Lijst van beelden in Tiel

Dit is een (onvolledige) chronologische lijst van beelden in Tiel. Onder een beeld wordt hier verstaan elk driedimensionaal kunstwerk in de openbare ruimte van de Nederlandse gemeente Tiel, waarbij beeld wordt gebruikt als verzamelbegrip voor sculpturen, standbeelden, installaties, gedenktekens en overige beeldhouwwerken.

Voor een volledig overzicht van de beschikbare afbeeldingen zie: Beelden in Tiel op Wikimedia Commons.

Geplaatst Omschrijving Kunstenaar Locatie Materiaal Afbeelding
1528 Gedenksteen uit de vroegere Burensepoort Onbekend Waterpoort, Waalkade Natuursteen
1647 Gevelsteen met wapen van Tiel Onbekend Waterpoort, Waalkade Natuursteen
1918 Buste Mr. Meinard Tydeman[1] Rueb, Gra Gra Rueb Kalverbos Brons op een hardstenen sokkel
Omstreeks 1946 Herdenkingsmonument voor de gefusilleerden uit Wamel Onbekend Waalkade Reliëf in bakstenen muur
1948 Krijger voor hij dodelijk getroffen wordt Hoorn, Wim van Wim van Hoorn Bij Sint-Maartenskerk Brons op sokkel met reliëf opgemetseld met bakstenen
1953 Herdenkingsplaquette voor de gefusilleerde N.A. Oostinga, directeur van het postkantoor Maris, Jac Jac Maris Hoogeinde, voormalig postkantoor Brons
1958 Zonder titel, vijf plaquettes Ernste, Alexander Alexander Ernste Hal van het stadhuis, Achterweg Koper
1959 Ik ben de ware wijnstok[2] Daalderop-Bruggeman, Carla Carla Daalderop-Bruggeman Gevel Prins Willem Alexanderschool,
Burgemeester Schullstraat
Keramische tegels
1960 De Zaaier Jac Maris Gevel Regenboogschool,
Meester Rinkstraat
Keramiek
1965 Reliëf Meek, Harry Harry Meek[3] Gevel van firma Blokker, Waterstraat Beton
1971 Engel[4] Kortekaas, Huub en Adelheid Huub en Adelheid Kortekaas Betuwe sporthal, Wadenoijenlaan Polyester
1971 Reliëf Ernste, Alexander Alexander Ernste Rotondaschool, Maurikstraat Koper
1971 Zonder titel, keramische buutpaal Tieman, Henk Henk Tieman Voormalige Cambier van Nootenschool, Neerijnenlaan Steen en keramiek
1971 Moeder leert kind lopen Kliphuis-Bothof, Nel Nel Kliphuis-Bothof Zorgcentrum Wadenoijenlaan Brons op hardstenen sokkel
1972 Nills Holgerson en de gans Teeseling, Ed van Ed van Teeseling Plantsoen hoek Grotebrugsegrintweg en Westroyensestraat Brons op metalen paal
1975 Vogel, twee reliëfs Onbekend Aan weerszijden van de ingang van de Cambier van Nootenschool, Cambier van Nootenlaan Hardstenen wandplastiek
1976 Het ontwaken Luijn, Jan van Jan van Luijn Bij ingang kelder Lingecollege, Heiligestraat Brons
1977 Borstbeeld Mary Dresselhuys Kwanten, Jesualda Jesualda Kwanten Agnietenhof Brons
1978 Spel en ontmoeting Kaayk, Coen Coen Kaayk Sporthal Westroyen, Predikbroedersweg Polyester
1978 Innerlijke evenwichtsoefening[5] Kooistra, Pieter Pieter Kooistra Plantsoen voor de Sint-Maartenskerk Messing en beton
1978 Innerlijke evenwichtsoefening Kooistra, Pieter Pieter Kooistra Waalkade Messing en beton
1980 Gasvlam (in de volksmond ook wel De Piel van Tiel; in 2014 verwijderd)[6] Landzaat, Jan Jan Landzaat Voormalig hoofdkantoor GGR-gas, Westluijdensestraat Glas en staal
