Lijst van landmollusken in Nederland, België en Luxemburg

Dit is een lijst van landmollusken in Nederland, België en Luxemburg.

Deze lijst geeft een overzicht van alle soorten landmollusken die uit Nederland, België en Luxemburg bekend zijn. Van elke soort wordt tevens een globaal overzicht van het fossiele voorkomen in afzettingen van kwartaire ouderdom gegeven.

Uit België zijn veel minder fossiele landmollusken bekend dan uit Nederland. Dit heeft twee oorzaken. Ten eerste is de fossiele niet-mariene fauna van België veel minder bestudeerd dan die van Nederland en bestaan er minder publicaties over en ten tweede ontbreken veel Pleistocene afzettingen in België of zijn kalkloos waardoor kalkige fossielen zoals mollusken ontbreken. Voor Luxemburg geldt dit in nog sterkere mate.

Voor de zoetwatermollusken: zie Lijst van zoetwatermollusken in Nederland, België en Luxemburg
Voor de mariene soorten: zie Lijst van mariene mollusken in België en Nederland.
Verklaring van de kolommen
  • Taxon Soorten en ondersoorten, soms is alleen duidelijk tot welk genus een taxon behoort en wordt de soortnaam aangeduid als: sp.
  • VP (Vroeg Pleistoceen) Dit is de periode die het Pretiglien tot en met het Bavelien omvat, dit komt ongeveer overeen met 2,588 - 0,85 Ma
  • MP (Midden Pleistoceen) Dit is de periode die het Cromerien tot en met het Saalien omvat, dit komt ongeveer overeen met 0,85 - 0,128 Ma
  • LP (Laat Pleistoceen) Dit zijn het warme Eemien en het voornamelijk koude Weichselien, ongeveer van 0,128 - 0,0115 Ma.
  • H (Holoceen). Dit is het interglaciaal waarin wij nu leven. Het begon 0,0115 Ma geleden.
  • Huidige fauna Deze bestrijkt de tijd waaruit waarnemingen van mollusken bekend zijn en in publicaties vastgelegd.
  • I/G - I de soort is alleen uit interglacialen bekend (gematigd warm klimaat), G glaciale soort (koel tot koud klimaat); Er zijn ook soorten die zowel in koude als in warme perioden voorkwamen: dit is aangegeven met IG.
  • Niet inheems. Hier zijn dit alle soorten die onder invloed van activiteiten van de mens, of door direct ingrijpen (bewust of onbewust) ooit in één of meer van de drie landen terecht zijn gekomen. Dit hoeven niet alleen soorten van andere continenten te zijn, er vallen ook soorten onder die bijvoorbeeld uit het Mediterrane gebied in Europa hier terecht zijn gekomen. Deze soorten ontberen aanwezigheid in afzettingen die ouder zijn dan de aankomst van de (huidige) mens in één of meer van de drie landen (zowel tijdens het Holoceen als tijdens voorafgaande interglacialen).
  • Lokaal uitgestorven In één of meer van de drie landen uitgestorven, elders voortlevend. Het gaat hier uitsluitend om fossiele voorkomens. Zie ook de kolom 'Lokaal verdwenen'.
  • Volledig uitgestorven Soorten die alleen als fossiel bekend zijn en thans dus nergens meer voorkomen. Aangeduid met †.
  • Lokaal verdwenen Dit zijn soorten die tijdens de periode waaruit (gepubliceerde) waarnemingen bestaan ergens in één of meer van de drie landen bleken te leven, maar later (meestal door het verdwijnen van hun leefomgeving) verdwenen zijn. Hoewel daarvoor vaak de term 'uitgestorven' wordt gebruikt, zijn deze soorten zeker niet uitgestorven want ze leven elders voort. Ook is de term plaatselijk uitgestorven wel in gebruik. Deze term is echter gereserveerd voor fossielen. Als blijkt dat een soort hier tijdens één of meer interglacialen aanwezig was om daarna hier niet meer terug te keren terwijl ze wel elders voortleven dan mogen we over 'plaatselijk uitgestorven' spreken. Een periode van waarneming van slechts 200 jaar of misschien zelfs nog minder, en een afwezigheid daarna van misschien 20 jaar is te weinig bewijs voor het plaatselijk uitgestorven zijn van een soort.
  • Areaal per land is aangegeven of de soort in dat land voorkomt (Het is dus niet een echte verspreidingskaart)
Gebruikte termen en afkortingen in de tabel

In de eerste kolom (onder: 'Taxon'):

  • sp. indet. = ondetermineerbaar tot op soortniveau
  • sp. = duidelijk een 'goede' soort, maar onduidelijk welke, uiteindelijk wel determineerbaar bij toegenomen kennis.
  • sp. nov. = species novum. Het betreffende taxon behoort niet tot een bekende soort maar heeft nog geen naam gekregen en is slechts als 'sp. nov.' gepubliceerd.

Overige kolommen:

  • B = België
  • L = Luxemburg
  • N = Nederland
  • BLN = België + Luxemburg + Nederland, etc.
