Bestiariusz

Karta z Bestiariusza z Aberdeen
Iluminacja z Bestiariusza z Aberdeen

Bestiariusz (średniow.-łac. bestiarium) – średniowieczny gatunek literacki, należący do tzw. literatury dydaktycznej, pisany wierszem lub prozą. Egzemplarze tekstu bestiariuszy były prawie zawsze iluminowane. Pierwowzorem gatunku był pochodzący z V w. łaciński przekład greckiego dzieła z II w. Physiologus. Zasadniczą częścią bestiariuszy był opis zwierząt – realnych i baśniowych – do których komentarz objaśniał podstawowe dogmaty wiary i zasady etyki chrześcijańskiej.

Twórcy bestiariuszy mieli ambicje naukowe, opisywali zarówno zwierzęta faktycznie istniejące, jak i takie, których realne istnienie przyjmowano za pewnik, np. na podstawie literatury antycznej. Jako egzotyczne lub rzadkie, ale jak najbardziej realne zwierzęta powszechnie uważano w średniowiecznej Europie wiwerny, smoki, gryfy, bazyliszki czy jednorożce. Wiele rzeczywistych zwierząt obdarzonych było przez autorów bestiariuszy fantastycznymi cechami lub niezwykłym wyglądem. Np. pantera przedstawiana była z końską głową, rogami i ziejąca ogniem.

Wiele stworzeń z bestiariusza przyjmowane było jako godła heraldyczne lub inne elementy herbu.

Niektóre zwierzęta z bestiariusza

Linki zewnętrzne

  • The Medieval Bestiary – Animals in the Middle Ages
  • LCCN: sh85013443
  • GND: 4135640-8
  • BnF: 119316591
  • SUDOC: 027229319
  • BNCF: 11083
  • NKC: ph118815
  • BNE: XX528482
  • J9U: 987007284768005171
  • Britannica: art/bestiary-medieval-literary-genre
  • Treccani: bestiario
  • Universalis: bestiaires
  • БРЭ: 1862379
  • SNL: bestiarium
  • DSDE: bestiarium
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 7287