1981 Meisje met poes Daalderop-Bruggeman, Carla Carla Daalderop-Bruggeman Laan van Westroyen tegenover winkelcentrum Brons op bakstenen sokkel
1981 Ontmoeting en afscheid Versteeg , Hans Hans Versteeg Stationsplein Brons op hardstenen sokkel
Omstreeks 1982 Dokter en patiënt van der Veen, Rob Rob van der Veen[7] Ingang Ziekenhuis Rivierenland Brons
1986 Familie (twee figuren) Arma, Ad Ad Arma Waalstraat, hoek Waalkade en Waterpoort Brons op hardstenen sokkel
1986 Samoerai Dijkers, Ruud Ruud Dijkers Zijgevel stadhuis, Kerkstraat Staal
1986 Schip[8] Velden, Gerry van der Gerry van der Velden Plein Brons op hardstenen sokkel
1987 Isis Arma, Ad Ad Arma In de stadsgracht nabij het Kalverbos Brons
1987 Mobile Kaayk, Coen Coen Kaayk Vide Openbare Bibliotheek Perspex
1991 Zonder titel, waterpartij Martinot, Nicole Nicole Martinot Iriszorg, Prinses Beatrixlaan Roestvrij staal, graniet, beton, water
1993 Flipje[9] Ringnalda, Else Else Ringnalda Groenmarkt Brons
1994 Keramische zuil Snoeck, Jan Jan Snoeck Politiebureau, Prinses Beatrixlaan Keramische tegels op betonnen kern
1995 De Roeier den Ouden, Willem Willem den Ouden (beeld) en Toorn, Willem van Willem van Toorn (gedicht) Waalbandijk, Zennewijnen Aanvankelijk polyester en betonijzer; daarna opnieuw vervaardigd in brons
1995 De stoel Lambertz, Ralph Ralph Lambertz Stadhuistuin Staal, hout, polyesterlak
1995 Fingerprints Melkert, Jeroen Jeroen Melkert Zoelensestraat / Bergakker Hout, zandsteen
1996 De Vuurtempel Fischer, Carolien Carolien Fischer Steenfabriek Wienerberger, Zennewijnen Baksteen
1996 Joods monument Goedhart, Johan Johan Goedhart en den Ouden, Willem Willem den Ouden Sint Agnietenstraat Verguld aluminium en staal, geluid
1997 Phyllotaxis Buisman, Sjoerd Sjoerd Buisman Ambtmanstuin bij het stadhuis Brons
1997 Huizen op de dijk Litjens, Cor Cor Litjens Ophemertsedijk / Waalbandijk Brons
1997 Lichtbrug[10] Goey, Marijke de Marijke de Goey en Roebers, Hanshan Hanshan Roebers Tussen Ambmanstraat 13 en 15 Neonlampen, staal, glas
1997 Stokstaartjes Willems, Suzanne Suzanne Willems, uitgevoerd door Kennis, Alfons Alfons Kennis Rotonde Zonnedauw / Jhr. P.A. Reuchlinlaan, Passewaay Polyester
1998 Huisje op de vlakte Groot, Elisabeth Elisabeth Groot Rotonde Weegbree / Vliet, Passewaay Verhoogd talud, verf, zink, beton
1998 Pendel (tol) Zwikker, Sabine Sabine Zwikker Rotonde Notarisappel / Dr. J.M. Den Uyllaan, Passewaay Grijs oplopend betonnen vlak, polyester beeld
1999 Duurzaamheid van Baar, Ton Ton van Baar Ambtmanstuin bij het stadhuis Staal
1999 Paard Bus, Riesjart Riesjart Bus Dr. J.M. Den Uyllaan / Prof. R.H. Buismanlaan, Passewaay Hout, ijzer, koper
1999 Klokkenstoel[11] Dolz, Dora Dora Dolz Winkelcentrum Passewaay IJzer, graniet
2001 Voertuig van de geest Arma, Ad Ad Arma Agnietenhof Brons
2002 De brug Verhagen, Jacqueline Jacqueline Verhagen Vijver Linge-Waalpark Aluminium en beton
2002 Briljant Bus, Riesjart Riesjart Bus Agnietenhof Iepenhout
2003 Wâ sedde gij[12] Buijs, Erik Erik Buijs Groenmarkt Hout, brons, licht
