Ozubnicová železnica

Linia kolejowa nr 112 F

Štrbské Pleso OŽ – Štrba OŽ
Dane podstawowe
Zarządca	ŽSR
Numer linii	112 F
Tabela SRJP	182
Długość	4,609 km
Rozstaw szyn	1000 mm
Sieć trakcyjna	1,5 kV DC
Prędkość maksymalna	30 km/h
Pociąg w okolicach Leskowca Tatrzańskiego
Historia
Rok otwarcia	1896
Rok elektryfikacji	1970
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   0 km Štrba → ŽSR 180 538 1 km Tatranský Lieskovec 538 538 E50 5 km Štrbské Pleso → TEŽ
Multimedia w Wikimedia Commons

Linia kolejowa Štrbské Pleso OŽ – Štrba OŽ, Ozubnicová železnica, OŽ (pol. Kolej zębata) – słowacka, zelektryfikowana, zębata linia kolei wąskotorowej łącząca stacje Štrbské Pleso i Štrba.

Historia

 Zobacz więcej w artykule Tatrzańskie Koleje Elektryczne, w sekcji Kolej w dobie Austro-Węgier.

Pod koniec XIX wieku wzrosło zainteresowanie Tatrami, czego następstwem były powstające licznie uzdrowiska; od 1885 roku taki status posiadało Szczyrbskie Jezioro. W 1892 r. ówczesny właściciel miejscowości, Jozef Szentivanyi, wystąpił z inicjatywą budowy kolei zębatej, łączącej Szczyrbskie Jezioro ze Szczyrbą^[1]. Pod przewodnictwem Emila Várnai Koleje Koszycko-Bogumińskie opracowały plany budowy takiej linii. 30 czerwca 1895 r. projekt zyskał aprobatę węgierskiego Ministerstwa Handlu. Budowa rozpoczęła się bezzwłocznie, a pierwsi podróżni pokonali nową trasę składem parowym^[2] dokładnie 13 miesięcy od decyzji resortu. Dla obsługi połączenia powołano Csorbatoi Fogaskerekü Vasut (Szczyrbską Kolej Zębatą). Początkowo z kolei można było korzystać jedynie w sezonie letnim, od lipca do września, oraz w sezonie narciarskim. Przez większość roku połączenie było zawieszone.

Po uzyskaniu niepodległości przez Czechosłowację zubačka została znacjonalizowana. Dodatkowo coraz większą konkurencję zaczął stanowić transport samochodowy. Wraz z wielkim kryzysem przyczyniło się to do zawieszenia połączeń 14 września 1932 roku. 11 grudnia 1936 roku wygasła koncesja na obsługę połączenia, a w latach 40. część trakcji rozebrano.

Współcześnie

Pomysł przywrócenia linii łączącej Szczyrbę i Szczyrbskie Jezioro został podjęty wraz ze zbliżaniem się narciarskich mistrzostw świata, które miały odbyć się w Wysokich Tatrach w 1970 roku. Dawny nasyp zubački wykorzystywany był od rozebrania szyn jako szlak pieszy^[2]. Teraz istniejące fragmenty trakcji (2/3 obecnej trasy) uzupełniono odcinkami ułożonymi na nowo. Sieć zelektryfikowano pod takim samym napięciem jak elektriczkę, z którą kolej zębata łączy się w Szczyrbskim Jeziorze. Pierwotny zamysł przewidywał również poprowadzenie kolejki w stronę Tatr Zachodnich, jednak idea ta nie została zrealizowana. Specjalnie na potrzeby OŽ (Ozubnicová železnica) wybudowano nowy dworzec w Szczyrbie. Pierwsze połączenie reaktywowana kolej zębata wykonała 12 lutego 1970 roku. Podróż między skrajnymi stacjami trwa, zależnie od kierunku, 14 lub 18 minut.

Zobacz też

• Tatrzańskie Koleje Elektryczne

Przypisy

Linki zewnętrzne

• ŽSR 182 : Štrba – Štrbské Pleso. vlaky.net. [dostęp 2011-01-13]. (słow.).
• Trať: Štrbské Pleso – Štrba (OŽ). [w:] TTP [on-line]. www.zsr.sk. [dostęp 2011-01-13]. (słow.).
• 182 Štrbské Pleso – Štrba. [w:] Cestovný poriadok Železníc Slovenskej republiky 2010/2011 [on-line]. www.zsr.sk. [dostęp 2011-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-07)]. (słow.).