Landmollusken
Taxon VP MP LP H Huidige
fauna 		I/G Niet
Inheems 		Lokaal
Uitgestorven 		Volledig
Uitgestorven 		Lokaal
Verdwenen 		Areaal
Familie: Cochlostomatidae Kobelt, 1902
Cochlostoma salomoni Geyer, 1914 N - - - - I - - † - -
Cochlostoma septemspirale (Razoumowsky, 1789) - - - - B I - - - -
Cochlostoma sp. indet. N - - - - I - - - - -
Familie: Aciculidae J.E. Gray, 1850
Acicula fusca (Montagu, 1803) - - - BN BN I - - - - -
Platyla polita (W. Hartmann, 1840) - - - BLN BLN I - - - - -
Familie: Pomatiidae Newton, 1891
Pomatias elegans (O.F. Müller, 1774) - - - BLN BLN I - - - -
Familie: Carychiidae Jeffreyss, 1830
Carychium mariae Paulucci, 1878 - N - - - I - N - -
Carychium minimum O.F. Müller, 1774 N N N BLN BLN I - - - -
Carychium tridentatum (Risso, 1826) N N N BLN BLN I - - - -
Familie: Succineidae H. Beck, 1837
Succinea antiqua (Colbeau, 1865) - - BN - - G - BN ? - -
Succinea putris (Linnaeus, 1758) N N N BN BLN I - - - -
Succinella oblonga oblonga (Draparnaud, 1801) N N BN BLN BLN IG - - - - -
Succinella oblonga elongata (Sandberger, 1875) N - BN - - G - BN - - -
Oxyloma elegans elegans (Risso, 1826) N N N BN BLN I - - - -
Oxyloma sarsii (Esmark, 1886) - - - - BN I - - - - -
Oxyloma schumacheri (Andreae, 1884) N - BN - - G - BN - - -
Succinea elegans/putris N N N BN - IG - - - - -
Quickella arenaria (Potiez & Michaud, 1835) - - - - BN I - - - - -
Familie: Cochlicopidae Pilsbry, 1900
Cochlicopa lubrica (O.F. Müller, 1774) N N N BLN BLN I - - - - -
Cochlicopa lubricella (Rossmässler, 1834) - N N N BLN I - - - - -
Cochlicopa nitens (M. von Gallenstein, 1848) - N - - L I - N - - -
Cochlicopa repentina Hudec, 1960 - - - N BLN I - - - - -
Cochlicopa sp. indet. N N N BN - I - - - - -
Taxon VP MP LP H Huidige
fauna 		I/G Niet
Inheems 		Lokaal
Uitgestorven 		Volledig
Uitgestorven 		Lokaal
Verdwenen 		Areaal
Familie: Azecidae H. Watson, 1920
Azeca goodalli (A. Férussac, 1821) - N - BLN BL I - N - -
Familie: Lauriidae Steenberg, 1925
Lauria cylindracea (Da Costa, 1778) - - - - BLN I N - - - -
Familie: Orculidae Pilsbry, 1918
Sphyradium doliolum (Bruguière, 1792) N - - BLN BLN I - - - - -
Orcula dolium (Draparnaud, 1801) - - N - - I - N - - -
Familie: Valloniidae Morse, 1864
Vallonia costata (O.F. Müller, 1774) N N N BLN BLN I - - - - -
Vallonia declivis Sterki, 1893 - - - N - I - N - - -
Vallonia enniensis (Gredler, 1856) N N - BN L I - BN - - -
Vallonia excentrica Sterki, 1893 N N N BLN BLN I - - - - -
Vallonia pulchella (O.F. Müller, 1774) N N N BLN BLN IG - - - - -
Vallonia suevica Geyer, 1908 - - - - L I - - - - -
Vallonia tenuilabris (A. Braun, 1843) N - N - - G - N - - -
Acanthinula aculeata (O.F. Müller, 1774) - N - BN BLN I - - - - -
Spermodea lamellata (Jeffreys, 1830) - N - - N I - - - N
Familie: Pupillidae Turton, 1831
Pupilla densegyrata (Ložek, 1954) - - N - - G - N - - -
Pupilla loessica Ložek, 1954 - - N - - G - N - - -
Pupilla muscorum (Linnaeus, 1758) N N N BLN BLN IG - - - - -
Pupilla sterrii (Voith, 1840) N - - - BLN I - - - - -
Pupilla triplicata (Studer, 1820) - - - - B? I - - - - -
Familie: Pyramidulidae Kennard & B.B. Woodward, 1914
Pyramidula pusilla (Vallot, 1801) - - - - B I - - - - -
Familie: Chondrinidae Steenberg, 1925
Granaria frumentum (Draparnaud, 1801) N - - - BL I - N - - -
Abida secale (Draparnaud, 1801) - N N - BL I - N - - -
Chondrina avenacea (Bruguière, 1792) N - - - B I - N - - -
Taxon VP MP LP H Huidige
fauna 		I/G Niet
Inheems 		Lokaal
Uitgestorven 		Volledig
Uitgestorven 		Lokaal
Verdwenen 		Areaal
Familie: Vertiginidae Fitzinger, 1833
Columella aspera Waldén, 1966 ? ? ? ? BLN I - - - - -
