Michał Attaleiates

Michał Attaleiates

Język	grecki
Dziedzina sztuki	historiografia
Ważne dzieła
Historia
Multimedia w Wikimedia Commons

Michał Attaleiates (gr. Μιχαήλ Ἀτταλειάτης, ur. ok. 1030/1035, zm. ok. 1085) – bizantyński historyk z XI wieku.

Życiorys

Urodzony blisko lub w Attalei^[1]. Za czasów panowania Konstantyna X Dukasa, został sędzią (gr. krites) oraz senatorem w Konstantynopolu. Po przejęciu władzy przez Romana IV Diogenesa, został promowany na sędziego wojska (gr. krites tou stratopedou^[2])  oraz uzyskał tytuł patryczjusza (gr. patrikios)^[3]. Pomimo przegranej pod Manzikertem przez Romana i przejęciu władzy przez Michała VII Dukasa, nie utracił swojej pozycji. Nowemu władcy zadedykował swoją prace o prawie Ponema Nomika. Dwukrotnie żonaty, wpierw z Sofią, a następnie Ireną, z którą miał syna Teodora^[4].

Dzieła

• Ponema Nomikon – streszczenie praw zawartych w Basilica (zbiorze praw skomponowanych przez Leona VI Filozofa). Praca była dość popularna, gdyż odnaleziono 24 jej kopie, dodatkowo korzystał z niej Konstantyn Harmenopoulos przy tworzeniu swojej pracy poświęconej prawu rzymskiemu Hexabiblos^[5][6].
• Diataxis – opis fundacji przetrwał w dwóch egzemplarzach, jeden z oryginalnym autografem znajduje się w Narodowej Bibliotece w Atenach, druga kopia z XVII wieku znajduje się w bibliotece patriarchatu w Istambule.  Dokument potwierdza fundacje klasztoru w Konstantynopolu oraz domu dla biednych w Raidestos^[7]. Diataxis przedstawia historię Michała od narodzin aż po zapuszczenie korzeni w Konstantynopolu. Dodatkowo wskazuje na jego powiązania z miastami w Tracji: Raidestos oraz Selymbrią^[8].
• Historia – napisana w latach 1079-1080. Obejmuje ona okres lat 1034-1080^[9]. Dzieło to było źródłem dla Nicefora Bryenniosa, Anny Komneny i Jana Zonarasa. Attaleiates jest także prawdopodobnie autorem Zbioru psalmów autorów rożnej proweniencji^[10]. Praca jest formą dialogu z kroniką Michała Psellosa^[11].

Przypisy

Bibliografia

• Helena Cichocka, Attaliates Michał [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, red. Oktawiusz Jurewicz, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2002, s. 61.
• Oktawiusz Jurewicz, Historia literatury bizantyńskiej. Zarys, wyd. 2, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 2007, s. 161-162.
• Michael Attaleiates, The History, trans. Anthony Kaldellis & Dimitris Krallis, (Cambridge/Mass.: Harvard University Press, 2012), pp IX-XI.
• Dimitris Krallis, Serving Byzantium’s Emperors The Courtly Life and Career of Michael Attaleiates, 2019.
• Dimitris Krallis, "Michael Attaleiates as a Reader of Psellos" in Barber Ch. ed., Reading Michael Psellos (Leiden, 2006): 167–191
• John Haldon, "The Krites tou Stratopedou: a new office for a new situation?," Travaux et mémoires 14 (Paris, 2002): 279–86

Linki zewnętrzne

• Diataxis w Bizantine Monastic Foundation Documents. [dostęp 2021-03-03].
• Michał Attaleiates w serwisie Prosopography of the Byzantine World. [dostęp 2021-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-05)].
• Pierścień Michała Attaleiatesa. [dostęp 2021-03-03].