Kontrapost

Doryforos Polikleta - przykład zastosowania zasady kontrapostu w rzeźbie greckiej z okresu klasycznego
Dawid dłuta Michała Anioła - przykład zastosowania zasady kontrapostu w rzeźbie z okresu renesansu

Kontrapost − w sztukach plastycznych sposób ustawienia postaci tak, iż cały ciężar jej ciała opiera się na jednej nodze, podczas gdy druga jest odciążona i lekko wspiera się na ziemi. Ten układ nóg równoważony jest przez wygięcie tułowia i rąk - barki są pochylone przeciwnie w stosunku do bioder, co w połączeniu z pochyleniem głowy sprawia, że kręgosłup postaci tworzy kształt litery "S". Jedna z rąk zwykle jest spuszczona, a druga coś dzierży[1][2][3].

Kontrapost znany był już w starożytnym Egipcie i Grecji. Wypierał z czasem frontalne przedstawienie postaci, opartej w równym stopniu na dwóch nogach, stosowane w archaicznej fazie rozwoju rzeźby greckiej[4][3]. Powszechnie przyjął się w rzeźbie greckiej okresu klasycznego (za wzorcowy przykład zastosowania koncepcji uważany jest Doryforos dłuta Polikleta z Argos)[1].

Zobacz też

  • figura serpentinata

Przypisy

  1. a b StefanS. Kozakiewicz StefanS. (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. IV, Warszawa: PWN, 1996, s. 200, ISBN 83-01-12365-6  (pol.).
  2. LotharL. Altmann LotharL. (red.), Leksykon malarstwa i grafiki, Warszawa: Arkady, 2012, s. 289, ISBN 978-83-213-4729-5  (pol.).
  3. a b contrapposto, [w:] GordonG. Campbell GordonG., Oxford Dictionary of the Renaissance, wyd. 2, Oxford University Press, 2005, DOI: 10.1093/acref/9780198601753.001.0001, ISBN 978-0-19-172779-5 [dostęp 2021-05-26]  (ang.).
  4. Contrapposto, [w:] GeraldG. Ward GeraldG. (red.), Grove Encyclopedia of Materials and Techniques in Art, Oxford University Press, 2008, DOI: 10.1093/acref/9780195313918.001.0001, ISBN 978-0-19-537341-7 [dostęp 2021-06-28]  (ang.).

Bibliografia

  • M. Porębski, Dzieje sztuki w zarysie. Od paleolitu po wieki średnie. Tom 1, Warszawa 1976.
Kontrola autorytatywna (postawa ciała):
  • LCCN: sh2002011205
  • GND: 4165179-0
  • J9U: 987007530431905171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: art/contrapposto
  • Treccani: chiasmo
  • БРЭ: 2093428
  • DSDE: contrapposto