Aramean kirjaimisto
Aramean kirjaimisto | |
---|---|
![]() | |
Kielet | aramean kieli |
Kirjoitussuunta | oikealta vasemmalle |
ISO 15924 | Armi |
Infobox OK |
Aramean kirjaimisto kehittyi foinikialaisesta noin vuonna 900 eaa. Kirjoitusjärjestelmä levisi entisestään assyrialaisten valloitettua Amarean 700-luvulla eaa.[1][2] Arabian kieli syrjäytti sen vasta 800-luvullaselvennä. Kirjoitusjärjestelmästä kehittyi idässä Intian brahmi-kirjoitus, anatoliassa muinaisturkin sisäaasialaiset riimut, syyrian ja heprean kirjaimistot sekä nabatealainen kirjoitus Petran kaupungissa Jordaniassa ja sitä kautta arabian aakkosto.
Kirjaimisto
Aramean kirjaimistoon kuuluvat seuraavat kirjaimet, joita on yhteensä 22:[1]
Kirjaimen nimi | Aramean kirjaimisto | IPA | Vastaa kirjainta | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Syyrialainen kirjaimisto | Valtakunnanaramea | heprea | foinikia | arabia | Brahmi-kirjoitus | Nabatealainen | Kharosthi | Maaloulan nykyaramea | ||||
kuva | merkki | kuva | merkki | |||||||||
Ālap | ![]() | ܐ | ![]() | 𐡀 | /ʔ/; /aː/, /eː/ | א | 𐤀 | ا | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Bēth | ![]() | ܒ | ![]() | 𐡁 | /b/, /β/ | ב | 𐤁 | ب | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Gāmal | ![]() | ܓ | ![]() | 𐡂 | /ɡ/, /ɣ/ | ג | 𐤂 | ج | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Dālath | ![]() | ܕ | ![]() | 𐡃 | /d/, /ð/ | ד | 𐤃 | د ذ | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Hē | ![]() | ܗ | ![]() | 𐡄 | /ɦ/ | ה | 𐤄 | ه | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Waw | ![]() | ܘ | ![]() | 𐡅 | /w/; /oː/, /uː/ | ו | 𐤅 | و | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Zain | ![]() | ܙ | ![]() | 𐡆 | /z/ | ז | 𐤆 | ز | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Ḥēth | ![]() | ܚ | ![]() | 𐡇 | /ʜ/ /χ/ | ח | 𐤇 | ح خ | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Ṭēth | ![]() | ܛ | ![]() | 𐡈 | /tˤ/ | ט | 𐤈 | ط ظ | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Yodh | ![]() | ܝ | ![]() | 𐡉 | /j/; /iː/, /eː/ | י | 𐤉 | ي | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Kāp | ![]() | ܟ | ![]() | 𐡊 | /k/, /x/ | כ ך | 𐤊 | ك | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() ![]() |
Lāmadh | ![]() | ܠ | ![]() | 𐡋 | /l/ | ל | 𐤋 | ل | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Mem | ![]() | ܡ | ![]() | 𐡌 | /m/ | מ ם | 𐤌 | م | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() ![]() |
Nun | ![]() | ܢ | ![]() | 𐡍 | /n/ | נ ן | 𐤍 | ن | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() ![]() |
Semkath | ![]() | ܣ | ![]() | 𐡎 | /s/ | ס | 𐤎 | س | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
ʿĒ | ![]() | ܥ | ![]() | 𐡏 | /ʢ/ /ʁ/ | ע | 𐤏 | ع غ | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Pē | ![]() | ܦ | ![]() | 𐡐 | /p/, /ɸ/ | פ ף | 𐤐 | ف | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() ![]() |
Ṣādhē | ![]() | ܨ | ![]() ![]() | 𐡑 | /sˤ/ | צ ץ | 𐤑 | ص ض | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() ![]() |
Qop | ![]() | ܩ | ![]() | 𐡒 | /qˤ/ | ק | 𐤒 | ق | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Rēsh | ![]() | ܪ | ![]() | 𐡓 | /r/ | ר | 𐤓 | ر | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Šin | ![]() | ܫ | ![]() | 𐡔 | /ʃ/ | ש | 𐤔 | ش | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Taw | ![]() | ܬ | ![]() | 𐡕 | /t/, /θ/ | ת | 𐤕 | ت ث | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Lähteet
- ↑ a b Aramaic language and alphabet omniglot.com. Viitattu 23.7.2022.
- ↑ Aramaic alphabet 2022. Encyclopædia Britannica. Viitattu 23.7.2022. (englanniksi)