Fenerbahçe SK (piłka nożna)

Ten artykuł od 2014-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Fenerbahçe S.K.

stadion klubu (2020)
Przydomek	Sarı Kanaryalar (Żółte kanarki) Efsane (Legenda)
Maskotka	Kanarek
Barwy	żółto-niebieskie
Data założenia	3 maja 1907
Liga	Süper Lig
Państwo	Turcja
Siedziba	Stambuł
Stadion	Şükrü Saracoğlu Stadyumu
Prezes	Ali Koç
Trener	İsmail Kartal
Asystent trenera	Filipe Almeida Senol Corlu Zeki Murat Göle Luís Miguel
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Trzeci strój
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Fenerbahçe Spor Kulübü – turecki klub sportowy z siedzibą w Stambule, założony w 1907 roku.

Fenerbahçe dziewiętnaście razy zdobyło tytuł mistrza Turcji w piłce nożnej. Ponadto sześciokrotnie klub zwyciężał w rozgrywkach Pucharu Turcji oraz ośmiokrotnie w rozgrywkach superpucharu Turcji. Oprócz sekcji piłki nożnej posiada wiele innych, m.in. koszykówki oraz siatkówki.

Historia

Klub został założony w 1907 roku^[1].

Ziya Songülen, Bey Ayetullah i Necip Okaner założyli Fenerbahçe Spor Külübü w Stambule. Był to drugi turecki zespół piłkarski, po Galatasaray SK, który został założony w 1905 roku. Songülen został wybrany na pierwszego prezydenta klubu, Ayetullah Bey stał się pierwszym sekretarzem generalnym, a Necip Okaner pierwszym kapitanem drużyny.

Latarnia morska, umieszczona na przylądku Fenerbahçe, miała duży wpływ na projekt pierwszego emblematu klubu, gdyż wokół latarni rosły żółte i białe żonkile – takie właśnie barwy przyjął klub. Herb i barwy klubu zostały zmienione w 1910 roku kiedy Topuz Hikmet zmienił je na żółte i ciemnoniebieskie, które obowiązują do dnia dzisiejszego.

Fenerbahçe dołączył do Istanbul ligi w 1909 roku, kończąc rozgrywki na piątym miejscu w swoim pierwszym sezonie. Pierwszy skład w historii klubu Fenerbahce to – Ziya Songülen,Bey Ayetullah, Okaner Necip, Galip Kulaksizoglu, Hassan Sami Kocamemi, Asaf Bespinar, Enver Yetiker, Sevkati Hulusi Bey, Fuat Hüsnü Kayacan, Hamit Hüsnü Kayacan i Nasuhi Baydar. Klub nie osiągał jakiegoś wielkiego sukcesu do sezonu 1912 – 13, kiedy wtedy to wygrał ligę bez żadnej porażki^[2].

W lipcu 1998 zespół prowadził Joachim Löw, który z powodu słabych wyników został zwolniony rok później.

4 lipca 2006 roku trenerem zespołu została legenda brazylijskiej piłki Zico, który zastąpił na stanowisku szkoleniowca tureckiej drużyny Christopha Dauma. W jego pierwszym sezonie ściągnął do klubu dwóch utalentowanych obrońców: Diego Lugano oraz Edu Dracene. Pod jego wodzą Fenerbaçe zdobyło mistrzostwo Turcji. W kolejnym sezonie do klubu przybył Roberto Carlos. Zespół z Brazylijczykiem dokonał historycznego osiągnięcia, ponieważ dotarł on do ćwierćfinałów Ligi Mistrzów.

11 stycznia 2007 roku klub ze stolicy Turcji został oficjalnie zaproszony do G-14 – organizacji zrzeszające najbogatsze europejskie kluby piłkarskie, w celu reprezentowania ich interesów w negocjacjach z UEFA oraz FIFA^[3]. Fenerbahçe dostąpiło tego zaszczytu jako jedyny turecki klub. W marcu 2008 roku Komisja Rekordów Guinnessa zaakceptowała aplikację klubu i w ten sposób klub ten stał się rekordzistą, jeżeli chodzi o liczbę medali i trofeów (zdobyte przez wszystkie 9 sekcji) – dokładniej 1134^[4]. W 2008 roku nowym trenerem klubu został znany z sukcesów Hiszpan Luis Aragonés. W letnim okienku transferowym sprowadził on swojego rodaka Daniela Güize. Pod wodzą Aragonésa zespół jednak nic nie osiągnął i trener ten szybko rozstał się z tureckim klubem. Na stanowisko trenera powrócił Christoph Daum, ale i jemu nie udało się poprowadzić drużyny do żadnego tytułu.

