Jerzy Orski

Jerzy Marian Paweł Orski
pułkownik dyplomowany artylerii pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

25 marca 1894
Lwów

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

I Korpus Polski

Stanowiska

szef sztabu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola

Jerzy Marian Paweł Orski (ur. 25 marca 1894 we Lwowie, zm. ?) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, awansowany przez Władysława Andersa na stopień generała brygady z dniem 1 stycznia 1964[1].

Życiorys

Urodził się 25 marca 1894 we Lwowie, w rodzinie Włodzimierza i Ludmiły z Moschów[2]. Uczęszczał do c. k. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, w którym w 1912 zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem[3].

15 maja 1915 został powołany do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. Ukończył szkołę oficerów rezerwy artylerii. Egzamin oficerski zdał z 1. lokatą. 1 sierpnia 1916 został mianowany na stopień podporucznika rezerwy artylerii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Artylerii Polowej Ciężkiej Nr 13[4].

16 stycznia 1919 przyjęty został do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem od dnia 1 listopada 1918[5] i z dniem 20 grudnia 1918 przydzielony do 6 pułku artylerii polowej[6] na stanowisko oficera baterii. W styczniu 1919 przeniesiony został do Departamentu VI Artyleryjskiego Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko referenta Referatu Wyszkolenia. 9 września 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w artylerii, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[7]. 24 marca 1921 został przeniesiony do 1 dywizjonu artylerii konnej jako oddziału macierzystego z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku w Sekcji 3. Departamentu I MSWojsk.[8]

15 listopada 1921 został odkomenderowany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego[9]. Równocześnie pozostawał oficerem nadetatowym 1 dak. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 202. lokatą w korpusie oficerów artylerii[10]. Z dniem 1 października 1923, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oddziału III Sztabu Generalnego[11] na stanowisko kierownika referatu szkół technicznych[12]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 15 sierpnia 1924 i 86. lokatą w korpusie oficerów artylerii[13]. 12 listopada 1925 został przeniesiony do kadry oficerów korpusu artylerii przy Departamencie III MSWojsk. z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w Oddziale III SG[14]. W maju 1926 przydzielony z Oddziału III SG do kadry oficerów artylerii[15]. Z dniem 1 czerwca 1926 został przeniesiony służbowo na czteromiesięczny kurs dowódców dywizjonów w Szkole Strzelania Artylerii w Toruniu[16]. W listopadzie tego roku został przeniesiony do 4 pułku artylerii polowej w Inowrocławiu na stanowisko dowódcy III dywizjonu[17][18]. 3 grudnia 1926 objął protokolarnie dowództwo dywizjonu[18]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu na stanowisko szefa sztabu[19]. W styczniu 1930 powrócił do Oddziału III Sztabu Głównego. W październiku 1931 został przeniesiony ze składu osobowego II zastępcy szefa Sztabu Głównego do dyspozycji szefa Biura Personalnego MSWojsk.[20] z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego[21]. W marcu 1932 został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 17 pułku artylerii lekkiej w Gnieźnie[22][23]. Od 1 lipca do 1 sierpnia 1932, od 24 września do 22 października 1933 oraz od 10 stycznia do 14 kwietnia 1934 pełnił „w zastępstwie” obowiązki dowódcy pułku[24]. 15 kwietnia 1934 przeniesiony został do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie na stanowisko kierownika przedmiotu[25][26]. 8 sierpnia 1935 został przydzielony do składu osobowego szefa Sztabu Głównego na stanowisko oficera do prac[27]. Na podpułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 19 marca 1936 i 5. lokatą korpusie oficerów artylerii[28]. 1 czerwca 1936 został przesunięty na stanowisko oficera Sekretariatu Komitetu Obrony Rzeczypospolitej[27]. Do września 1939 zastępca kierownika SeKOR[29]. W kampanii wrześniowej w Sztabie Naczelnego Wodza.

Od maja 1941 roku do maja 1942 w Palestynie był szefem sztabu Ośrodka Zapasowego Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Następnie dowodził 10 pułkiem artylerii ciężkiej. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 3 maja 1943 korpusie oficerów artylerii. W grudniu 1943 wyznaczony został na stanowisko dowódcy artylerii 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Walczył w kampanii włoskiej 1944–1945. W kwietniu 1945 przeniesiony został do Wielkiej Brytanii, gdzie objął stanowisko szefa sztabu I Korpusu Polskiego. Pracami sztabu kierował do września 1946. Po demobilizacji Polskich Sił Zbrojnych osiedlił się w Republice Południowej Afryki[1].

1 lutego 1921 ożenił się z Haliną Marią z Lesińskich, z którą miał córkę Izabellę (ur. 23 sierpnia 1923)[30].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 140.
  2. Kolekcja ↓, s. 36.
  3. Kolekcja ↓, s. 37.
  4. Ranglisten 1918 ↓, s. 460, 511.
  5. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 7 z 23 stycznia 1919, poz. 273.
  6. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 9 z 28 stycznia 1919, poz. 350.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 15 września 1920, s. 862.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 kwietnia 1921, s. 697.
  9. Kolekcja ↓, s. 14.
  10. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 195.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 27 września 1923, s. 585.
  12. Kolekcja ↓, s. 41.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 736.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 12 listopada 1925, s. 642.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 8 maja 1926, s. 157.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 19 lipca 1926, s. 225.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 24 listopada 1926, s. 411.
  18. a b Kolekcja ↓, s. 116.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 305.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 331.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 272.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 237.
  23. Kolekcja ↓, s. 155.
  24. Kolekcja ↓, s. 155, 173.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 163.
  26. Kolekcja ↓, s. 172, 173.
  27. a b Kolekcja ↓, s. 228.
  28. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 159.
  29. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 420.
  30. Kolekcja ↓, s. 10, 29, 37, 212.
  31. ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 370 .
  32. ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 474 .
  33. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1936, s. 18.
  35. Monitor Polski nr 123, poz. 302. 1928-11-30. [dostęp 2022-11-16].
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 29 maja 1929, s. 162.
  37. a b Kolekcja ↓, s. 29, 37, 134.
  38. Kolekcja ↓, s. 29.
  39. Kwatera Główna 5 Kresowej Dywizji Piechoty - krzyz.montecassino.eu [online], krzyz.montecassino.eu [dostęp 2022-01-26] .
  40. Kolekcja ↓, s. 164.
  41. a b Kolekcja ↓, s. 6, 10.

Bibliografia

  • Jerzy Marian Paweł Orski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.417 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-19].
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.