2003 Zonder titel, negen reliëfs Kuijpers, Michiel Michiel Kuijpers Rotondaschool, Hondsroos, Passewaay Keramiek
2004 Tegen zinloos geweld[13] Luijn Natuursteen, Van Van Luijn Natuursteen Sint Agnietenstraat, naast de ingang van de Agnietenhof Natuursteen
2005 Straatmozaïek van Lieshout, Lotje Lotje van Lieshout Grotebrugse Grintweg, voormalig terrein De Betuwe Klinkers
2006 De twee geliefden Arma, Ad Ad Arma Ambtmanstuin bij het stadhuis Hardsteen
2006 De discussie Versteeg , Hans Hans Versteeg Ambtmanstuin bij het stadhuis Hardsteen
2006 Zonder titel Zwikker, Sabine Sabine Zwikker Bij Sint-Maartenskerk Hardsteen
2007 Zaadje van de esdoorn Tonnaer, Désirée Désirée Tonnaer Waterschap Rivierenland, De Blomboogerd Brons
2007 Mannen met laarzen Lambertz, Ralph Ralph Lambertz in samenwerking met Vos, Jan Jan Vos Waterschap Rivierenland, De Blomboogerd Metalen magazijnconstructie
2009 Lichtkrant Mul, Geert Geert Mul Schouwburg Agnietenhof Licht
2009 Monument voor het ongedoopte kind Kaayk, Guusje Guusje Kaayk RK Begraafplaats, J.D. van Leeuwenstraat Hardsteen en staal
2009 Monument voor de gevallenen in Nederlands-Indië Luijn Natuursteen, Van Van Luijn Natuursteen Bij Sint Maartenskerk Natuursteen
2009 Beestenbende Kaayk, Guusje Guusje Kaayk en Kaayk, Coen Coen Kaayk Hoogeinde Polyester
2010 Stolpersteine, 21 exemplaren Demnig, Gunter Gunter Demnig Tien locaties in de binnenstad[14] Betonnen klinkers met een messing bovenkant
2011 Spirit Lafaille, Michel Michel Lafaille Rotonde Nieuwe Tielseweg / Heiligestraat / Hertog Reinaldlaan Staal
2012 Honden vangen bot Degraeve, Babette Babette Degraeve Linge-Waalpark Aluminium
2012 Waterwereld[15] Lafaille, Michel Michel Lafaille Rotonde Nieuwe Tielseweg / Waardenburglaan Cortenstaal, basaltstenen en knotwilgen
2013 Mensfiguur Kaayk, Coen Coen Kaayk Hoge Hof, Kapel-Avezaath Belgisch hardsteen
2014 Support Breman, Bartha Bartha Breman Kwelkade 1 Hardsteen op een oude meerpaal
2016 Gedenkteken voor Joan Derk van der Capellen tot den Pol Bregman, Jos Jos Bregman Ambtmanstuin bij het stadhuis Eikenhout
2018 Monument voor de gefusilleerden van 24 december 1944 (in 2021 vernield en verdwenen) Entreegebouw van parkeergarage Westluidense Poort, Bleekveld Glas
2019 Monument voor de Molukse KNIL-militairen Taihuttu, Max Max Taihuttu Bij Sint Maartenskerk Natuursteen
2019 Moebius Reus, Wim Wim Reus Trouwzaal, stadhuis Natuursteen
2022 Monument voor de gefusilleerden van 24 december 1944 Cor Litjens Vlindertuin De Zindering Bronzen plaquette op betonnen sokkel
Bronnen, noten en/of referenties
  • Beelden van Gelderland: Tiel
  • Gemeente Tiel

Noten

  1. In Breda (Grote Kerk) staat een versie van dit beeld zonder bovenarmen.
  2. Links onder het beeld is in keramiek de titel als een tekstbalk weergegeven. De tekst is naar Lukas 15 vers 1-8. In de hal van de school bevinden zich enkele kleinere vrije beeldjes in keramiek met drie spelende kinderen, een luisterende jongen en een voorlezende vrouw. Waarschijnlijk zijn de beelden gemaakt ter gelegenheid van honderdjarig bestaan van het Protestants Christelijke Onderwijs.