Columella columella (G. von Martens, 1830) N N BN - - G - BN - -
Columella edentula (Draparnaud, 1805) N N - BLN BLN I - - - - -
Columella sp. indet. N N N N - I - - - - -
Truncatellina callicratis (Scacchi, 1833) - - - - B I - - - - -
Truncatellina cylindrica (A. Férussac, 1807) - - - N BLN I - - - - -
Vertigo alpestris Alder, 1838 N N - BLN BL I - BN - -
Vertigo angustior Jeffreys, 1830 - N - BN BLN I - - - -
Vertigo antivertigo (Draparnaud, 1801) N N N BLN BN I - L - -
Vertigo genesii Gredler, 1856 N N N BN - IG - BN - -
Vertigo geyeri Lindholm, 1925 - N N BN - IG - BN - -
Vertigo lilljeborgi (Westerlund, 1871) - - - L - I - L - -
Vertigo moulinsiana (Dupuy, 1849) N N - BLN BN I - L - -
Vertigo pusilla O.F. Müller, 1774 N N N BN BLN I - - - -
Vertigo pygmaea (Draparnaud, 1801) N N N BLN BLN I - - - -
Vertigo substriata (Jeffreys, 1833) N N - BN BLN I - - - -
Familie: Enidae B.B. Woodward, 1903
Jaminia quadridens (O.F. Müller, 1774) - - - - BL I - B - - -
Ena montana (Draparnaud, 1801) N - - N BL I - N - - -
Merdigera obscura (O.F. Müller, 1774) - - - BLN BLN I - - - - -
Enidae gen. & sp. indet. N - - - - I - - - - -
Zebrina detrita (O.F. Müller, 1774) - - - - L I - - - -
Chondrula tridens (O.F. Müller, 1774) - - - - L I - - - - -
Familie: Clausiliidae J.E. Gray, 1855
Cochlodina laminata (Montagu, 1803) N N N BLN BLN I - - - - -
Macrogastra attenuata lineolata (Held, 1836) - - - L BLN I - - - - -
Macrogastra densestriata (Rossmässler, 1836) N - - - - I - N - - -
Macrogastra plicatula (Draparnaud, 1801) - N - B BL I - - - - -
Macrogastra rolphii (Turton, 1826) - - - BLN BLN I - - - - -
Macrogastra ventricosa (Draparnaud, 1801) N N N N BL I - N - - -
Clausilia bidentata (Ström, 1765) N N - BN BLN I - - - - -
Taxon VP MP LP H Huidige
fauna 		I/G Niet
Inheems 		Lokaal
Uitgestorven 		Volledig
Uitgestorven 		Lokaal
Verdwenen 		Areaal
Clausilia cruciata (S. Studer, 1820) N - - - L I - N - - -
Clausilia dubia Draparnaud, 1805 N N N BN BLN I - - - - -
Clausilia pumila C. Pfeiffer, 1828 N N N - - I - N - - -
Clausilia rugosa antiquitatis H. Nordsieck, 1990 N - - - - I - - † - -
Clausilia rugosa parvula (A. Férussac, 1807) - N - BN BLN I - - - - -
Laciniaria plicata (Draparnaud, 1801) - - - - BL I - - - - -
Balea biplicata (Montagu, 1803) - - - BN BLN I - - - - -
Balea perversa (Linnaeus, 1758) - - - BN BLN I - - - - -
Familie: Ferussaciidae Bourguignat, 1883
Cecilioides acicula (O.F. Müller, 1774) - - - - BLN I BLN - - - -
Familie: Testacellidae J.E. Gray, 1840
Testacella haliotidea Draparnaud, 1801 - - - - B I - - - - -
Familie: Punctidae Morse, 1864
Punctum pygmaeum (Draparnaud, 1801) N N N BLN BLN I - - - - -
Paralaoma servilis (Shuttleworth, 1852) - - - - N I N - - - -
Familie: Helicodiscidae H.B. Baker, 1927
Lucilla scintilla (Lowe, 1852) - - - - N I ? - - - -
Lucilla singleyana (Pilsbry, 1889) - - - - BL I ? - - - -
Familie: Patulidae Tryon, 1866
Discus perspectivus (Megerle von Mühlfeld, 1816) N - - - - I - N - - -
Discus rotundatus (O.F. Müller, 1774) N N N BLN BLN I - - - - -
Discus ruderatus (W. Hartmann, 1821) N N N - B I - N - - -
Familie: Pristilomatidae T. Cockerell, 1891
Vitrea contracta (Westerlund, 1871) - N - - BLN I - - - - -
Vitrea crystallina (O.F. Müller, 1774) N N N BLN BLN I - - - - -
Familie: Euconulidae H.B. Baker, 1928
Euconulus fulvus (O.F. Müller, 1774) N N N BLN BLN I - - - - -
Euconulus praticola (Reinhardt, 1883) - - - - BLN I - - - - -
Euconulus trochiformis (Montagu, 1803) - - - - BLN I - - - - -
Familie: Gastrodontidae Tryon, 1866
Zonitoides arboreus (Say, 1817) - - - - BN I BN - - - -
Zonitoides excavatus (Alder, 1830) - - - - BN I - - - - -
