Hypericum

Come leggere il tassoboxProgetto:Forme di vita/Come leggere il tassobox
Come leggere il tassobox
Hypericum
Hypericum elegans
Classificazione APG IV
DominioEukaryota
RegnoPlantae
(clade)Angiosperme
(clade)Mesangiosperme
(clade)Eudicotiledoni
(clade)Eudicotiledoni centrali
(clade)Superrosidi
(clade)Rosidi
(clade)Eurosidi
(clade)COM
OrdineMalpighiales
FamigliaHypericaceae
GenereHypericum
L., 1753
Classificazione Cronquist
DominioEukaryota
RegnoPlantae
DivisioneMagnoliophyta
ClasseMagnoliopsida
OrdineTheales
FamigliaClusiaceae
GenereHypericum
Specie

Hypericum L., 1753 è un genere di piante tradizionalmente incluso nella famiglia delle Clusiacee, assegnato dalla classificazione APG alle Ipericacee[1][2].

A questo genere appartengono alcune specie ornamentali ma la più nota, per le sue proprietà officinali, è l'iperico (Hypericum perforatum) detto anche erba di San Giovanni.

Etimologia

Il latino scientifico hypericum deriva dal latino hypericon, prestito dal greco antico: ὑπερικόν?, hyperikón, forma collaterale di ὑπέρεικος hypéreikos, a sua volta da υπο-, ypo-, «sotto», ed ἐρείκη, eréikē, «erica»[3].

Descrizione

Il genere comprende specie erbacee, annuali o perenni, piccoli arbusti e alberi alti sino a 12 m.[4]
È caratterizzato dalla presenza sui petali di ghiandole contenenti olii essenziali, visibili sotto forma di piccoli punti traslucidi. I fiori sono a 5 petali e possiedono molti stami.

Distribuzione e habitat

Le specie del genere Hypericum sono diffuse in quasi tutto il mondo con l'eccezione delle regioni artiche e antartiche.[4]

Tassonomia

Lo stesso argomento in dettaglio: Specie di Hypericum.
Hypericum adpressum
Hypericum hircinum
Hypericum perforatum

Il genere Hypericum comprende oltre 500 specie[2], tra cui le seguenti sono diffuse in Europa e nel bacino del Mediterraneo[5]:

  • Hypericum aciferum (Greuter) N.Robson
  • Hypericum adenotrichum Spach
  • Hypericum aegypticum L.
  • Hypericum afrum Lam.
  • Hypericum alternifolium Labill.
  • Hypericum amblycalyx Coustur. & Gand.
  • Hypericum amblysepalum Hochst.
  • Hypericum andjerinum Font Quer & Pau
  • Hypericum androsaemumL.
  • Hypericum annulatum Moris
  • Hypericum apricum Kar. & Kir.
  • Hypericum armenum Jaub. & Spach
  • Hypericum athoum Boiss. & Orph.
  • Hypericum atomarium Boiss.
  • Hypericum atropatanum Rzazade
  • Hypericum aucheri Jaub. & Spach
  • Hypericum australe Ten.
  • Hypericum aviculariifolium Jaub. & Spach
  • Hypericum balearicum L.
  • Hypericum barbatum Jacq.
  • Hypericum bithynicum Boiss.
  • Hypericum bupleuroides Griseb.
  • Hypericum calycinum L.
  • Hypericum canadense L.
  • Hypericum canariense L.
  • Hypericum capitatum Choisy
  • Hypericum caprifolium Boiss.
  • Hypericum cardiophyllum Boiss.
  • Hypericum caucasicum (Woronow) Gorschk.
  • Hypericum cerastoides (Spach) N.Robson
  • Hypericum chrysothyrsum Woronow
  • Hypericum coadunatum Link
  • Hypericum confertum Choisy
  • Hypericum confusum Rose
  • Hypericum coris L.
  • Hypericum crenulatum Boiss.
  • Hypericum cuisinii Barbey
  • Hypericum davisii N.Robson
  • Hypericum decaisneanum Coss. & Daveau
  • Hypericum delphicum Boiss. & Heldr.
  • Hypericum dubium Leers
  • Hypericum elegans Willd.
  • Hypericum eleonorae Jelen.
  • Hypericum elodes L.
  • Hypericum elongatum Rchb.
  • Hypericum empetrifolium Willd.
  • Hypericum ericoides L.
  • Hypericum fissurale Woronow
  • Hypericum foliosum Aiton
  • Hypericum formosissimum Takht.
  • Hypericum fragile Boiss.
  • Hypericum gentianoides (L.) Britton, Sterns & Poggenb.
  • Hypericum glandulosum Aiton
  • Hypericum grandifolium Choisy
  • Hypericum grossheimii Fed.
  • Hypericum gymnanthum Engelm. & A.Gray
  • Hypericum haplophylloides Halácsy & Bald.
  • Hypericum helianthemoides (Spach) Boiss.
  • Hypericum heterophyllum Vent.
  • Hypericum hircinum L.
  • Hypericum hirsutum L.
  • Hypericum huber-morathii N.Robson
  • Hypericum humifusum L.
  • Hypericum hypericoides (L.) Crantz
  • Hypericum hyssopifolium Chaix
  • Hypericum imbricatum Poulter
  • Hypericum jovis Greuter
  • Hypericum kelleri Bald.
  • Hypericum kotschyanum Boiss.
  • Hypericum lanuginosum Lam.
  • Hypericum libanoticum N.Robson
  • Hypericum linarifolium Vahl
  • Hypericum linarioides Bosse
  • Hypericum lydium Boiss.
  • Hypericum lysimachioides Boiss.& Noë
  • Hypericum maculatum Crantz
  • Hypericum majus (A.Gray) Britton
  • Hypericum malatyanum Peşmen
  • Hypericum marginatum Woronow
  • Hypericum minutum P.H.Davis & Poulter
  • Hypericum monadenum N.Robson
  • Hypericum montanum L.
  • Hypericum montbretii Spach
  • Hypericum mutilum L.
  • Hypericum nanum Poir.
  • Hypericum naudinianum Coss. & Durieu
  • Hypericum neurocalycinum Boiss. & Heldr.
  • Hypericum nummularioides Trautv.
  • Hypericum nummularium L.
  • Hypericum olivieri (Spach) Boiss.
  • Hypericum olympicum L.
  • Hypericum orientale L.
  • Hypericum origanifolium Willd.
  • Hypericum ovalifolium Koidz.
  • Hypericum pallens Banks & Sol.
  • Hypericum pamphylicum N.Robson & P.H.Davis
  • Hypericum perfoliatum L.
  • Hypericum perforatum L.
  • Hypericum polygonifolium Rupr.
  • Hypericum polyphyllum Boiss. & Balansa
  • Hypericum pruinatum Boiss. & Balansa
  • Hypericum pseudolaeve N.Robson
  • Hypericum psilophytum (Diels) Maire
  • Hypericum pubescens Boiss.
  • Hypericum pulchrum L.
  • Hypericum pumilio Bornm.
  • Hypericum reflexum L. f.
  • Hypericum repens L.
  • Hypericum retusum Aucher
  • Hypericum richeri Vill.
  • Hypericum robertii Batt.
  • Hypericum rochelii Griseb. & Schenk
  • Hypericum rumeliacum Boiss.
  • Hypericum rupestre Jaub. & Spach
  • Hypericum russeggeri (Fenzl) R. Keller
  • Hypericum salsolifolium Hand.-Mazz.
  • Hypericum salsugineum N.Robson & Hub.-Mor.
  • Hypericum saxifragum N.Robson & Hub.-Mor.
  • Hypericum scabroides N.Robson & Poulter
  • Hypericum scabrum L.
  • Hypericum setiferum Stef.
  • Hypericum sinaicum Boiss.
  • Hypericum sorgerae N.Robson
  • Hypericum spectabile Jaub. & Spach
  • Hypericum spruneri Boiss.
  • Hypericum tauricum R. Keller
  • Hypericum taygeteum Quézel & Contandr.
  • Hypericum ternatum Poulter
  • Hypericum tetrapterum Fr.
  • Hypericum thasium Griseb.
  • Hypericum thymbrifolium Boiss. & Noë
  • Hypericum thymifolium Banks & Sol.
  • Hypericum thymopsis Boiss.
  • Hypericum tomentosum L.
  • Hypericum trichocaulon Boiss. & Heldr.
  • Hypericum triquetrifolium Turra
  • Hypericum umbellatum A. Kern.
  • Hypericum undulatum Willd.
  • Hypericum uniglandulosum Bornm.
  • Hypericum vacciniifolium Hayek & Siehe
  • Hypericum venustum Fenzl
  • Hypericum vesiculosum Griseb.
  • Hypericum xylosteifolium (Spach) N.Robson

