Obcy – ósmy pasażer Nostromo
Gatunek | horror science fiction | ||
---|---|---|---|
Data premiery | 25 maja 1979 | ||
Kraj produkcji | Stany Zjednoczone | ||
Język | |||
Czas trwania | 117 minut | ||
Reżyseria | Ridley Scott | ||
Scenariusz | Dan O’Bannon | ||
Główne role | Sigourney Weaver | ||
Muzyka | Jerry Goldsmith | ||
Zdjęcia | Derek Vanlint | ||
Scenografia | Michael Seymour | ||
Kostiumy | John Mollo | ||
Montaż | David Crowther | ||
Produkcja | Gordon Carroll, David Giler, Walter Hill | ||
Wytwórnia | 20th Century Fox | ||
Dystrybucja | PL: Polfilm/ZRF[1] | ||
Budżet | 11 mln USD | ||
Przychody brutto | 105,6 mln USD | ||
Kontynuacja | Obcy – decydujące starcie (1986) | ||
Nagrody | |||
Oscar 1979 za efekty wizualne | |||
| |||
Strona internetowa |
Obcy – ósmy pasażer Nostromo (ang. Alien) – brytyjsko-amerykański horror science fiction w reżyserii Ridleya Scotta z 1979 roku, pierwsza część serii Obcy.
Pierwszy z serii filmów połączonych osobą głównej bohaterki – Ellen Ripley, odtwarzanej przez Sigourney Weaver, oraz stworzoną przez Hansa Gigera postacią Obcego.
Film zapoczątkował pierwszą amerykańską serię, w której główną, heroiczną rolę gra kobieta. W roku 2002 Biblioteka Kongresu USA uznała film za „znaczący kulturowo”. Oznacza to jego szczególną ochronę, jako dziedzictwa kulturowego i przechowywanie w amerykańskim Narodowym Rejestrze Filmowym.
W 2003 roku powstała wersja reżyserska filmu. Pierwotną wersję uzupełniono o wcześniej usunięte sceny oraz cyfrową, stereofoniczną ścieżkę dźwiękową.
Obsada
- Sigourney Weaver – I oficer pokładowa Ripley
- Tom Skerritt – kapitan Dallas
- Ian Holm – oficer naukowy Ash
- Veronica Cartwright – oficer nawigacyjna Lambert
- Yaphet Kotto – st. mechanik Parker
- Harry Dean Stanton – mechanik Brett
- John Hurt – II oficer pokładowy Kane
- Bolaji Badejo, Eddie Powell, Roy Scammell – obcy
- Helen Horton – MATKA (głos)
Fabuła
Rok 2122. Frachtowiec kosmiczny USCSS Nostromo wraca na Ziemię z Thedus wraz z rafinerią do przetwarzania wzbogaconej rudy (20 mln ton rudy). Steruje nim komputer pokładowy o nazwie Matka (MU-TH-UR), a załoga pozostaje w stanie hibernacji. Spokój podróży zakłóca tajemniczy sygnał wysyłany z księżyca planety w układzie Zeta 2 Reticuli. Nieznany sygnał błędnie rozpoznany jako SOS, a będący w rzeczywistości ostrzeżeniem został odebrany przez Matkę, która budzi załogę z anabiozy.
Ludzie lądują Nostromo na (często mylonym z planetą) księżycu Acheron (LV-426), pozostawiając na orbicie rafinerię, w trakcie lądowania statek doznaje kilku uszkodzeń, spowodowanych zassaniem pyłu z atmosfery. Podczas gdy mechanicy Brett i Parker naprawiają uszkodzenia, do zbadania tajemniczego sygnału zostaje wysłana trzyosobowa ekipa zwiadowcza (Dallas, Lambert i Kane). Znajduje ona stary wrak statku kosmicznego nieznanej cywilizacji. W jego wnętrzu odkrywają szkielet członka obcej załogi, a także olbrzymią ładownię wypełnioną setkami skórzastych jaj.
Kane, który odkrył jaja, zostaje zaatakowany przez pająkowatą formę życia (larwę zwaną facehuggerem, czyli twarzołapem). Z przyczepionym do twarzy organizmem zostaje przetransportowany na prom, gdzie reszta załogi stara się uwolnić Kane’a od intruza. Badania wykazują, że tajemniczy organizm podtrzymuje Kane’a przy życiu i nie sposób go ściągnąć bez szkody dla zainfekowanego oficera. Pozostawiają go więc w takim stanie, zastanawiając się nad dalszymi krokami. Po pewnym czasie organizm odpada i umiera.
