Munia Gaztelakoa

Munia Gaztelakoa
Nafarroako errege-erregina ezkontidea 1011 - 1035 consort count of Aragon (en) 1011 - 1035
Bizitza
Jaiotza	995 (egutegi gregorianoa)
Heriotza	1066ko uztailaren 13a (70/71 urte)
Familia
Aita	Antso Gartzeitz Gaztelakoa
Ama	Urraca Gómez
Ezkontidea(k)	Antso III.a Gartzeitz, Iruñeko Erregea
Seme-alabak	ikusi Fernando I.a Leon eta Gaztelakoa Gartzia IV.a Santxitz Gonzalo I.a Ribagortzakoa Ximena Santxitz Munia Santxitz
Anai-arrebak	ikusi Gartzia Santxitz Gaztelakoa
Hezkuntza
Hizkuntzak	antzinako gaztelania
Jarduerak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa

Munia Gaztelakoa^[1], baita Mayor, Muniadona, edo Mumadonna Santxitz izenez ere ezaguna ( 995 - d.1066), Iruñeko erregina (1010 – 1035), Ribagorza (1017 – 1035) eta Gaztelako konderrien (1029 – 1035) kondesa izan zen.

Biografia

Antso Gartzea Gaztelako kondearen eta bere emazte Urraka Gomezen alaba, Palentziako Banu Gomez kontalariaren familiakoa, Munia, Antso III.a Nagusia ezkondu zuen, 1011 inguruan.

1017an, Ribagortzako kondea, Gilen Isarno, Arango haranera eginiko espedizio batean eraila izan zen.^[2] Munia Ramon II.a Ribagortzakoaren birloba zen.^[3] Bai Mayor Gartziak, Gartzeiz Fernandez eta Ava Ribagortzakoa konde-kondesaren alabak eta Erramun III.a Pallars Jussakoaren alargunak, bai Antso Nagusia erregeak, bere emaztearen izenean, bere eskubide dinastikoak aldarrikatu zituzten. 1017an nafar tropek konderria inbaditu zuten eta Antsok Gilen Isarnoren lurraldeen kontrola hartu zuen.^[4]

1028an, berriro, Muniaren eskubide dinastikoak aldarrikatu zituzten. Gartzea Santxitz Gaztelakoa kondearen hilketaren ondoren — Leonen Bela leinukoek egina —, Antso Nagusia erregeak konderriaren kontrola hartu zuen, Munia hildakoaren arreba zela argudiatuz. Hala ere, 1029an Fernando Antso bere semea konde tituluarekin izendatua izan zen.^[5]

Testamendua

1066ko ekainaren 13an testamentua egin zuen, honen bidez, ordura arte zaldiak gozatzen zituztenei emandako zaldien behin betiko lagapena eta bere menpe zeuden kristautasunera bihurtutako mairuen askatasuna zehazten zituelarik. Berak eraikitako Frómistako San Martin monasterioak erabili zituen onibarren titularra zena ezarri zuen, eta, gainera, beste jabetza batzuk eman zizkion Bobadilla eta Agero hirietan, Frómista eta Población de Camposko tertzio hamartarrak, baita zelai erdia eta Villotako serna bat ere. Frómistan zituen ardiak, behiak eta behorrak Santa Maria, San Juan Bataiatzailea eta San Martin eliza-zentroen artean banatu zituen, eta Asturiasen zituen behiak lurperatua izan zen lekuaren, Fromistako San Martin monasterioaren eta bere arimaren alde otoitz egiten zuten hiru monjeen artean.

Ezkontza eta seme-alabak

1010an, Iruñeko Antso III.a Nagusia erregearekin ezkondu zen. Lau seme-alaba izan zituzten:

• Fernando Antso, Gaztelako kondea.
• Gartzia III.a Santxez (1020-1054), Iruñeko erregea.
• Gonzalo I.a Ribagortzakoa (?-1045), Sobrarbre eta Ribagorzako kondea.
• Bernardo Nafarroakoa (?-1024).

Erreferentziak

Bibliografia

• Martínez Diez, Gonzalo. (2007). Sancho III el Mayor Rey de Pamplona, Rex Ibericus. Madril: Marcial Pons Historia ISBN 978-84-96467-47-7..
• Pérez Celada, Julio A.. (1986). Documentación del Monasterio de San Zoilo de Carrión (1047-1300). Ediciones J.M. Garrido Garrido ISBN 84-86371-09-0..
• Salazar y Acha, Jaime de. (1988). «Una hija desconocida de Sancho el Mayor» Príncipe de Viana (Iruñea: Institución Príncipe de Viana): 183-192. ISSN 1137-7054..

Kanpo estekak

• Datuak: Q260831