Usi

Hypericum perforatum è utilizzato in fitoterapia nei disturbi depressivi minori.[6] Si deve però evitare l'assunzione contemporanea di iperico e di farmaci antidepressivi (SSRI), a causa delle loro possibili interazioni.

Nella medicina omeopatica viene indicato come battericida, antisettico nel caso di cure odontoiatriche, di ferite, tagli, escoriazioni e traumi.[7]

Note

  1. ^ (EN) The Angiosperm Phylogeny Group, An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the ordines and families of flowering plants: APG IV, in Botanical Journal of the Linnean Society, vol. 181, n. 1, 2016, pp. 1–20.
  2. ^ a b (EN) Hypericum, su Plants of the World Online, Royal Botanic Gardens, Kew. URL consultato il 3/12/2022.
  3. ^ Carlo Battisti e Giovanni Alessio, Dizionario etimologico italiano, Firenze, Barbera, 1950-57, p. III, 2094, SBN IT\ICCU\LIA\0963830.
  4. ^ a b (EN) Robson NKB, Studies in the genus Hypericum L. (Guttiferae): 3. Sections: 1. Campylosporus to: 6a. Umbraculoides, in Bull. Brit. Mus. (Nat. Hist.) Bot., vol. 12, 1985, pp. 163-325.
  5. ^ (EN) Marhold, K., Clusiaceae, su Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity, 2011.
  6. ^ Kenneth M. Klemow, Andrew Bartlow e Justin Crawford, Herbal Medicine: Biomolecular and Clinical Aspects, 2nd, CRC Press/Taylor & Francis, 2011, ISBN 978-1-4398-0713-2. URL consultato il 24 ottobre 2017.
  7. ^ Cassandra Narks, Omeopatia, Milano, Armenia, 1997, p. 40.

Altri progetti

Altri progetti

  • Wikimedia Commons
  • Wikispecies
  • Collabora a Wikimedia Commons Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Hypericum
  • Collabora a Wikispecies Wikispecies contiene informazioni su Hypericum

Collegamenti esterni

  • (EN) Hypericum online, su hypericum.myspecies.info. - A site dedicated to Hypericum
Controllo di autoritàJ9U (ENHE) 987007536188605171
  Portale Botanica: accedi alle voci di Wikipedia che trattano di botanica