Brookit
| Ten artykuł od 2013-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Inne nazwy | brukit | ||
---|---|---|---|
Skład chemiczny | dwutlenek tytanu (TiO2) | ||
Twardość w skali Mohsa | 5,5–6,0[1] | ||
Przełam | muszlowy[2] | ||
Łupliwość | niewyraźna[1] | ||
Pokrój kryształu | cienkotabliczkowy, słupkowy | ||
Układ krystalograficzny | rombowy[1] | ||
Właściwości mechaniczne | kruchy | ||
Gęstość minerału | 4,1[1] g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | żółtobrunatny, czerwonobrunatny do czarnego (arkansyt)[1] | ||
Rysa | bezbarwna[2] | ||
Połysk | diamentowy[2] | ||
Inne | przezroczysty, silny pleochroizm | ||
| |||
|
Brookit (brukit) – minerał z gromady tlenków[1].
Nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego mineraloga i krystalografa Henry’ego Jamesa Brooke’a (1771-1857)[1].
Charakterystyka
Właściwości
Tworzy kryształy tabliczkowe i kolumnowe[2] i słupkowe. Występuje w postaci tabliczkowych kryształów, na ścianach których widać wyraźne prążkowanie.
Często przyjmuje postać pseudoheksagonalną (podwójnej pseudoheksagonalnej piramidy). Jest jedną z trzech odmian polimorficznych dwutlenku tytanu – pozostałe odmiany to: rutyl i anataz. Jest kruchy, przezroczysty, wykazuje silny pleochroizm o barwach od żółto-, przez czerwoną, do złocistobrunatnej.
Występowanie
Występuje w żyłach hydrotermalnych, skałach metamorficznych: gnejsach, łupkach i skałach wulkanicznych[1]. Powstaje też jako produkt rozkładu innych minerałów zawierających tytan. Niekiedy tworzy koncentracje w skałach okruchowych: piaskach i żwirach.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Szwajcaria (Amsteg), Austria (Prägraten), Rosja (Miass), USA (Magnet Cove), Wielka Brytania (Tremadoc)[1], Brazylia.
- W Polsce: znajdowany jest w Sudetach (w okolicach Jeleniej Góry i Kowar).
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe i kolekcjonerskie,
- okazjonalnie stosowany jako kamień ozdobny w jubilerstwie. Przezroczyste brukity są bardzo rzadkie i najbardziej poszukiwane,
- w niektórych złożach minerał występuje w ilościach opłacalnych do eksploatacji i wówczas jest używany do pozyskiwania tytanu.
Przypisy
Bibliografia
- Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1996, seria: Leksykon Przyrodniczy. ISBN 83-7129-194-9.
Linki zewnętrzne
- brukit w serwisie Webmineral.com (ang.)
- brukit na stronie Mindat.org (ang.)
- Britannica: science/brookite
- SNL: brookitt
- identyfikator minerału w Mindat: 787