W miejsce Dauma zatrudniono jego asystenta Aykuta Kocamana. W swoim pierwszym sezonie zdobył on mistrzostwo Turcji. W letnim okienku transferowym poprzedzającym sezon 2011/2012 do klubu zostali sprowadzeni Moussa Sow oraz Emmanuel Emenike, który zaledwie niecały miesiąc później został sprzedany do Spartaku Moskwa. Powodem takiej decyzji było oskarżenie go o próby ustawiania meczów. Emenike przeszedł do historii jako pierwszy człowiek, który został sprzedany do innego klubu bez żadnego rozegranego meczu w barwach Fenerbahçe SK. Oprócz Nigeryjczyka z zespołem rozstali się Daniel Güiza, André Santos oraz Diego Lugano. Pod wodzą Kocamana zespół wywalczył Puchar Turcji oraz dotarł do ćwierćfinału Ligi Europejskiej. W sezonie 2012/13 zespół dokonał wielu ciekawych transferów. Do klubu przybyli: Pierre Webó, Emre Belözoğlu, Reto Ziegler, Raul Meireles, Dirk Kuijt, Mehmet Topal, Joseph Yobo oraz Miloš Krasić. Natomiast klub opuściła legenda drużyny Alex. Tak wzmocniony zespół wywalczył wicemistrzostwo Turcji, Puchar Turcji oraz dotarł do półfinału Ligi Europejskiej, gdzie uległ 2:3 Benfice Lizbona.

29 maja 2013 roku Aykut Kocaman zrezygnował z funkcji menadżera tureckiego klubu. Jak sam twierdził powodem jego odejścia było wyczerpanie. Tak więc sezon 2013/14 Fenerbahçe rozpoczęło z nowym szkoleniowcem - Ersunem Yanalem. Do klubu zostali sprowadzeni Bruno Alves, Samuel Holmén, Alper Potuk, Michal Kadlec oraz Emmanuel Emenike. Występy w Lidze Mistrzów drużyna zakończyła na rundzie play-off, ulegając 0:5 Arsenalowi. 25 czerwca 2013 roku Komitet dyscyplinarny Europejskiej Unii Piłkarskiej (UEFA) na dwa lata odsunął od wszystkich rozgrywek międzynarodowych turecki klub. Powodem podjęcia tak drastycznych decyzji był udowodniony udział klubu w ustawianiu wyników meczów Süper Lig w sezonie 2011^[5][6]. 16 maja 2014 roku klub wywalczył dziewiętnaste w historii mistrzostwo Turcji. Z powodu zakazu nie mógł wystąpić w rozgrywkach Champions League.

Latem 2014 roku klub dokonał jednego wzmocnienia. Do drużyny dołączył pozyskany już w czerwcu brazylijski pomocnik Diego, który przeniósł się nad Bosfor na zasadzie wolnego transferu. 25 sierpnia 2014 roku zespół ze Stambułu pokonał lokalnego rywala Galatasaray SK 3:2 w serii rzutów karnych, gdyż po dziewięćdziesięciu minutach utrzymywał się bezbramkowy remis. Tym samym klub zdobył dziewiąty w historii Superpuchar Turcji.

11 czerwca 2015 roku zarząd postanowił zatrudnić tym razem szkoleniowca spoza Turcji. Nowym trenerem „Kanarków” został Portugalczyk Vítor Pereira, a do klubu przyszli między innymi Simon Kjær, Robin van Persie czy Nani.

