Abraham Weinberg
| Data urodzenia | 1802 (1804) | ||
|---|---|---|---|
| Data śmierci | 1883 (1884) | ||
| Cadyk dynastii Weinberg | |||
| Okres sprawowania | od 1883 | ||
| Wyznanie | judaizm | ||
| |||
Abraham ben Icchak Weinberg (Abraham Weinberg (I), Abraham ze Słonima, Rabi ze Słonima, hebr. אברהם וינברג, jid. Słonimer Rebe, ur. w 1802 (1804) w Słonimie, zm. w 1883 (1884) tamże) – cadyk chasydzki, założyciel dynastii cadyków ze Słonimia[1]
Życiorys
Zanim zainteresował się chasydyzmem, był już uznanym autorytetem rabinicznym i założycielem misnagdyckiej jesziwy w Słonimie, której przewodził w latach 1830 – 1843. Z czasem zrezygnował z tej funkcji i został uczniem Noacha z Lachowicz i Moszego z Kobrynia, który na krótko przed swoją śmiercią w 1858 wyznaczył go na swojego następcę w roli cadyka (część uczniów Moszego skupiła się wokół jego wnuka: Noacha Neftalego z Kobrynia[2]). Szybko stał się jedną z najbardziej znaczących postaci chasydyzmu na terenach obecnej Litwy i Białorusi[1][3].
Chasydyzm
Uchodził za wybitnego znawcę Tory i człowieka pobożnego, przesiąkniętego entuzjazmem religijnym (hebr. hitlahawut)[1]. Mówiono o nim, że
„modlił się cicho, bez najmniejszego ruchu, lecz mimo to jego oblicze płonęło tak, iż patrzących nań przenikał hitlahawut”[4]
W odróżnieniu od Moszego z Kobrynia, który wiele uwagi poświęcał zastosowaniu Prawa w codziennym życiu, Abraham uznawał studiowanie Tory za wartość samą w sobie. Podkreślał znaczenie modlitwy, miłości do Boga i lęku przed Nim. Nie pochwalał ostentacyjnego entuzjazmu religijnego, jaki cechował m.in. chasydów z Karolina.[2]
Poza swoim udziałem w tworzeniu ideologii chasydyzmu odegrał też istotną rolę w tworzeniu wspólnoty chasydzkiej w Słonimie, która była pierwszą znaczącą grupą chasydzką współistniejącą w zgodzie ze społecznością antychasydzką, jaką byli dominujący w mieście misnagdzi (wyznawcy tradycyjnego judaizmu rabinicznego)[3].
Dzieła
Abraham Weinberg jest autorem wydanych pośmiertnie kabalistycznych dzieł, z których najbardziej znane to „Chesed le-Awraham” (Józefów 1886) i „Jesod ha-awoda” (Warszawa 1892). Cadyk zawarł w nich swoje nauki etyczne. "Chesed le-Awraham" jest zbiorem komentarzy do Tory, przeznaczonym, wedle intencji autora, dla wąskiego grona czytelników. „Jesod ha-awoda” składa się z listów Abrahama do jego uczniów w Palestynie; napisana prostym językiem, z licznymi parabolami i odniesieniami do życia codziennego, przedstawia fundamentalne treści słonimskiego chasydyzmu i jest skierowana do szerokiego grona czytelników: była wielokrotnie wznawiana po II wojnie światowej przez ocalałych z Szoa słonimskich chasydów. Zbiór jego midraszy do historii Wyjścia zredagowano i wydano po jego śmierci pod tytułem „Beer Awraham” (Warszawa 1927)[5][3][2].
Dziedzictwo
Abraham był zwolennikiem osiedlania się Żydów w Palestynie: jeszcze za życia cadyka jego wnuk Noach osiedlił się w Tyberiadzie, gdzie słonimski chasydyzm stał się popularny pod koniec XIX wieku. Również wielu uczniów Weinberga osiedliło się na Ziemi Izraela - Abraham utrzymywał z nimi kontakt listowny. Po śmierci cadyka jego następcą został inny jego wnuk, Samuel, a uczniowie założyli w Tyberiadzie i Jerozolimie szkoły religijne funkcjonujące po dziś dzień. Ośrodki nauczania chasydyzmu słonimskiego działają dziś w Izraelu i USA[5][1][2].
Przypisy
- ↑ a b c d Rafał Żebrowski: Weinberg Abraham ze Słonimia. [w:] Polski Słownik Judaistyczny [on-line]. [dostęp 2015-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-05)].
- ↑ a b c d Wolf Zeev Rabinowitsch: Lithuanian Hasidism. Nowy Jork: Schocken Books, 1971, s. 184.
- ↑ a b c Allan Nadler: Lakhovits-Kobrin-Slonim Hasidic Dynasty. [w:] YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe [on-line]. [dostęp 2015-01-05]. (ang.).
- ↑ Rafał Żebrowski: Hitlahawut. [w:] Polski Słownik Judaistyczny [on-line]. [dostęp 2015-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-05)].
- ↑ a b Слоним, хасидская династия. [w:] ЭЛЕКТРОННАЯ ЕВРЕИСКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ [on-line]. [dostęp 2015-01-05]. (ros.).
Bibliografia
- Allan Nadler: Lakhovits-Kobrin-Slonim Hasidic Dynasty. [w:] YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe [on-line]. (ang.)., red. N. Kahn, J. Draskoczy, S. Olidort, P. Wolgin.
- Wolf Zeev Rabinowitsch: Slonim Hasidism (ang.). W: tegoż Lithuanian Hasidism, Nowy Jork 1971, s. 188-194.
- Rafał Żebrowski: Weinberg Abraham ze Słonimia. [w:] Polski Słownik Judaistyczny [on-line]. [dostęp 2015-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-05)]. (pol.)., red. Z. Borzymińska, R. Żebrowski.
- Слоним, хасидская династия. [w:] ЭЛЕКТРОННАЯ ЕВРЕИСКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ [on-line]. (ros.)., red. М. Кипнис, Н. Прат.
Linki zewnętrzne
- Słonim na portalu Wirtualny Sztetl
- [1]
