Kolegium

To jest strona ujednoznaczniająca. Poniżej znajdują się różne znaczenia hasła „Kolegium”.

Kolegium (łac. collegium)

Forma organizacji – ogólnie

  • kolegium jako grupa równouprawnionych osób – zespół ludzi, posiadających równe stanowisko urzędowe (stąd zwą się kolegami), równe prawa do pełnienia pewnych czynności (administracyjnych, sądowych, wyborczych, pedagogicznych) i równe prawo głosu w obradach ciała kolegialnego (urzędu, sądu)[1].
  • system kolegialny – polega na tym, że np.: w urzędzie decyduje o sprawach nie jeden urzędnik (system biurokratyczny), jako zwierzchnik podwładnych, lecz ciało zbiorowe – kolegium urzędników; w sądzie kolegialnym wyrok jest wynikiem obrad kolegium sędziowskiego, a nie decyzji jednego sędziego[1].

Edukacja

  • na średniowiecznych uniwersytetach kolegium było odrębną, częściowo samorządną fundacją, z własnymi budynkami, mającą służyć pomocą ubogim żakom,
  • w czasach nowożytnych kolegiami nazywano uczelnie jezuickie[1],
  • współcześnie jako kolegium określany bywa[1]:
    • kompleks budynków uniwersyteckich, wydział wchodzący w skład uniwersytetu (kolegium medyczne – łac. collegium medicum),
    • szkołę (wydział) wchodzącą w skład uniwersytetu (lub pod jego patronatem), w której kształcenie odbywa się na poziomie licencjatu
    • samodzielną placówkę szkolnictwa wyższego (np. Kolegium Europejskie),
  • w krajach anglosaskich kolegiami (colleges) nazywa się szkoły różnych typów.

Administracja

Organ wyborczy

  • kolegium wyborcze to zespół obywateli, posiadających jednakowe uprawnienia wyborcze (np. Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych); kolegia wyborcze istniały przy wyborach ograniczonych, pośrednich lub cenzusowych[1].
  • Kolegium Kardynałów to najwyższa Rada papieża, złożona z kardynałów; przysługuje jej prawo wyboru papieża na konklawe[1].

Wymiar sprawiedliwości

Zobacz w Wikiźródłach tekst
M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego/Kolegjum
Zobacz hasło kolegium w Wikisłowniku

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Joachim Bartoszewicz: Podręczny słownik polityczny. Do użytku posłów, urzędników państwowych, członków ciał samorządowych i wyborców, Warszawa: Księgarnia Perzyński, Niklewicz i S-ka, [1923], s. 328–329, (RCIN Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk), (dostęp 2023-04-06).

Bibliografia

  • Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 75. ISBN 83-85001-89-1.