Kontzientzia preso

Kontzientzia presoa da (ingelesez, prisoner of conscience edo POC) bere arraza, erlijio, larru-kolore, hizkuntza, sexu-orientazio edo kredoagatik espetxeratu duten gizabanakoa, baldin eta indarkeria bultzatu edo erabili ez badu, preso politiko terminoari kontrajarriz. Kontzientzia-preso hitzaren jatorria 60. hamarkadakoa da, Amnistia Internazionalak sortu zuen.

Historia

1961eko maiatzaren 28an, The forgotten prisoners^[1] artikuluak Appeal for Amnesty 1961 kanpaina abiarazi zuen, eta lehen aldiz kontzientzia-presoa honela definitu zen:

«Edozein pertsona zeinari fisikoki (espetxeratzeagatik edo beste arrazoi batzuengatik) bere iritzia zintzoki eta indarkeriarik gabe adieraztea (edozein hitz edo sinbolotan) galarazten zaion». Kanpoan uzten ditu atzerriko gobernu batekin konspiratu duten pertsonak, norberarena botatzeko.^[1]

Peter Benenson abokatua beste idazle, akademiko eta abokatuen talde txiki batekin mundu osoko kontzientziako presoak identifikatzea eta haiek askatzeko kanpaina izan zen.^[2] 1962aren hasieran, kanpainak hainbeste euskarri publiko jaso zuen, erakundea iraunkor bihurtu zela, Amnistia Internazionalaren izena hartuz. Sortu zenetik, Amnistia Internazionalak gobernuei presioa egin die kontzientzia-presotzat dituen pertsonak askatzeko .^[3]^[4]

Preso politikoekiko desberdintasunak

The Forgotten Prisoners artikuluak, kontzientziako presoak definitzean, argi eta garbi baztertzen zituen indarkeria erabili edo sustatu zuten pertsonak, preso politikoetatik bereiziz. Hala ere, Amnistia Internazionalak onartu duenez hainbat preso politiko, indarkeria erabili edo aldezten ez dutenak, kontzientzia presoak dira ere, besteak beste: Aung San Suu Kyi, Liu Xiaobo, Mohamed Soltan eta Maajid Nawaz.

Erreferentziak

↑ ^a ^b «The forgotten prisoners - About Amnesty International» web.archive.org 2006-09-20.
↑ «¿Qué es un preso de conciencia? | Amnistia Internacional | Venezuela» www.amnistia.org (Noiz kontsultatua: 2022-12-17).
↑ Historia de Amnistía Internacional (en inglés)
↑ Cronología de AI: años 1960 (en inglés)

Ikus, gainera

Preso politikoa

Bibliografia

Buchanan, Tom. (2002). «The Truth Will Set You Free: The Making of Amnesty International» Journal of Contemporary History 37 (4): 575 a 597. ISSN 0022-0094..