Zonitoides nitidus (O.F. Müller, 1774) N N N BLN BLN I - - - -
Zonitoides sepultus Ložek, 1964 N N - - - I - - † - -
Taxon VP MP LP H Huidige
fauna 		I/G Niet
Inheems 		Lokaal
Uitgestorven 		Volledig
Uitgestorven 		Lokaal
Verdwenen 		Areaal
Familie: Oxychilidae P. Hesse, 1927
Daudebardia brevipes (Draparnaud, 1805) - - - - L I - - - - -
Daudebardia rufa (Draparnaud, 1805) - - - - L I - - - - -
Oxychilus alliarius (J.S. Miller, 1822) - - - N BLN I - - - - -
Oxychilus cellarius (O.F. Müller, 1774) - - N BLN BLN I - - - - -
Oxychilus draparnaudi (H. Beck, 1837) - - - - BLN I BN - - - -
Oxychilus navarricus helveticus (Blum, 1881) - - - - BN I BN - - - -
Aegopinella nitidula (Draparnaud, 1805) N - N BLN BLN I - - - - -
Aegopinella nitens (Michaud, 1831) - - - - BLN I - - - - -
Aegopinella pura (Alder, 1830) - - - BLN BLN I - - - - -
Aegopinella sp. nov. N - - - - I - - † - -
Lyrodiscus jourdani (Michaud, 1862) N - - - - I - - † - -
Nesovitrea hammonis (Ström, 1765) N N N BLN BLN I - - - - -
Nesovitrea petronella (Pfeiffer, 1853) - - - - L I - - - - -
Familie: Milacidae Ellis, 1926
Milax gagates (Draparnaud, 1801) - - - - BN I - - - - -
Tandonia budapestensis (Hazay, 1880) - - - - BN I - - - - -
Tandonia rustica (Millet, 1843) - - - - BLN I - - - - -
Tandonia sowerbyi (Férussac, 1823) - - - - BN I BN - - - -
Milacidae gen. & sp. indet. N N N BN NB I - - - - -
Familie: Vitrinidae Fitzinger, 1833
Vitrinobrachium breve (A. Férussac, 1821) N N N LN N I - L - - -
Eucobresia diaphana (Draparnaud, 1805) N - - BN BLN I - - - - -
Vitrina pellucida (O.F. Müller, 1774) - BN - BLN BLN I - - - - -
Phenacolimax major (A. Férussac, 1807) - - - N BLN I - - - - -
Familie: Boettgerillidae Van Goethem, 1972
Boettgerilla pallens Simroth, 1912 - - - - BLN I - - - - -
Familie: Limacidae Lamarck, 1801
Limax cinereoniger Wolf, 1803 - - - - BLN I - - - - -
Limax maximus Linnaeus, 1758 - - - - BLN I - - - - -
Limacus flavus (Linnaeus, 1758) - - - - BN I - - - - -
Malacolimax tenellus (O.F. Müller, 1774) - - - - BLN I - - - - -
Lehmannia marginata (O.F. Müller, 1774) - - - - BLN I - - - - -
Lehmannia valentiana (Férussac, 1822) - - - - BN I BN - - - -
Taxon VP MP LP H Huidige
fauna 		I/G Niet
Inheems 		Lokaal
Uitgestorven 		Volledig
Uitgestorven 		Lokaal
Verdwenen 		Areaal
Familie: Agriolimacidae H. Wagner, 1935
Deroceras agreste (Linnaeus, 1758) - - - - BLN I - - - - -
Deroceras laeve (O.F. Müller, 1774) - - - - BLN I - - - - -
Deroceras panormitanum (Lessona & Pollonera, 1882) - - - - BN I BN - - - -
Deroceras reticulatum (O.F. Müller, 1774) - - - - BLN I - - - - -
Deroceras sturanyi (Simroth, 1894) - - - - BN I - - - - -
Familie: Limacidae & Agriolimacidae
Limacidae, grote soorten N N N N BN I - - - - -
Limacidae, kleine soorten N N N BN NB IG - - - - -
Familie: Arionidae J.E. Gray, 1840
Arion circumscriptus Johnston, 1828 - - - - BLN I - - - - -
Arion distinctus Mabille, 1868 - - - - BLN I - - - - -
Arion fasciatus (Nilsson, 1823) - - - - L I - - - - -
Arion fuscus (O.F. Müller, 1774) - - - - BLN I - - - - -
Arion hortensis A. Férussac, 1819 - - - - BN I - - - - -
Arion intermedius Normand, 1852 - - - - BLN I - - - - -
Arion lusitanicus J. Mabille, 1868 - - - - BLN I - - - - -
Arion rufus (Linnaeus, 1758) - - - - BLN I - - - - -
Arion silvaticus Lohmander, 1937 - - - - BLN I - - - - -
Ariolimax columbianus (Gould, 1851) - - - - N I N - - - -
Familie: Bradybaenidae Pilsbry, 1934
Fruticicola fruticum (O.F. Müller, 1774) - - N N BLN I - - - - -
Familie: Helicodontidae Kobelt, 1904
Helicodonta obvoluta (O.F. Müller, 1774) - - - BLN BLN I - - - - -
