Chiastolit

Ten artykuł od 2011-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Chiastolit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	howdenit, kamień krzyżowy
Skład chemiczny	krzemian glinu (Al2SiO5)
Twardość w skali Mohsa	6,5–7,5
Przełam	nierówny
Pokrój kryształu	słupkowy, wydłużony
Układ krystalograficzny	rombowy
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość minerału	3,13–3,17 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	szara, żółtawa, brunatna, zielonawa, niekiedy różowa
Rysa	biała
Połysk	matowy
Współczynnik załamania	0,007–0,011
Inne	dwójłomność, silny pleochroizm
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Chiastolit (nazywany także: Howdenitem lub Kamieniem krzyżowym) – odmiana andaluzytu, bardzo rzadki minerał z grupy krzemianów.

Nazwa pochodzi od gr. chiasto = przekątnie ułożony oraz chiastos = podobny do krzyża, krzyżowy. Rozpoznawany po charakterystycznym krzyżu widocznym na przekroju kryształu.

Właściwości

Tworzy słupkowe, wydłużone kryształy, do kilku cm długości. Jest kruchy, nieprzezroczysty, często zawiera inkluzje węglistej substancji lub minerałów układających się w kształt krzyża lub klepsydry – zjawisko to jest niepowtarzalne i występuje tylko w chiastolicie.

• Pleochroizm – silny, wyraźny, oliwkowozielony do czerwonego
• Luminescencja – słaba, zielona do żółtozielonej

Występowanie

Występuje tylko w obrębie zmetamorfizowanych łupków ilastych.

Miejsca występowania: Chiastolity są znane z Fichtelgebirge w Niemczech. Występują także w okolicach Santiago de Compostela w Hiszpanii. Piękne kamienie pochodzą z okolic Bona w Algierii i z licznych wystąpień w Arizonie (USA). Prawdopodobnie najpiękniejsze^{[według kogo?]} z dotychczas znanych chiastolitów zostały znalezione na obszarze Bimbowrie w Australii.

W Polsce drobne chiastolity występują na Dolnym Śląsku, znaleziono je w otworach wiertniczych w okolicach Suwałk.

Znaczenie

• Kamień interesuje naukowców i niektórych kolekcjonerów^{[potrzebny przypis]}
• lokalnie stosowany jako kamień budowlany^{[potrzebny przypis]}
• stosowany jako dekoracyjny kamień okładzinowy^{[potrzebny przypis]}

Historia

Z powodu charakterystycznego krzyża na przekroju kryształów chiastolit służył od dawna do przygotowywania amuletów.

Zobacz też

• minerał, andaluzyt