Pieter Brueghel de Jonge

Pieter Brueghel de Jonge door Antoon van Dyck

Persoonsgegevens

Geboren

1564 of 1565

Overleden

1638

Beroep(en)

Kunstschilder

RKD-profiel

Portaal

Kunst & Cultuur

Pieter Brueghel de Jonge (Brussel, 1564 of 1565 - Antwerpen, 1638) was een Zuid-Nederlands kunstschilder, oudste zoon van Pieter Bruegel de Oude en broer van Jan Brueghel de Oude. Pieter kwam bekend te staan als Helse Brueghel en Jan als Fluwelen Brueghel.

Leven

Toen hij vijf jaar oud was, stierf zijn vader en negen jaar later zijn moeder Mayken Coecke. Pieter en zijn broer Jan werden door Mayken Verhulst, hun grootmoeder van moeders zijde, in huis genomen. Zo groeiden ze op in 't Vliegend Peert te Mechelen.^[1]

Pieter Brueghel de Jonge was in de leer bij de landschapschilder Gillis van Coninxloo. Hij trouwde met Elisabeth Goddelet, de zus van zijn meester, met wie hij zeven kinderen had: Pieter III, Maria, Jacob, Daniël, Laureis, Filips en Geerard.

Het meesterschap in het Antwerpse Sint-Lucasgilde verkreeg hij in 1585. Hij schilderde toen landschappen, religieuze onderwerpen en fantasie-onderwerpen. Voor deze laatste schilderijen gebruikte hij vaak vuur en groteske wezens, waardoor hij de bijnaam "De Helse Brueghel" kreeg. Hij was minder getalenteerd dan zijn vader en zijn broer Jan; hij moest het dan ook voornamelijk hebben van het kopiëren van zijn vaders' werken. Hij werkte samen met Pieter Neeffs (I), waarbij hij menselijke figuren toevoegde, zgn. stoffage, aan diens architecturale interieurs van kerken.

Pieter Brueghel en de invloed van zijn vader

Pieter Brueghel de Jonge maakte minstens dertien kopieën van zijn vaders Volkstelling te Bethlehem. Het schilderij De vogelval uit 1631 is ook een kopie van een werk van zijn vader, waarvan het origineel in Brussel is te zien. De boerenbruiloft is een onderwerp dat eveneens werd geïnspireerd door een schilderij van zijn vader. Van zijn Boerenbruiloft zijn een honderdtal versies bekend, waarvan er een aantal aan Brueghel wordt toegeschreven. Ook de Kindermoord te Bethlehem werd eerder al door zijn vader geschilderd.

Galerij

Kindermoord te Bethlehem in de Alte Pinakothek, München
Een van de dertien nog bekende kopieën (deze in het Bonnefantenmuseum te Maastricht) van De volkstelling te Bethlehem, oorspronkelijk door Pieter Brueghel de Oude (1566)
De volkstelling te Bethlehem, de versie in het Palais des Beaux-Arts, Lille
De volkstelling te Bethlehem, de versie in het KMSKB, Brussel
De vogelval, 1631, Noordbrabants Museum, Den Bosch
De lierenman in het Noordbrabants Museum, Den Bosch
Boerenbruiloft, Noordbrabants Museum, Den Bosch
Boeren in een wagen, 1620, The Phoebus Foundation
Huwelijksdans, 1600-1620, The Phoebus Foundation

Bruiloftsmaal in de schuur

Ook het Bruiloftsmaal in de schuur, oorspronkelijk een werk van zijn vader, kopieerde Pieter. Het origineel hangt in het Kunsthistorisches Museum te Wenen. De kopie is kleiner en is te zien in het Museum voor Schone Kunsten (Gent). Ze hing in de abtswoning van de Sint-Pietersabdij te Gent. De papieren kroon op het witte doek wijst op een bruid die hier aan tafel zit. De bundels graanhalmen werden toen zantekoren genoemd en het was een recht van arme mensen om die na de oogst in te zamelen. Mogelijk wijst dit erop dat de feestende familie onbemiddeld was. Het vrijend koppel links op de hooizolder is een toevoeging van Pieter Brueghel de Jonge.^[2]