Soosia sp. N - - - - I - - † - -
Familie: Cochlicellidae Shileyko, 1972
Cochlicella acuta (O.F. Müller, 1774) - - - - BN I BN - - - -
Cochlicella barbara (Linnaeus, 1758) - - - - BN I BN - - - -
Taxon VP MP LP H Huidige
fauna 		I/G Niet
Inheems 		Lokaal
Uitgestorven 		Volledig
Uitgestorven 		Lokaal
Verdwenen 		Areaal
Familie: Hygromiidae Tryon, 1866
Monacha cantiana (Montagu, 1803) - - - - BN I BN - - - -
Monacha cartusiana (O.F. Müller, 1774) - - - - BLN I BN - - - -
Trochoidea elegans (Gmelin, 1791) - - - - B I B - - - -
Xerocrassa geyeri (Soós, 1926) - - - - B I - - - - -
Trichia hispida (Linnaeus, 1758) N N N BLN BLN IG - - - - -
Trichia sericea (Draparnaud, 1801) - - - - BL I - - - - -
Trichia striolata (Pfeiffer, 1828) N N N BN NB I - - - - -
Helicopsis striata (O.F. Müller, 1774) - N - - L IG - - - - -
Xerotricha apicina (Lamarck, 1822) - - - - BN I BN - - -
Helicella itala (Linnaeus, 1758) - - - N BLN I - - - - -
Candidula gigaxii (L. Pfeiffer, 1850) - - - - BN I - - - - -
Candidula intersecta (Poiret, 1801) - - - - BN I - - - - -
Candidula unifasciata (Poiret, 1801) - - - - BLN I - - - - -
Hygromia cinctella (Draparnaud, 1801) - - - - N I N - - - -
Cernuella aginnica (Locard, 1894) - - - - BN I BN - - - -
Cernuella cisalpina (Rossmässler, 1837) - - - - BN I BN - - - -
Cernuella neglecta (Draparnaud, 1805) - - - - BLN I BLN - - - -
Cernuella virgata (Da Costa, 1778) - - - - BN I BN - - - -
Pseudotrichia rubiginosa (Rossmässler, 1838) N - N BN NB I - - - - -
Monachoides incarnatus (O.F. Müller, 1774) N - - LN BLN I - - - - -
Monachoides sp. nov. N - - - - I - - † - -
Perforatella belgrandi (Bourguignat, 1869) N - - - - I - - † - -
Perforatella bidentata (Gmelin, 1791) N N N - - I - N - - -
Perforatella dibothrion (M. von Kimakowicz, 1884) N - - - - I - N - - -
Xerolenta obvia (Menke, 1828) - - - - L I - - - - -
Xerosecta cespitum (Draparnaud, 1801) - - - - B I B - - - -
Taxon VP MP LP H Huidige
fauna 		I/G Niet
Inheems 		Lokaal
Uitgestorven 		Volledig
Uitgestorven 		Lokaal
Verdwenen 		Areaal
Familie: Helicidae Rafinesque, 1815
Arianta arbustorum arbustorum (Linnaeus, 1758) N N N BN BLN IG - - - -
Arianta arbustorum alpicola (Férussac, 1821) - - N - - I - N - - -
Helicigona lapicida (Linnaeus, 1758) N - - BLN BLN I - - - -
Helicigona sp. nov. N - - - - I - - † - -
Chilostoma sp. nov. N - - - - I - - † - -
Isognomostoma isognomostoma (Schröter, 1784) N - - - BL I - N - - -
Theba pisana (O.F. Müller, 1774) - - - - BN I BN - - - -
Cepaea nemoralis (Linnaeus, 1758) N N N BN BLN I - - - - -
Cepaea hortensis (O.F. Müller, 1774) - - - N BLN I - - - - -
Cepaea sp. indet. N N N N - I - - - - -
Helicinae gen. nov.? sp. nov. N - - - - I - - † - -
Cornu aspersum (O.F. Müller, 1774) - - - BLN I BLN - - -
Helix lucorum Linnaeus, 1758 - - - - N I N - - - -
Helix pomatia Linnaeus, 1758 - - - N BLN I - - - -

Externe links

  • (en) CLECOM (Check List of European COntinental Mollusca)
Bronnen, noten en/of referenties

In tegenstelling tot de zoetwatermollusken bestaat er geen compleet overzicht van de landslakken waarin alle recente én fossiele soorten van België en Nederland behandeld worden. De lijst is gebaseerd op gegevens uit de volgende literatuur:

  • (fr) Adam, W., 1960. Mollusques terrestres et fluviatiles. Faune de Belgique. Bruxelles, 402 pp.
  • (de) Baren, J. van, 1927. Düne und Moor bei Vogelenzang. Beiträge zur quartären Niveauveränderungen an der holländischen Nordseeküste. Mededeelingen Landbouwhoogeschool Wageningen, 11: 1-38.
  • (nl) Baren, J. van, 1927. De bodem van Nederland, II. Het Kwartair. pp 449-1365. Amsterdam.
