Marian Sobieski
 Marian Sobieski przy pracy ok. 1956 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 14 czerwca 1908 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 25 października 1967 | ||
| Zawód, zajęcie | muzykolog, etnograf | ||
| Alma Mater | |||
| Odznaczenia | |||
   | |||
| |||
Marian Bazyli Sobieski (ur. 14 czerwca 1908 w Miłosławicach, zm. 25 października 1967 w Warszawie) – polski muzykolog, etnograf, związany z wydziałem muzykologii Uniwersytetu Poznańskiego. Badacz muzyki ludowej regionu Wielkopolski.
Życiorys
Urodził się w rodzinie z silnymi muzycznymi tradycjami. Jego ojcem był Teodor Sobieski, zaś matką Stefania z Krzymańskich. Maturę zdał w Inowrocławiu. Następnie w latach 1928–1935 studiował muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim. W tym samym czasie studiował w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu oraz śpiewał jako tenor w Poznańskim Chórze Katedralnym, będąc w nim jednocześnie jednym z pomocników Wacława Gieburowskiego odpowiedzialnym za kształcenie chłopców.
Pracę badawczą rozpoczął już podczas studiów. Początkowo były to poszukiwania w klasztorach i kościołach Wielkopolski rękopisów utworów z XVIII wieku. Studia ukończył pracą magisterską z zakresu twórczości Wojciecha Dankowskiego. Po obronie, w 1935, rozpoczął pracę jako asystent w Zakładzie Muzykologii UP oraz powiązanego z tą instytucją, niedawno utworzonym Regionalnym Archiwum Fonograficznym. W związku z pracą uczestniczył wraz z poślubioną w 1936 żoną, Jadwigą z Pietruszyńskich, w akcji jeżdżenia po wsiach i nagrywania najstarszych muzykantów oraz śpiewaków i śpiewaczek. Do 1939 Archiwum zebrało przeszło 4 tysiące nagrań na wałkach woskowych. Zbiór ten zaginął podczas wojny.
Sobieski lata okupacji spędził w Generalnym Gubernatorstwie, głównie w Warszawie i Lublinie. Wiosną 1945, współpracując z Markiem Kwiekiem, rozpoczął odtwarzanie Zakładu Muzykologii. W tym samym okresie kierował Niższą Szkołą Muzyczną w Poznaniu, a także prowadził pracę dydaktyczną w Średniej i Wyższej Szkole Muzycznej. Mimo tak licznych zajęć większość jego czasu pochłaniało odtworzenie zbioru nagrań muzyki ludowej. Jeszcze w 1945 roku został współzałożycielem Zachodniego Archiwum Fonograficznego, które od razu przystąpiło do nagrań na terenie Wielkopolski i Kaszub. Następnie, od 1949 roku, kierował Sekcją Muzyki Ludowej Państwowego Instytutu Badania Sztuki Ludowej, które zajmowało się nagraniami w terenie, audycjami radiowymi i publikacjami o polskiej muzyce ludowej. W latach 1950–1954 kierował ogólnopolską Akcją Zbierania Folkloru Muzycznego. Ekipy terenowe złożone ze studentów etnografii i muzykologii na terenie całego kraju zebrały w ciągu 4 lat około 46 tysięcy nagrań.
W 1956 Zachodnie Archiwum Fonograficzne przemianowano na Pracownię Badań nad Polskim Folklorem Muzycznym Państwowego Instytutu Sztuki, a wraz z nim przeniósł się tam Sobieski. W 1956 został on mianowany docentem. Swoje prace badawcze prowadził do śmierci.
Marian Sobieski napisał wraz z żoną szereg książek i artykułów naukowych i popularyzatorskich o muzyce Wielkopolski, dudziarzach i obyczajach tego regionu. W nauce zapisał się zaś jako współtwórca, wraz z żoną, systemu transkrypcji stosowanej w badaniu nad polskim folklorem muzycznym, oraz organizacja systemu archiwizacji i dokumentacji polskiej muzyki ludowej.
Z żoną Jadwigą Sobieską miał trzech synów i córkę.
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 126-3-30)[1].
Pisma
- Szlakiem kozła lubuskiego – Sobieski Marian, Sobieska Jadwiga, Kraków 1954
- Wybór polskich pieśni ludowych, Tom I / II – Marian Sobieski, [red.] Tadeusz Strumiłło, Kraków 1955
- Pieśni ludowe Warmii i Mazur – Sobieski Marian, Sobolewska Maria, Kraków, 1955
- Piosenki z Kujaw – Sobieski Marian, 1955
- Polska muzyka ludowa i jej problemy – Sobieski Marian, Sobieska Jadwiga, Kraków, 1973
- Tempo rubato u Chopina i w polskiej muzyce ludowej (artykuł) – Sobieska Jadwiga, Sobieski Marian, 1973
- około 50 innych prac
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)[2]
- Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)[3]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[4]
Przypisy
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIAN SOBIESKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-15] .
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.), Wielkopolski słownik biograficzny, wyd. II, PWN, Warszawa-Poznań 1983, ISBN 83-01-02722-3.
- Jolanta Woźniak: Polski Folklor Muzyczny. Akademia Muzyczna Gdańsk, 1995. ISSN 0239-7080.
Linki zewnętrzne
- Fragment kolekcji instrumentów muzycznych Mariana i Jadwigi Sobieskich