Sukcesy

Krajowe

Zdobyte trofea w rozgrywkach Turcji (stan na: 31-05-2022)
Rozgrywki	Osiągnięcie	Razy	Sezon(y)
Mistrzostwo	I miejsce	19	1959, 1960/61, 1963/64, 1964/65, 1967/68, 1969/70, 1973/74, 1974/75, 1977/78, 1982/83, 1984/85, 1988/89, 1995/96, 2000/01, 2003/04, 2004/05, 2006/07, 2010/11, 2013/14
	II miejsce	24	1959/60, 1961/62, 1966/67, 1970/71, 1972/73, 1975/76, 1976/77, 1979/80, 1983/84, 1989/90, 1991/92, 1993/94, 1997/98, 2001/02, 2005/06, 2007/08, 2009/10, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2014/15, 2015/16, 2017/18, 2021/22
	III miejsce	2	2016/17, 2020/21
Puchar	zdobywca	6	1967/68, 1973/74, 1978/79, 1982/83, 2011/12, 2012/13
	finalista	9	1962/63, 1964/65, 1988/89, 1995/96, 2000/01, 2004/05, 2005/06, 2008/09, 2009/10
Superpuchar	zdobywca	9	1968, 1973, 1975, 1984, 1985, 1990, 2007, 2009, 2014
	finalista	9	1970, 1974, 1978, 1979, 1983, 1989, 1996, 2012, 2013
Puchar Ligi	zdobywca	1	1967
	finalista

Inne trofea

• Puchar Kanclerza:
  • zwycięzca (8): 1945, 1946, 1950, 1973, 1980, 1989, 1993, 1998
• Puchar TSYD:
  • zwycięzca (12): 1969, 1973, 1975, 1976, 1978, 1979, 1980, 1982, 1985, 1986, 1994, 1995
• Puchar Bałkanów:
  • zwycięzca (1): 1966/67
• Puchar Spor-Toto:
  • zwycięzca (1): 1967
• Liga Stambułu:
  • mistrzostwo (15): 1911/12, 1913/14, 1920/21, 1922/23, 1929/30, 1932/33, 1934/35, 1935/36, 1936/37, 1943/44, 1946/47, 1947/48, 1952/53, 1956/57, 1958/59
• Tarcza Stambułu:
  • zwycięzca (4): 1930, 1934, 1938, 1939
• Puchar Stambułu:
  • zwycięzca (1): 1945

Zawodnicy

 Osobna strona: Kategoria:Piłkarze Fenerbahçe SK.

Obecny skład

Stan na 25 lipca 2023

Nr	Poz.	Piłkarz
1	1 bramkarzBR	Altay Bayındır
2	2 obrońcaOB	Gustavo Henrique
3	2 obrońcaOB	Samet Akaydin
4	2 obrońcaOB	Serdar Aziz
5	3 pomocnikPO	Willian Arão
6	3 pomocnikPO	Alexander Djiku
7	2 obrońcaOB	Ferdi Kadıoğlu
8	3 pomocnikPO	Mert Hakan Yandaş
9	4 napastnikNA	Edin Džeko (Kapitan)
10	4 napastnikNA	Dušan Tadić
11	4 napastnikNA	Ryan Kent
14	2 obrońcaOB	Luan Peres
15	4 napastnikNA	Joshua King
16	3 pomocnikPO	Diego Rossi
17	3 pomocnikPO	İrfan Can Kahveci
18	3 pomocnikPO	Lincoln
19	4 napastnikNA	Serdar Dursun

Nr	Poz.	Piłkarz
20	4 napastnikNA	João Pedro
21	3 pomocnikPO	Bright Osayi-Samuel
22	4 napastnikNA	Umut Nayir
23	4 napastnikNA	Michy Batshuayi
24	2 obrońcaOB	Jayden Oosterwolde
25	3 pomocnikPO	Emre Demir
27	3 pomocnikPO	Miguel Crespo
28	3 pomocnikPO	Bartuğ Elmaz
30	2 obrońcaOB	Nazım Sangaré
50	2 obrońcaOB	Rodrigo Becão
53	3 pomocnikPO	Sebastian Szymański
65	2 obrońcaOB	Emir Ortakaya
70	1 bramkarzBR	İrfan Can Eğribayat
77	4 napastnikNA	Burak Kapacak
88	3 pomocnikPO	İsmail Yüksek
99	4 napastnikNA	Emre Mor

Zastrzeżone numery

12 – Kibice

Sztab szkoleniowy

Position	Name
Trener	Emre Belözoğlu
Asystent	Zeki Murat Göle
Asystent	Volkan Demirel
Asystent	Mehmet Aurélio
Asystent	Mehmet Yozgatlı
Analityk	Mehmet Turan Demir
Analityk	Beri Pardo
Analityk	İbrahim Kemal Menderes
Analityk	Melikşah Sezgin
Trener bramkarzy	Michael Kraft
Doctor	Burak Kunduracıoğlu
Dyrektor spotowy	Emre Belözoğlu

