Łódkonogi
| Scaphopoda[1] | |||
| Bronn, 1862 | |||
| Okres istnienia: ordowik–współcześnie | |||
 Muszla Antalis vulgaris | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | mięczaki | ||
| Podtyp | muszlowce | ||
| Gromada | łódkonogi | ||
| |||
| |||
Łódkonogi, walconogi (Scaphopoda) – nieliczna w gatunki i mało zróżnicowana gromada morskich mięczaków zaliczanych do muszlowców, charakteryzujących się jednoczęściową, obustronnie otwartą, rurkowatą muszlą. Są spokrewnione z małżami. Przykładowym przedstawicielem gromady jest zębik pospolity (Antalis vulgaris).
Występowanie
Mięczaki zaliczane do tej gromady wchodzą w skład bentosu w morzach pełnosłonych. Żyją zagrzebane w piaszczystym podłożu. Większość z nich przebywa w głębinach do 7000 m p.p.m., nieliczne są spotykane blisko wybrzeży[2].
Budowa
Ciało dwubocznie symetryczne, o długości 20–50 mm. Płaty płaszcza są zrośnięte w linii środkowej po stronie brzusznej, tworzą jednoczęściową, rurkowatą, obustronnie otwartą, zwykle lekko wygiętą muszlę. Zwierzę wystawia z niej jedynie wyrostki chwytne, ryjek i walcowatą nogę, która służy do zagrzebywania się w piasku (szerszym końcem muszli w dół)[2][3].
Walconogi nie mają oczu, czułków ani skrzeli. Do wymiany gazowej służy im jama płaszczowa.
Biologia i ekologia
Są to zwierzęta rozdzielnopłciowe o zapłodnieniu zewnętrznym. W ich rozwoju występuje planktonowa larwa zbliżona budową do trochofory. Żywią się drobnymi organizmami (otwornice, okrzemki) chwytanymi za pomocą nitkowatych wyrostków. Łódkonogi często stanowią pożywienie ryb dorszokształtnych i drapieżnych ślimaków[3].
Systematyka
Walconogi są spokrewnione z małżami, z którymi mają kilka wspólnych cech, jednak różnice w budowie przyczyniły się do umieszczenia walconogów w odrębnej gromadzie[4], ale obydwie gromady (oraz wymarłe rostrokonchy) tworzą takson o nazwie Diasoma[5].
Wśród łódkonogów (walconogów) wyróżniono około 400 współcześnie żyjących gatunków[4]. Sklasyfikowano je w rzędach[1]:
- Dentaliida – zębikowate
- Gadilida
Zobacz też
- małże z rodziny okładniczkowatych
Przypisy
- ↑ a b Scaphopoda, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
- ↑ a b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 505–508. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ a b Janet Moore: Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011. ISBN 978-83-235-0503-7.
- ↑ Luiz Ricardo L. Simone. Comparative morphology among representatives of main taxa of Scaphopoda and basal protobranch Bivalvia (Mollusca). „Papéis Avulsos de Zoologia”. 49 (32), s. 405‑457, 2009. (ang.).
Encyklopedia internetowa:
- Britannica: animal/tusk-shell
- Universalis: scaphopodes
- БРЭ: 2157822
- SNL: sjøtenner
