-22-9

Literatur

  • Peter Kosta: Zur lateinischen Dichtung des Johannes Bocatius. In: Potsdamer Beiträge zur Sorabistik. Band 1. 2000. S. 48–58 (pdf)
  • Trudla Malinkowa: Sorbische Denkmale. Handbuch sorbischer Gedenk- und Erinnerungsstätten. Domowina Verlag, Bautzen 2022, ISBN 978-3-7420-2647-7, S. 250f., S. 311f.
  • Madlena Norberg: Johannes Bocatius – ein Poet deutscher Zunge. In: Potsdamer Beiträge zur Sorabistik. Band 1. 2000. S. 59–71. (pdf)
  • Doris Teichmann: Johannes Bock-Bocatius (1569–1621) – Sorabus Lusatus. In: Lětopis. Band 52, Heft 1. Domowina-Verlag, Bautzen 2005. S. 48–73.
  • Doris Teichmann: Mag. Johannes Bock – Bocatius – Sorabus – Lusatus – Vetschoviensis. In: dies.: Studien zur Geschichte und Kultur der Niederlausitz im 16. und 17. Jahrhundert. Quellengeschichtliche Untersuchungen. Domowina-Verlag Bautzen 1998 (Schriften des Sorbischen Instituts / Spisy Serbskeho Instituta; 16), ISBN 3-7420-1729-2.

Weblinks

  • Doris Teichmann: Große Geschichte und ein Vetschauer mittendrin. Johannes Bocatius Domowina-Verlag 2013 (pdf, deutsch, niedersorbisch, slowakisch) sehr detailliert
  • Johannes Bocatius Literarisches Colloquium Berlin
  • Klaus Lischewsky: Denken an Vetschauer Hans Bock Lausitzer Rundschau vom 23. Dezember 2009
  • Werke von Bocatius, Ioannes in der bibliografischen Datenbank WorldCat
  • Webseite der Stadtbibliothek von Košice: Ján Bocatius (auf Slowakisch) (abgerufen am 10. Juli 2017)

Einzelnachweise

  1. Johannes Bocatius in Košice geehrt@1@2Vorlage:Toter Link/www.domowina.de (Seite nicht mehr abrufbar, festgestellt im März 2022. Suche in Webarchiven)  Info: Der Link wurde automatisch als defekt markiert. Bitte prüfe den Link gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis. (abgerufen am 10. Juli 2017)
Normdaten (Person): GND: 121580768 (lobid, OGND, AKS) | LCCN: n94016351 | VIAF: 42697876 | Wikipedia-Personensuche
Personendaten
NAME Bock, Johannes
ALTERNATIVNAMEN Bock, Hans; Bok, Jan (sorbisch); Bocatius, Ioannes (lateinisch); Bocatius János (ungarisch); Bocatius, Ján
KURZBESCHREIBUNG niedersorbischer Dichter, Diplomat und Pädagoge
GEBURTSDATUM 25. Dezember 1569
GEBURTSORT Vetschau/Spreewald
STERBEDATUM 12. November 1621
STERBEORT Uherský Brod