Jerzy Orski

Jerzy Marian Paweł Orski

pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia	25 marca 1894 Lwów
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	I Korpus Polski
Stanowiska	szef sztabu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Jerzy Marian Paweł Orski (ur. 25 marca 1894 we Lwowie, zm. ?) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, awansowany przez Władysława Andersa na stopień generała brygady z dniem 1 stycznia 1964^[1].

Życiorys

Urodził się 25 marca 1894 we Lwowie, w rodzinie Włodzimierza i Ludmiły z Moschów^[2]. Uczęszczał do c. k. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, w którym w 1912 zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem^[3].

15 maja 1915 został powołany do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. Ukończył szkołę oficerów rezerwy artylerii. Egzamin oficerski zdał z 1. lokatą. 1 sierpnia 1916 został mianowany na stopień podporucznika rezerwy artylerii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Artylerii Polowej Ciężkiej Nr 13^[4].

16 stycznia 1919 przyjęty został do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem od dnia 1 listopada 1918^[5] i z dniem 20 grudnia 1918 przydzielony do 6 pułku artylerii polowej^[6] na stanowisko oficera baterii. W styczniu 1919 przeniesiony został do Departamentu VI Artyleryjskiego Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko referenta Referatu Wyszkolenia. 9 września 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w artylerii, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej^[7]. 24 marca 1921 został przeniesiony do 1 dywizjonu artylerii konnej jako oddziału macierzystego z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku w Sekcji 3. Departamentu I MSWojsk.^[8]

15 listopada 1921 został odkomenderowany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego^[9]. Równocześnie pozostawał oficerem nadetatowym 1 dak. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 202. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[10]. Z dniem 1 października 1923, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oddziału III Sztabu Generalnego^[11] na stanowisko kierownika referatu szkół technicznych^[12]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 15 sierpnia 1924 i 86. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[13]. 12 listopada 1925 został przeniesiony do kadry oficerów korpusu artylerii przy Departamencie III MSWojsk. z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w Oddziale III SG^[14]. W maju 1926 przydzielony z Oddziału III SG do kadry oficerów artylerii^[15]. Z dniem 1 czerwca 1926 został przeniesiony służbowo na czteromiesięczny kurs dowódców dywizjonów w Szkole Strzelania Artylerii w Toruniu^[16]. W listopadzie tego roku został przeniesiony do 4 pułku artylerii polowej w Inowrocławiu na stanowisko dowódcy III dywizjonu^[17][18]. 3 grudnia 1926 objął protokolarnie dowództwo dywizjonu^[18]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu na stanowisko szefa sztabu^[19]. W styczniu 1930 powrócił do Oddziału III Sztabu Głównego. W październiku 1931 został przeniesiony ze składu osobowego II zastępcy szefa Sztabu Głównego do dyspozycji szefa Biura Personalnego MSWojsk.^[20] z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego^[21]. W marcu 1932 został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 17 pułku artylerii lekkiej w Gnieźnie^[22][23]. Od 1 lipca do 1 sierpnia 1932, od 24 września do 22 października 1933 oraz od 10 stycznia do 14 kwietnia 1934 pełnił „w zastępstwie” obowiązki dowódcy pułku^[24]. 15 kwietnia 1934 przeniesiony został do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie na stanowisko kierownika przedmiotu^[25][26]. 8 sierpnia 1935 został przydzielony do składu osobowego szefa Sztabu Głównego na stanowisko oficera do prac^[27]. Na podpułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 19 marca 1936 i 5. lokatą korpusie oficerów artylerii^[28]. 1 czerwca 1936 został przesunięty na stanowisko oficera Sekretariatu Komitetu Obrony Rzeczypospolitej^[27]. Do września 1939 zastępca kierownika SeKOR^[29]. W kampanii wrześniowej w Sztabie Naczelnego Wodza.

Od maja 1941 roku do maja 1942 w Palestynie był szefem sztabu Ośrodka Zapasowego Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Następnie dowodził 10 pułkiem artylerii ciężkiej. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 3 maja 1943 korpusie oficerów artylerii. W grudniu 1943 wyznaczony został na stanowisko dowódcy artylerii 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Walczył w kampanii włoskiej 1944–1945. W kwietniu 1945 przeniesiony został do Wielkiej Brytanii, gdzie objął stanowisko szefa sztabu I Korpusu Polskiego. Pracami sztabu kierował do września 1946. Po demobilizacji Polskich Sił Zbrojnych osiedlił się w Republice Południowej Afryki^[1].

1 lutego 1921 ożenił się z Haliną Marią z Lesińskich, z którą miał córkę Izabellę (ur. 23 sierpnia 1923)^[30].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 87^[31]
• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 8756^[32]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1936 „za zasługi w służbie wojskowej”^[33][34]
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Krzyż Zasługi – 24 maja 1929 „za zasługi na polu organizacji wojska”^[35][36]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – 1928^[37]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości –1928^[37]
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę – 1938^[38]
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 14796^[39]
• Państwowa Odznaka Sportowa – 6 października 1932^[40]
• Srebrny Medal Waleczności 1 klasy^[41]
• Krzyż Wojskowy Karola^[41]

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Marian Paweł Orski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.417 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-19].
• Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.