Po tym wypadku Kane wraca do zdrowia i zaczyna normalnie funkcjonować. Jednak podczas ostatniego posiłku przed hibernacją z klatki piersiowej mężczyzny wydostaje się wężowata postać, powodując śmierć żywiciela. Ten moment stanie się punktem zwrotnym – młody obcy przeobraża się z poczwarki w przerażającego potwora, który zabija kolejnych członków załogi.
Trzecią ofiarą obcego pada kapitan statku, Dallas. Wkrótce potem okazuje się, że jeden z członków załogi – oficer naukowy Ash jest androidem. Od niego bohaterowie dowiadują się straszliwej prawdy, że zostali celowo skierowani przez korporację Weyland-Yutani w celu sprowadzenia za wszelką cenę obcej formy życia. Nawet życie załogi miało być drugorzędne.
W końcu przy życiu pozostają jedynie kot Jonesy i I oficer Ripley, której udaje się zdetonować statek kosmiczny i uciec w kapsule ratunkowej. Jednakże przed Ripley na pokład kapsuły ratunkowej przedostaje się także obcy. Dochodzi do ostatecznego pojedynku Ripley i obcego, podczas którego Ripley wyrzuca Obcego przez śluzę w przestrzeń kosmiczną.
Kontynuacje
Obcy – ósmy pasażer Nostromo i jego sukces stał się fundamentem powstania trylogii opisującej życie Ellen Ripley. Kasowość serii przerosła wszelkie oczekiwania, a twórcy filmowi postanowili zaskoczyć widzów, ożywiając Ripley (która ginie w trzeciej części) i stawiając ją raz jeszcze przeciwko Obcemu. Jean-Pierre Jeunet postanowił kontynuować historię Obcego, m.in. podejmując wątek Davida Finchera. Po śmierci Ellen została sklonowana na podstawie materiału genetycznego (wątek badań genetycznych zaczerpnięty z poprzedniej części), a klon Ripley osadzony został w laboratorium, będącym zarazem więzieniem (podobnie jak w Obcym 3). Dzięki podobnym zabiegom, twórcom udało się raz jeszcze wkupić w łaski widzów, a trylogia Ellen Ripley zastąpiona została szybko czteropakami serii opisanymi jako Kwadrylogia Obcego (ang. Alien Quadrilogy).
Liczne są nawiązania do istot pojawiających się w serii – występują one w książkach i komiksach, które budują świat Obcego. W nawiązaniu do komiksowej tradycji przeciwstawiania sobie postaci pochodzących z zupełnie różnych utworów, z inicjatywy reżysera Paula W. S. Andersona powstał crossover Obcy kontra Predator (Alien vs. Predator), który doczekał się także swojego sequela.
Nagrody
- Oscar 1979 za najlepsze efekty wizualne (oraz nominacja za najlepszą scenografię)
- Nagroda Saturn w kategorii najlepszy film science fiction w 1979.
- Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) za najlepszą scenografię w 1979, dla Michaela Seymoura.
- Film otrzymał nagrodę Hugo w kategorii najlepsza prezentacja dramatyczna w 1980 roku[2].
Odbiór
W serwisie Rotten Tomatoes 98% z 123 recenzji filmu jest pozytywne, zaś średnia ocen wyniosła 9.1 na 10[3]. Agregator Metacritic przyznał filmowi wynik 89/100 na podstawie 34 recenzji[4].
Redaktorzy witryny filmyfantastyczne.pl wymienili projekt w notowaniu stu najlepszych horrorów, jakie kiedykolwiek powstały, przypisując mu pozycję pierwszą[5].
Przypisy
- ↑ Obcy [Dokument ikonograficzny] : 8 pasażer „Nostromo" - Prolib Integro [online], bs.katowice.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ 1980 Hugo Awards. World Science Fiction Society. [dostęp 2016-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-07)].
- ↑ Alien (1979). Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
- ↑ Alien (1979). Metacritic. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
- ↑ "TOP 100: najlepsze horrory i filmy grozy". filmyfantastyczne.pl. 2016-01-08. [dostęp 2017-01-20].
Linki zewnętrzne
- Obcy – ósmy pasażer Nostromo w bazie IMDb (ang.)
- Obcy – ósmy pasażer Nostromo w bazie Filmweb
- Obcy – ósmy pasażer Nostromo na stronie Klubu Miłośników Filmu
- p
- d
- e
1970-79 | |
---|---|
1980-89 |
|
1990-99 |
|
2000-09 |
|
2010-19 | |
2020-29 |
- p
- d
- e
Filmy |
| ||||
---|---|---|---|---|---|
Filmy crossover | |||||
Gry komputerowe |
| ||||
Postacie |
| ||||
Twórcy | |||||
Inne |
|
- p
- d
- e
|
- Britannica: topic/Alien-film-by-Scott
- Universalis: alien-le-huitieme-passager