  • (nl) Baren, J. van & C.H. Oostingh, 1922. Over het voorkomen van mariene en fluviatiele fossielhoudende afzettingen in het dal van den Gelderschen IJsel. Verhandelingen Geologisch Mijnbouwkundig Genootschap, Geologische Serie, 6: 73-89.
  • (nl) Baron, D., 2005. Bananenslak, Ariolimax columbianus (Gould, 1851) in Nederland. Spirula, 342: 5.
  • Coan, E.V., Kabat, A.R. & Petit, R.E., 2010. 2,400 years of malacology. 7th ed., January 15, 2010, 874 pp. + 34 pp. (Annex of Collations). American Malacological Society: 2,400 years of malacology (laatste editie).
  • (nl) De Coninck, J., 1964. Over de molluskenfauna van het Laatste Glaciaal in West-Vlaanderen. Natuurwetenschappelijk Tijdschrift (Gent), 46: 3-16.
  • (nl) Devriese, H., 1976. Acicula fusca (Montagu, 1803) en Acicula polita (Hartmann, 1840) uit een Kwartaire laag te Strombeek-Bever (België). Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 170: 538-539.
  • (nl) Devriese, R., Warmoes, T., Vercoutere, B., 1997. Land- en zoetwatermollusken van de Benelux. Uitgave van de Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming, Gent. (3e druk), 192 pag.
  • (nl) Diriken, P., 1982. Postglaciale paleo-ecologische evolutie van de Molenbeek-Mombeekvallei (Belgisch Haspengouw). Natuurhistorisch Maandblad, 71(1): 8-19.
  • (en) Duistermaat, H., 1993. The interglacial molluscs fauna from Maastricht-Belvédère site G. Mededelingen Rijks Geologische Dienst, 47: 61-67.
  • (de) Ehrmann, P., 1956. Mollusca. In: Tierwelt Mitteleuropas, Bd II(1), 264 pp.
  • (nl) Felder, P.J., 1967. Mollusken in opvulling van schacht 15. Werkgroep prehistorische Vuursteenmijnbouw, NGV Afd. Limburg. Rapport 3, 7 pp.
  • (en) Falkner, G., Bank, R.A., Proschwitz, T. von, 2001. Check-list of the non-marine Molluscan Species-group taxa of the States of Northern, Atlantic and Central Europe (CLECOM I). Heldia, 4(1/2): 1-70.
  • (en) Freudenthal, M., T. Meijer & A.J. van der Meulen, 1976. Preliminary report on a field campaign in the continental Pleistocene of Tegelen (The Netherlands). Scripta Geologica (Leiden), 34: 1-27. PDF
  • (en) Gibbard, P.L., West, R.G., Zagwijn, W.H., Balson, P.S., Burger, A.W., Funnell, B.M., Jeffery, D.H., De Jong, J., van Kolfschoten, T., Lister, A.M., Meijer, T., Norton, P.E.P., Preece, R.C., Rose, J., Stuart, A.J., Whiteman, C.A., Zalasiewicz, J.A., 1991. Early and Early Middle Pleistocene correlations in the southern North Sea Basin. Quaternary Science Reviews 10: 23-52.
  • (nl) Gittenberger, E., Backhys, W., Ripken, Th.E.J., 1984. De landslakken van Nederland. KNNV, Hoogwoud, 184 pp. [2e druk]
  • (nl) Gullentops, F. & W. Mullenders, 1972. Age et formation de dépôts de tuf calcaire holocéne en Belgique. – Les congrès et colloques de l’Université de Liège, 67: 113-135.
  • (en) Hoek, W.Z., S.J.P. Bohnke, G.M. Ganssen & T. Meijer, 1999. Lateglacial environmental changes recorded in calcareous gyttja deposits at Gulickshof, southern Netherlands. Boreas, 28(3): 416-432.
  • (nl) Janssen, A.W., 1965. Mollusca uit de Pleistocene ontsluiting te Zelzate. Mededelingen Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 2(2): 24-37.
  • (nl) Janssen, A.W., 1975. Systematische lijst van Nederlandse recente en fossiele mollusken. Mededelingen van de Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 12(4): 115-170.
  • (en) Janssen, A.W., 1978. Reworked fossils (mainly molluscs) from a fluvioglacial deposit near Dinxperlo, Province of Guelders, the Netherlands. Mededelingen Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 15(2): 53-65.
  • (nl) Karnekamp, C., 1966. Het spuitterrein ten noorden van Zaandam. De Kreukel, 2(8): 1-3.
  • (nl) Karnekamp, C., 1967. Land- en zoetwatermollusken op de spuitterreinen te Zaandam. De Kreukel, 3(2): 2.
  • (nl) Karnekamp, C., 1971. Spuitterreinen rondom Amsterdam en het terrein 't Kalf te Zaandam in het bijzonder. De Kreukel, 7(5-6), 6 pp.
  • (de) Kerney, M.P., Cameron, R.A.D. & Jungbluth, J.H., 1983. Die Landschnecken Nord- und Mitteleuropas. Hamburg/Berlin, 384 pp.