Herb i barwy

Od czasu założenia stowarzyszenia, klub używa tego samego herbu, poddanego jedynie kosmetycznym zmianom. Oryginalny znak został zaprojektowany przez Hikmeta Topuzera (pseudonim Topuz Hikmet), który jako zawodnik grał dla Kanarków jako lewy skrzydłowy. W 1910 została stworzona odznaka przez Tevfika Haccara Taşçı (później znany jako Tevfik Haccar) w Londynie na podstawie projektu Topuzera. Herb składa się z pięciu kolorów. Biały symbolizuje czystość i serdeczną otwartość, czerwony miłość i przywiązanie do klubu i flagi Turcji, żółty podziw i zazdrość, niebieski szlachetność. Zielony liść klonowy na żółtym i granatowym tle pokazuje siłę i moc, jaką daje bycie kibicem tego klubu.

Rywale

Rywalizacja trzech klubów ze Stambułu: Beşiktaşu JK, Fenerbahçe i Galatasaray SK sięga początków XX wieku i jest określana mianem Kıtalar Arası Derbi, czyli Derby Interkontynentalne (gdyż toczone są pomiędzy klubami z części europejskiej i azjatyckiej miasta). Pozostałe derbowe spotkania na najwyższym szczeblu rozgrywkowym, to te z İstanbul BB i Kasımpaşą SK.

Kibice

Istnieje wiele gazet, blogów, stron internetowych, forów dedykowanych klubowi i jego fanom. Fani tego klubu są znani ze świetnego kibicowania, ale również agresywnych zachowań. Od czasu przebudowy Stadionu Şükrü Saracoğlu, frekwencja Fenerbahçe należy do najwyższych w Turcji.

Do najważniejszych fanklubów należą Genç Fenerbahçeliler (GFB), Kill For You (KFY), UniFeb (Studencka grupa fanów Fenerbahçe), Grup CK (Cefakâr Kanaryalar), Vamos Bien, Antu/Fenerlist, EuroFeb, Boğaz Hooligans (Bosphorus Hooligans), Anglofeb/FENatics, and SUADFEB. Mottem kibiców jest Hep Destek Tam Destek (Na zawsze z Wami), w skrócie HDTD.

Przyśpiewki

Oprócz tradycyjnych tureckich przyśpiewek kibicowskich, fani klubu najczęściej śpiewają oficjalny hymn klubu, śpiewany do melodii Eviva España.

Relacje z kibicami innych klubów

W roku 2011 Genç Fenerbahçeliler (kibicowska grupa Fenerbahçe) zawiązała pakt przyjaźni z Torcidą Sandžak, grupą kibiców serbskiego FK Noviego Pazara. Podczas meczu Süper Ligi rozgrywanego przeciwko İstanbulowi BB, grupy Genç Fenerbahçeliler i 1907 Gençlik rozmieściły wielki baner z napisem „Kalbimiz Seninle Novi Pazar” (Novi Pazar, Wasze Serce jest z Wami)^[7]. 2 marca 2012 roku Genç Fenerbahçeliler i 1907 Gençlik zostali zaproszeni przez Torcida Sandžak (grupa kibicowska klubu FK Novi Pazar) na mecz Serbskiej SuperLigi. Tysiące kibiców przywitało siedemnastu gości z Turcji^[8].

Stadion

 Osobny artykuł: Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu.

Klub swoje mecze rozgrywa na stadionie Şükrü Saracoğlu. Nazwa pochodzi od nazwiska tureckiego polityka Şükrü Saracoğlu i dzielnicy Stambułu, w której położony jest stadion. Może pomieścić 50 509 widzów. 20 maja 2009 roku został tu rozegrany finał ostatniej w historii edycji Pucharu UEFA. Szachtar Donieck wygrał 2:1 (po dogrywce) z Werderem Brema.

Europejskie puchary

 Osobny artykuł: Fenerbahçe SK (piłka nożna) w europejskich pucharach.

Przypisy

Bibliografia

• Strona oficjalna
• Store Strona oficjalna