Brookesia

Brookesia[1]
J.E. Gray, 1865[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – B. vadoni
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Nadrodzina

Iguania

Rodzina

kameleonowate

Rodzaj

Brookesia

Typ nomenklatoryczny

Chamaeleo superciliaris Kuhl, 1820

Synonimy
  • Leandria Angel, 1933[3]
  • Evoluticauda Angel, 1942[4]
Gatunki

31 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Brookesia – rodzaj jaszczurek z rodziny kameleonowatych (Chamaeleonidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na Madagaskarze (włącznie z Nosy Be)[5][6].

Charakterystyka

Gatunki z tego rodzaju charakteryzują się najmniejszymi rozmiarami spośród całej rodziny. Prowadzą naziemny tryb życia.

Systematyka

Etymologia

  • Brookesia: Joshua Brookes (1761–1833), brytyjski anatom i przyrodnik[7].
  • Leandria: Jacques Désiré Leandri (1903–1982), francuski botanik i mykolog[3]. Gatunek typowy: Leandria perarmata Angel, 1933.
  • Evoluticauda: łac. evolutio „rozwinięcie”, od evolvo „rozwijać”[8]; cauda „ogon”[9]. Gatunek typowy: Brookesia tuberculata Mocquard, 1894.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[5]:

  • Brookesia antakarana Raxworthy & Nussbaum, 1995
  • Brookesia bekolosy Raxworthy & Nussbaum, 1995
  • Brookesia betschi Brygoo, Blanc & Domergue, 1974
  • Brookesia bonsi Ramanantsoa, 1980
  • Brookesia brunoi Crottini, Miralles, Glaw, Harris, Lima & Vences, 2012
  • Brookesia brygooi Raxworthy & Nussbaum, 1995
  • Brookesia confidens Glaw, Köhler, Townsend & Vences, 2012
  • Brookesia decaryi Angel, 1939
  • Brookesia dentata Mocquard, 1900
  • Brookesia desperata Glaw, Köhler, Townsend & Vences, 2012
  • Brookesia ebenaui (Boettger, 1880)
  • Brookesia exarmata Schimmenti & Jesu, 1996
  • Brookesia griveaudi Brygoo, Blanc & Domergue, 1974
  • Brookesia karchei Brygoo, Blanc & Domergue, 1970
  • Brookesia lambertoni Brygoo, Blanc & Domergue, 1970
  • Brookesia lineata Raxworthy & Nussbaum, 1995
  • Brookesia micra Glaw, Köhler, Townsend & Vences, 2012
  • Brookesia minima Boettger, 1893kameleon karłowaty[10]
  • Brookesia nana Glaw, Köhler, Hawlitschek, Ratsoavina, Rakotoarison, Scherz & Vences, 2021
  • Brookesia perarmata (Angel, 1933)
  • Brookesia peyrierasi Brygoo & Domergue, 1974
  • Brookesia ramanantsoai Brygoo & Domergue, 1975
  • Brookesia stumpffi Boettger, 1894
  • Brookesia superciliaris (Kuhl, 1820) – liścioleon rogaty[11]
  • Brookesia tedi Scherz, Köhler, Rakotoarison, Glaw & Vences, 2019
  • Brookesia therezieni Brygoo & Domergue, 1970
  • Brookesia thieli Brygoo & Domergue, 1969
  • Brookesia tristis Glaw, Köhler, Townsend & Vences, 2012
  • Brookesia tuberculata Mocquard, 1894
  • Brookesia vadoni Brygoo & Domergue, 1968
  • Brookesia valerieae Raxworthy, 1991

Ochrona

Wszystkie gatunki z tego rodzaju zostały objęte konwencją waszyngtońską CITES (załącznik II, a Brookesia perarmata - załącznik I)[12].

Przypisy

  1. Brookesia, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. J.E. Gray. Revision of the genera and species of Chamaeleonidae, with the description of some new species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 32, s. 467, 476, 1865. (ang.). 
  3. a b F. Angel. Sur un genre malgache nouveau de la famille des Chamæleontidés. „Bulletin du Muséum national d’histoire naturelle”. 2e série. 5 (6), s. 443, 1933. (fr.). 
  4. F. Angel. Les lézards de Madagascar. „Mémoires de l’Académie Malgache”. 36, s. 177, 1942. (fr.). 
  5. a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Brookesia. The Reptile Database. [dostęp 2023-04-07]. (ang.).
  6. R. Midtgaard: Brookesia. RepFocus. [dostęp 2023-04-07]. (ang.).
  7. P. Uetz & J. Hallermann: Brookesia superciliaris (Kuhl, 1820). The Reptile Database. [dostęp 2018-10-15]. (ang.).
  8. Jaeger 1944 ↓, s. 87.
  9. Jaeger 1944 ↓, s. 43.
  10. W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 74, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
  11. Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 379. ISBN 83-01-14344-4.
  12. Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-28]. (ang.).

Bibliografia

  • Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062  (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 35501
  • GBIF: 2449310
  • identyfikator iNaturalist: 32916
  • ITIS: 208970
  • NCBI: 91903