  • (nl) Keulen, S.M.A., 1998. Recente en fossiele mollusken van Weustenrade (Gemeente Voerendaal), Zuid Limburg. Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 302: 59-63.
  • (nl) Kuijper, W.J., 1968. Enkele landmollusca uit de Afzetting van Vlissingen. Mededelingen Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 5 (2): 26.
  • (nl) Kuijper, W.J., 1968. Weichselienmollusken uit een boring op Walcheren. Mededelingen Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 5 (2): 26-33.
  • (nl) Kuijper, W.J., 1969. Mollusken uit een holocene Schelde-afzetting. Mededelingen Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 6(3): 59-60.
  • (nl) Kuijper, W.J., 1973. Kwartaire land- en zoetwatermollusken uit een boring bij Brielle, Nederland. Mededelingen van de Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 10(4): 111- 137.
  • (nl) Kuijper, W.J., 1980. Land- en zoetwatermollusken uit Holocene Schelde-afzettingen in Zuidoost Zeeland. Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 196: 1056-1064.
  • (nl) Kuijper, W.J., 1981. Een 4500 jaar oude molluskenfauna bij Hekelingen (Gem. Spijkenisse). Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 203: 1202-1203.
  • (en) Kuijper, W.J., 1985. Malacological research of Weichselian deposits at the Maastricht-Belvédère pit. Mededelingen Rijks Geologische Dienst (Haarlem), 39(1), 105-107.
  • (nl) Kuijper, W.J., 1990. De mollusken van de Holocene fluviatiele afzettingen bij Hekelingen (Spijkenisse, Zuid-Holland). Basteria, 54: 3-16.
  • (nl) Kuyl, O.S., 1980. Blad Heerlen. (62 W Oostelijke helft, 62 O Westelijke helft). Toelichtingen bij de geologische kaart van Nederland, 1:50.000. Rijks Geologische Dienst, Haarlem. 206 p.
  • (nl) Kuyl, O.S., 1981. De löss in Zuid-Limburg. Miscellanea geologica Coriovallana 1981: 93-97.
  • (en) Loosjes, F.E., 1953. Fossil Clausiliidae (Gastropoda, Pulmonata) in the Netherlands. Mededelingen Geologische Stichting (Haarlem), NS7: 21-24.
  • (en) Marquet, R.T.C., 1997. Pliocene gastropod faunas from Kallo (Oost-Vlaanderen, Belgium) - Part 3. Caeno-gastropoda: Aporrhaidae to Muricidae and Part 4. Buccinidae to Helicidae. Contributions to Tertiary and Quaternary Geology, 34(3-4): 69-149, 2 tabs, 12 pls.
  • (nl) Meijer, T., 1972. Enkele mollusken uit de klei van Neede. Mededelingen Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 9(3/4): 87-88.
  • (nl) Meijer, T., 1973. De land- en zoetwatermollusken van de opgespoten terreinen in het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek (Nederland, Provincie Noord Holland). Mededelingen Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 10(4): 139-169.
  • (nl) Meijer, T., 1975. De Molluskenfauna van enkele Jong-Holocene afzettingen in de IJ-polders bij Amsterdam. Mededelingen Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 12(3): 93-107.
  • (en) Meijer, T., 1985. The pre-Weichselian non-marine molluscan fauna from Maastricht-Belvédère (Southern Limburg, The Netherlands). Mededelingen Rijks Geologische Dienst, 39: 75-103.
  • (nl) Meijer, T., 1987. De molluskenfauna van het Waalien in Nederland. Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 236: 276-279 and 237: 288-297.
  • (en) Meijer, T., 1988a. Mollusca from the borehole Zuurland-2 at Brielle, the Netherlands (an interim report). Mededelingen van de Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie 25: 49-60.
  • (en) Meijer, T., 1991. Molluscan investigation of ice-pushed Pleistocene deposits near Wageningen, The Netherlands. Mededelingen Rijks Geologische Dienst 46: 55-64.
  • (en) Meijer, T., 2003. The late Middle Pleistocene non-marine molluscan fauna of borehole Noorderhoeve-19E117 (province of Noord-Holland, the Netherlands). Cainozoic Research 2(2002), 129-134.
  • (en) Meijer, T., Preece, R.C., 1995. Malacological evidence relating to the insularity of the British Isles during the Quaternary. In Island Britain: a Quaternary perspective. Preece, R.C. (ed.) Geological Society Special Publication No. 96: 89-110.
  • (en) Meijer, T., Preece, R.C., 1996. Malacological evidence relating to the stratigraphical position of the Cromerian. In: The early middle Pleistocene in Europe. Turner, C. (ed.). Balkema (Rotterdam/Brookfield), 53-82.
  • (en) [Meyrick, R.A., 1998. The Biostratigraphy and Dating of Holocene Tufa Successions in NW Europe. Dissertation, Cambridge University, Darwin College, 338 pp.
  • (de) Oostingh, C.H., 1927. Die Mollusken aus den Aufschlüssen bei Vogelenzang. Mededelingen Landbouwhogeschool Wageningen, 11: 11-14.
