Anthracothorax

Anthracothorax[1]
F. Boie, 1831[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – samica węglika czarnogardłego (A. nigricollis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

krótkonogie

Rodzina

kolibrowate

Podrodzina

kolibrzyki

Rodzaj

Anthracothorax

Typ nomenklatoryczny

Trochilus violicauda Boddaert, 1783 (= Trochilus viridigula Boddaert, 1783)

Synonimy
  • Lampornis Swainson, 1827[3]
  • Eulampis F. Boie, 1831[4]
  • Smaragdites F. Boie, 1831[4]
  • Culampis Lesson, 1832[5]
  • Colubris S.D.W., 1836[6]
  • Anthrocorax Lesson, 1843[7]
  • Floresia Reichenbach, 1854[8]
  • Hypophania Reichenbach, 1854[8]
  • Margarochrysis Reichenbach, 1854[8]
  • Sericotes Reichenbach, 1854[8]
  • Endoxa Heine, 1863[9]
Gatunki

10 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Anthracothorax – rodzaj ptaków z podrodziny kolibrzyków (Polytminae) w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce[10].

Morfologia

Długość ciała 10,5–14 cm; masa ciała samców 4,8–12 g, samic 4–10 g[10].

Systematyka

Etymologia

  • Anthracothorax (Anthrocorax): gr. ανθραξ anthrax, ανθρακος anthrakos „węgiel, rubin, granat” (tj. czarny); θωραξ thōrax, θωρακος thōrakos „klatka piersiowa, pierś”[11].
  • Lampornis: gr. λαμπη lampē „pochodnia, światło”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[12]. Gatunek typowy: Trochilus mango Linnaeus, 1758.
  • Eulampis (Culampis): gr. ευλαμπης eulampēs „jasno lśniący”, od ευ eu „piękny”; λαμπης lampēs „słońce”[13]. Gatunek typowy: Trochilus jugularis Linnaeus, 1766.
  • Smaragdites: gr. σμαραγδιτης smaragditēs „koloru szmaragdu”, od σμαραγδος smaragdos „szmaragd”[14]. Gatunek typowy: Trochilus dominions Linnaeus, 1766.
  • Colubris: hiszp. nazwa Colibri dla kolibra[15]. Gatunek typowy: Trochilus mango Linnaeus, 1758.
  • Floresia: Damiano Flores Marchese d’Arcais (znany również jako Damiano Floresi) (?1799–1853), włoski inżynier górnictwa w Meksyku, geolog, kolekcjoner w Kalifornii, Meksyku i na Jamajce)[16]. Gatunek typowy: Trochilus porphyrurus Shaw, 1798 (= Trochilus mango Linnaeus, 1758).
  • Hypophania: gr. ὑπο hupo „poniżej, pod”; φανιον phanion „jasny”, od zdrobnienie φανος phanos „światło”[17]. Gatunek typowy: Trochilus dominicus Linnaeus, 1766.
  • Margarochrysis: gr. μαργαρον margaron „perła”; χρυσις khrusis „pozłacany, złoty haft”, od χρυσος khrusos „złoto”[18]. Gatunek typowy: Trochilus aurulentus Audebert & Vieillot, 1801[a].
  • Sericotes: gr. σηρικον sērikon „jedwab”, od σηρες Sēres „ludzie, od których uzyskiwano jedwab, Chińczycy”; -οτης -otēs „ptzypominający”[19]. Gatunek typowy: Trochilus holosericeus Linnaeus, 1758.
  • Endoxa: gr. ενδοξος endoxos „sławny, znany”, od εν en „w”; δοξα doxa „splendor, chwała”, od δεχομαι dekhomai „aprobować, pochwalać”[20]. Nowa nazwa dla Floresia Reichenbach, 1854.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[21]:

  • Anthracothorax mango (Linnaeus, 1758)węglik purpurowy
  • Anthracothorax nigricollis (Vieillot, 1817)węglik czarnogardły
  • Anthracothorax viridigula (Boddaert, 1783) – węglik zielonogardły
  • Anthracothorax prevostii (Lesson, 1832) – węglik krawatowy
  • Anthracothorax veraguensis Reichenbach, 1855 – węglik panamski
  • Anthracothorax dominicus (Linnaeus, 1766) – węglik antylski
  • Anthracothorax aurulentus (Audebert & Vieillot, 1801) – węglik czarnopierśny
  • Anthracothorax viridis (Audebert & Vieillot, 1801) – węglik szmaragdowy
  • Anthracothorax holosericeus (Linnaeus, 1758)antylak szmaragdowy
  • Anthracothorax jugularis (Linnaeus, 1766)antylak purpurowy

Uwagi

  1. Podgatunek A. dominicus.

Przypisy

  1. Anthracothorax, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. Boie 1831 ↓, s. 545.
  3. W. Swainson. On several Groups and Forms in Ornithology, not hitherto defined. „The Zoological Journal”. 3, s. 358, 1827. (ang.). 
  4. a b Boie 1831 ↓, s. 547.
  5. R.-P. Lesson: Les trochilidées ou, Les colibris et les oiseaux-mouches, suivis d'un Index général, dans lequel sont décrites et classées méthodiquement toutes les races et espèces du genre Trochilus. Paris: A. Bertrand, 1832, s. vii. (fr.).
  6. S.D.W.. An elucidation of the three British treblings,—(Silvia). „The Analyst”. 4 (15), s. 79, 1836. (ang.). 
  7. R.-P. Lesson. Complèment à l histoire naturelle des oisceauix-mouches. „L’Écho du monde savant et l’Hermès: journal analytique des nouvelles et des cours scientifiques”. 8 (2), s. 775, 1843. (fr.). 
  8. a b c d H.G.L. Reichenbach. Aufzalilung der Colibris Oder Trocbilideen in ihrer wahren natürlichen Verwandtschaft, nebst Schlüssel ihrer Synonymik. „Journal für Ornithologie”. 1, s. 4, 11, 1854. (niem.). 
  9. F. Heine. Trochilidica. „Journal für Ornithologie”. 11, s. 179, 1863. (niem.). 
  10. a b D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Hummingbirds (Trochilidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020, DOI: 10.2173/bow.trochi1.01 [dostęp 2022-10-11]  (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  11. The Key to Scientific Names, Anthracothorax [dostęp 2022-10-12] .
  12. The Key to Scientific Names, Lampornis [dostęp 2022-10-12] .
  13. The Key to Scientific Names, Eulampis [dostęp 2022-10-12] .
  14. The Key to Scientific Names, Smaragdites [dostęp 2022-10-12] .
  15. The Key to Scientific Names, Colubris [dostęp 2022-10-12] .
  16. The Key to Scientific Names, Floresia [dostęp 2022-10-12] .
  17. The Key to Scientific Names, Hypophania [dostęp 2022-10-12] .
  18. The Key to Scientific Names, Margarochrysis [dostęp 2022-10-12] .
  19. The Key to Scientific Names, Sericotes [dostęp 2022-10-12] .
  20. The Key to Scientific Names, Endoxa [dostęp 2022-10-12] .
  21. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Polytminae Reichenbach, 1849 - kolibrzyki (wersja: 2022-08-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-12].

Bibliografia

  • F. Boie. Bemerfungen über Species und einige ornithologische Familien und Sippen. „Isis von Oken”. 1831, s. 538–548, 1831. (niem.). 
  • The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca  (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • GBIF: 2476712
  • identyfikator iNaturalist: 5793
  • ITIS: 178076
  • NCBI: 118179
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 372046