  3. Het pand is in het kader van de wederopbouw van Tiel in 1965 in opdracht van M. Van Blijdesteijn herbouwd door architectenbureau J.W. en C.A.W. Heuvelink te Apeldoorn. In de gevel is ook een Sint Jorissteen aangebracht.
  4. Van dit werk zijn nog vijf exemplaren elders in Nederland.
  5. Dit en het volgende beeld maken deel uit van een groots kunstintegratieproject van Pieter Kooistra. Het lag in de bedoeling dat er twaalf beelden semi-permanent in Tiel zouden verrijzen.
  6. Jan P. G. Landzaat (Arnhem, 28 maart 1939 - 27 januari 2019) werkte als hoofd interne zaken bij de N.V. Maatschappij tot Gasvoorziening Gelders Rivierengebied (GGR-gas). Zijn bekendste werk was de Gasvlam, gemaakt door Van Tetterode Glass Studio BV, Amsterdam Noord. Het kunstwerk is in 2014 bij de sloop van het gebouw verwijderd. Het was al in slechte staat, veel glas was gebroken. Zie ook Jan Bouwhuis, TielSloopWLP KunstYT. YouTube (11 november 2014). Gearchiveerd op 28 juni 2020. Geraadpleegd op 7 juni 2020.
  7. Rob van der Veen was chirurg in Ziekenhuis Rivierenland.
  8. Dwars door de verticale plaat heen die als een schild fungeert, steekt een schip. Daarop is een figuur te zien, leunend over de reling. Het schip is min of meer abstract gemodelleerd naar een Middeleeuws Hanzeschip. Het beeld verwijst naar de geschiedenis van Tiel als Hanzestad. Het schild duidt op de strijd om het behoud van de stad. De kop van de figuur in reliëf is afgeleid van een munt uit de tiende eeuw.
  9. Het beeld is een afbeelding van het bekende fruitbaasje dat sinds 1936 het beeldmerk was van conservenfabriek De Betuwe. De Stichting Jan Nieuwenhuyzen heeft dit beeld aan de stad geschonken wegens de belangrijke rol van de fabriek in de sociaal-economische geschiedenis van de stad.
  10. In de verbinding tussen twee bestaande gebouwen heeft architect Wouter Eykelenboom in samenwerking met Hanshan Roebers en Marijke De Goey een ranke constructie van staal en glas opgetrokken. De bijdragen van Roebers en de Goey bestaat uit het kleurengamma dat ontstaat door de richting die het licht heeft ten opzichte van de glasplaten. Het natuurlijke licht vermengt zich met de kleine vierkanten en gebogen rechthoeken in blauw neon die aan diverse punten zijn aangebracht.
  11. Een bestaande ijzeren klokkenstoel, ontworpen door een lokale juwelier, is voorzien van een nieuwe basis. Aan elk van de vier steunpunten heeft Dolz in een organische vorm een bankje bevestigd van rose graniet.
  12. Het beeld bestaat uit een zitbank waarnaast een functionerende schemerlamp staat. Op de kap van de schemerlamp is een klein model huisje bevestigd. Het beeld is gemaakt ter ere van Hans van Hatert, die jarenlang een gewilde column schreef in De Tielsche Courant, later Dagblad Rivierenland.
  13. Gedenkteken naar aanleiding van de dood van ErikJan den Haan op 19 april 1998. Tekst van Martin Kers.
  14. Locaties: Westluidensestraat 32, Jodenstraatje 1, Plein 15, Plein 3,Waterstraat 51, Sint Josephstraat 9, J.D. van Leeuwenstraat 3, Dr. Kuyperstraat 6, Prinses Beatrixlaan 38, Heiligestraat 6.
  15. De volledige tekst op het kunstwerk luidt: Langs de eerste stralen van de ochtendzon op de langste dag, refererend aan de aanleg van de paradeweg (de latere Nieuwe Tielseweg) in de Franse tijd (1795). Aan het eind hiervan stond op de dijk een grote gouden bal, symbool van de opkomende zon van de Verlichting.
Mediabestanden
Zie de categorie Sculptures in Tiel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.