Hausza

Hausza

‏هوشة‎

Opuszczone miejsce po wiosce Hausza
Państwo	Mandat Palestyny
Dystrykt	Dystrykt Hajfa
Wysokość	100 m n.p.m.
Populacja (1945) • liczba ludności	400
Data zniszczenia	16 kwietnia 1948
Powód zniszczenia	atak Hagany
Obecnie	Usza, Szefaram, Ramat Jochanan
Położenie na mapie Mandatu Palestyny Hausza
32°47′33″N 35°08′37″E/32,792500 35,143611
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Hausza (arab. هوشة) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Hajfy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny w wyniku ataku Hagany w dniu 16 kwietnia 1948 roku.

Położenie

Hausza leżała wśród wzgórz oddzielających Dolinę Bejt Netofa od równiny przybrzeżnej Izraela. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 90,1 ha. We wsi mieszkało wówczas 400 osób^[1].

Historia

Niemiecki uczony Leopold Zunz i naukowcy z brytyjskiego stowarzyszenia Palestine Exploration Fund. uznali, że wieś Hausza jest położona w lokalizacji biblijnego miasta Usza, które należało do izraelskiego pokolenia Asera. Po 135 roku mieściła się tu siedziba Sanhedrynu^[2][3][4]. W okresie panowania Krzyżowców we wsi Usza doszło do zawarcia w 1283 roku umowy między krzyżowcami a muzułmańskim sułtanem Kalawunem^[5]. Pod panowaniem osmańskim wieś należała do ziem sąsiedniego miasta Szefaram. Wśród licznych starożytnych ruin zachowanych we wsi, znajdował się grobowiec Maqam Nabi Huszan. W 1859 roku William M. Thomson zidentyfikował grobowiec jako miejsce pochówku proroka Jozuego^[6]. Inne źródła podają, że we wsi jest grobowiec proroka Ozeasza^[4]. Francuski podróżnik Victor Guérin odwiedził wieś pod koniec XIX wieku i przedstawił długi spis ruin^[7]. W wyniku I wojny światowej w 1918 roku Hausza wraz z całą Palestyną przeszła pod panowanie Brytyjczyków, którzy utworzyli Mandat Palestyny. W 1937 roku w jej sąsiedztwie powstał żydowski kibuc Usza.

Hausza

W poszukiwaniu skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181. Zakładała ona między innymi, że obszar ten miał znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa arabskiego^[8]. Arabowie odrzucili tę rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. W trakcie jej trwania siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej paraliżowały żydowską komunikację w rejonie całej Galilei. W dniu 30 grudnia 1947 roku członkowie żydowskiej organizacji Irgun rzucili granaty w tłum arabskich robotników przed bramą wejściową do Rafinerii w Hajfie. Rozwścieczeni Arabowie wtargnęli wówczas do rafinerii, gdzie doszło do pogromu żydowskich robotników. W masakrze w rafinerii w Hajfie zginęło 6 Arabów i 39 Żydów, natomiast rannych było 42 Arabów i 49 Żydów. Była to największa i najbardziej brutalna masakra ludności cywilnej do jakiej doszło w Mandacie Palestyny od czasu wybuchu wojny domowej^[9]. W ramach działań odwetowych, 31 grudnia kompanie szturmowe Palmach wkroczyła do wiosek Balad asz-Szajch i Hausza. We wsi Hausza wysadzono wówczas kilka domów^[10]. W dniu 11 kwietnia 1948 roku oddział arabski dowodzony przez Fauziego al-Kawukdżiego rozpoczął działania przeciwko pobliskiemu kibucowi Ramat Jochanan. W dniach 15-16 kwietnia doszło do bitwy o Ramat Jochanan. W jej trakcie siły żydowskiej Hagany zajęły 16 kwietnia wieś Hausza^[1].

Miejsce obecnie

Miejsce wioski Hausza pozostaje opuszczone, jednak jej ziemie zajęły miasto Szefaram, oraz kibuce Usza i Ramat Jochanan. Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Hausza: „Wieś została zniszczona, a teren jest ogrodzony i uznany za stanowisko archeologiczne. Ani jeden dom ze wsi nie pozostał w stanie nienaruszonym, chociaż wciąż stoją części ścian około dwudziestu domów, z widocznymi zarysami okien i drzwi w murach. W pobliżu znajduje się także sanktuarium”^[1].

Przypisy

Bibliografia

• Victor Guérin: Description Géographique, Historique et Archéologique de la Palestine. 1880. [dostęp 2014-04-19]. (fr.).
• Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992. ISBN 0-88728-224-5.
• Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-00967-7.
• Henry C. Stewardson: The survey of western Palestine. Palestine Exploration Fund, 1838. [dostęp 2014-04-19]. (ang.).
• William M. Thomson: The Land and the Book: or, Biblical illustrations drawn from the manners and customs, the scenes and scenery, of the Holy Land. Harper & Brothers, 1859. [dostęp 2014-04-19]. (ang.).
• Benjamin Tudela, Leopold Zunz, Fürchtegott Lebrecht: The itinerary of Rabbi Benjamin of Tudela. A. Asher, 1841. ISBN 1-152-34804-3.