  • (nl) Oostingh, C.H. & Florschütz, F., 1928. Bijdrage tot de kennis van de fossiele fauna en flora van Neede. Verslagen van de gewone vergadering der Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam, Afd. Natuurkunde, XXXVII: 69-75.
  • (fr) Paulissen, E., F. Gullentops, P.M. Vermeersch, M.-A. Geurts, E. Gilot, W. van Neer, E. van Vooren & E. Wagemans, 1981. Évolution Holocéne d'un flanc de vallée sur substrat perméable (Hesbaye sèche, Belgique). Mémoire de l’Institut Géologique de l’Université de Louvain, 31: 23-75.
  • (en) Preece, R.C. & Meijer, T., 2002. A review of the Pleistocene occurrence of the extinct land snail Zonitoides sepultus in Europe, including the first records from Britain and France. Journal of Conchology, 37: 627-633.
  • (nl) Regteren Altena, C.O. van, 1945. Kwartaire mollusken uit den ondergrond van het Twiskegebied. Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 24: 137-138.
  • (nl) Regteren Altena, C.O. van, 1945. Holocene mollusken van Stompwijk (Z.H.). Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 24: 138-140.
  • (en) Regteren Altena, C.O. van, 1957. Pleistocene Mollusca. In: L.M.J.U. van Straaten & J.D. de Jong (eds). The excavation at Velsen. Verhandelingen van het Koninklijk Nederlands Geolologisch Mijnbouwkundig Genootschap; Geologische Serie, 17(2): 121-138.
  • (nl) Regteren Altena, C.O. van & J.G.J. Kuiper, 1945. Pleistocene land- en zoetwatermollusken uit den ondergrond van Velzen. Zoölogische Mededeelingen (Leiden), 25: 155-199. PDF
  • (nl) Reinink, K., 2005. Helix lucorum Linnaeus, 1758 nu ook in Nederland. Spirula, 342: 2-3.
  • (nl) Schroevers-Kommandeur, H. & S. de Jager, 1963. De Henkeput. Opgravingen en determinatie van dierlijke resten. Natuurhistorisch Maandblad, 55: 117-126.
  • (nl) Soens, M. & F. Gullentops, 1969. Molluskenfauna van een actuele en een fossiele tuf in Midden België. Bulletin de la Société belge de Géologie, 78(1): 39-47.
  • (nl) Spaink, G., 1967. Mollusken uit de Brabantse Leem (Weichselien) van het Peelgebied. Plaat V. In: J.C. van den Toorn, Toelichting bij de Geologische Kaart van Nederland 1 : 50.000. Blad Venlo West (52 W). - Geologische Stichting, Haarlem, 162 p.
  • (nl) Spaink, G., 1968. Een bijzondere continentale molluskenfauna uit het Oud Pleistoceen uit een kleigroeve tussen Bavel en Dorst nabij Breda. Correspondentieblad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 129: 1382-1383.
  • (nl) Spaink, G., 1973. Boringen ten behoeve van toekomstige zandopspuitingen. De Kreukel, 9 (1): 3-10.
  • (nl) Tesch, P., 1929. Lijst der land- en zoetwatermolluscen aangetroffen in de Kwartaire lagen in Nederland Mededelingen Rijks Geologische Dienst (Haarlem), A(3): V + 32 pp.
  • (nl) Tesch, P., 1944. Nieuwe lijst der Kwartaire land- en zoetwatermollusken in Nederland. Mededelingen Rijks Geologische Dienst, A(10): 24 pp.
  • (fr) Ubaghs, C., 1884. L'âge et l'homme préhistoriques et ses ustensiles de la station lacustre près Maestricht. Publications Société Histoire et Archéologie Limbourg, 21: 3-92.
  • (nl) Vlerk, I.M. van der & Florschütz, F., 1950. Nederland in het IJstijdvak. Utrecht. 289 pp.
  • (en) Westerhoff, W.E., P. Cleveringa, T. Meijer, T. van Kolfschoten & Zagwijn, W.H., 1998. The Lower Pleistocene fluvial (clay) deposits in the Maalbeek pit near Tegelen, The Netherlands. Mededelingen Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO, 60: 35-70.
  • (nl) Wieland Los, B.J., 1959. Opgravingen in de Spanjersberg te Santpoort. De Levende Natuur, 62: 38-44.
  • (nl) Wieland Los, B.J., 1963. Enige interessante vondsten uit een jong-Holocene laag in het duingebied van Velsen. De Levende Natuur, 66(9): 207-212.
· · Sjabloon bewerken
Taxonomie:Tweekleppigen · Slakken · Inktvissen · Wormmollusken · Mutsdragers · Keverslakken · Schildvoetigen · Tandschelpen
Disciplines:Malacologie · Paleomalacologie · Conchologie · Sclerochronologie
Terminologie:Anatomie · Apertura · Glochidium · Operculum · Parelmoer · Periostracum · Radula · Schelp · Sculptuur · Sifo · Slakkenhuis
Lijsten:Schelpterminologie · soortnamen · mariene soorten Benelux · landsoorten Benelux · zoetwatersoorten Benelux · uitgestorven soorten · Ammonieten · schelpenverzamelingen
Verenigingen & Organisaties:NMV · BVC · CLEMAM · CLECOM