Rosyjska Partia Faszystowska

 Ten artykuł od 2022-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Rosyjska Partia Faszystowska
Ilustracja
Państwo

 Rosja

Lider

Konstantin Rodzajewski

Data założenia

26 maja 1931

Data rozwiązania

1 lipca 1943

Ideologia polityczna

faszyzm, faszyzm klerykalny, antykomunizm, antysemityzm, antykapitalizm

Liczba członków

20 000 (1935)

Flaga

Rosyjska Partia Faszystowska (ros. Российская фашистская партия) – faszystowskie ugrupowanie polityczne w Mandżukuo złożone z rosyjskich emigrantów (tzw. białych).

Milicja partyjna na stacji kolejowej w Harbinie w 1934 roku, w oczekiwaniu na przyjazd Konstantina Rodzajewskiego

Zarys historyczny

Rosyjska Partia Faszystowska została utworzona 26 maja 1931 r. w Harbinie z inicjatywy Konstantina W. Rodzajewskiego, który objął funkcję sekretarza generalnego. Grupowała Rosjan, którzy byli zmuszeni opuścić kraj po zwycięstwie wojsk bolszewickich w wojnie domowej. W 1934 r. połączyła się z Wszechrosyjską Organizacją Faszystowską Anastasiosa A. Wonsiatskiego, zachowując dotychczasową nazwę. Na czele wspólnego ugrupowania stanął K. Rodzajewski. Wykorzystując działaczy partii, zorganizował międzynarodową sieć białych emigrantów z siedzibą w Harbinie i 26 placówkami w różnych państwach na całym świecie (najważniejsza znajdowała się w Nowym Jorku). Rosyjska Partia Faszystowska liczyła ok. 12 tys. członków w Mandżukuo. Prowadzili oni antykomunistyczną propagandę oraz dokonywali aktów sabotażu na przygranicznych terenach ZSRR. W ramach tych zadań członkowie ugrupowania zainstalowali ok. 3 km przed sowiecką granicą wielką świecącą swastykę, która symbolizowała ich siłę wymierzoną w sowieckie władze. W ramach przygotowań do planowanego ataku japońskiego na ZSRR od 1938 r. prowadzono szkolenie wojskowe w ramach tzw. Brygady Asano, która miała wraz z Armią Kwantuńską wkroczyć na obszary sowieckiego Dalekiego Wschodu i Syberii. Japońskie władze rozważały koncepcję utworzenia rosyjskiego marionetkowego państwa na granicy z Mandżukuo. Współpraca wojskowa z Japończykami trwała już od 1932 r., kiedy gen. mjr Kocumbara, szef japońskiego ośrodka wywiadowczego w Harbinie, zwrócił się do gen. Władimira D. Kośmina, jednego z przywódców Rosyjskiej Partii Faszystowskiej, z propozycją utworzenia rosyjskich oddziałów wojskowych. Odbywały one służbę patrolową na liniach kolejowych Mukden-Shanhaiguan i Jilin-Lafachan. Wielu członków partii brało udział w hiszpańskiej wojnie domowej po stronie gen. Francisco Franco; część pozostała w Hiszpanii i w trakcie II wojny światowej zasiliła szeregi formowanej przez Niemców Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej. Po wybuchu tej wojny K. Rodzajewski starał się doprowadzić do otwartego konfliktu z Sowietami, ale Japończycy powstrzymywali te starania. Działalność Rosyjskiej Partii Faszystowskiej zakończyła błyskawiczna sowiecka ofensywa na Mandżukuo w sierpniu 1945 r. Natomiast K. Rodzajewski, wierząc, że rządy Józefa Stalina ewoluują w kierunku nacjonalistycznym, poddał się dobrowolnie wkraczającej do Harbina Armii Czerwonej. Następnie powrócił do ZSRR z obietnicą pracy w jednej z gazet, ale natychmiast został aresztowany i skazany na śmierć.

Program i organizacja

Rosyjska Partia Faszystowska wzorowała się na włoskich faszystach Benito Mussoliniego, używając swastyki jako swojego symbolu. Używała także symboliki carskiej Rosji. Głosiła ponadto hasła nacjonalistyczne i antysemickie; K. Rodzajewski był autorem broszury „Koniec Judasza” i książki „Współczesna judeizacja świata lub żydowski problem w XX w.”. Za głównego wroga uważano sowieckich komunistów, a za podstawowe zadanie uwolnienie od nich Rosji i przywrócenie dawnych rządów. Organami prasowymi ugrupowania były pisma „Nasza droga” i „Naród”.

K. Rodzajewski zorganizował swoją straż przyboczną, której członkowie nosili – za wzorem włoskich faszystów – czarne mundury z czarnymi pasami przez bluzę. Byli uzbrojeni w broń otrzymaną od Japończyków.

Bibliografia

  • Родзаевский, К. В.: Завещание русского фашиста / Zaveshchanie russkogo fashista. Moskwa: ФЭРИ-В, 2001. ISBN 5-94138010-0.
  • John J. Stephan: The Russian Fascists: Tragedy and Farce in Exile, 1925–1945. Harper Row, 1978, ISBN 0-06-014099-2.