Stanisław Kurkiewicz

Stanisław Kurkiewicz
Data i miejsce urodzenia

5 lutego 1867
Kraków

Data i miejsce śmierci

14 listopada 1921
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie

Zawód, zajęcie

lekarz

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Grób rodzinny Stanisława Kurkiewicza na cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Stanisław Teofil Kurkiewicz (ur. 5 lutego 1867 w Krakowie, zm. 14 listopada 1921 tamże) – polski lekarz chorób wewnętrznych i seksuolog.

Życiorys

Urodził się w Krakowie jako syn radnego miejskiego Andrzeja Kurkiewicza (1829–1871) i Franciszki z domu Tyrkalskiej (zm. 1904). Wiadomo, że miał liczne rodzeństwo. Uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka, tam zdał maturę w 1886 roku. Potem studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolutorium uzyskał w 1892 roku, tytuł doktora wszechnauk lekarskich otrzymał 30 marca 1896[1]. Następnie praktykował w Szpitalu Św. Łazarza, od 1902 prowadził wyłącznie praktykę prywatną. Przyjmował w mieszkaniu na Starowiślnej 21[2], Jabłonowskich 14, Biskupiej 3[3], później przy ulicy Batorego 20. Pod koniec życia zmuszony był porzucić praktykę z powodu choroby. Zmarł 14 listopada 1921 w Krakowie[4][5]. Pochowany jest na cmentarzu Rakowickim (kwatera Cb) w grobie rodzinnym[6]. Z żoną Urszulą z domu Jewułła (1865–1953) miał trzech synów: Stanisława (1901–1942), Czesława (1904–1983) i Mieczysława (1910–1980)[7].

Opublikował szereg prac, dotyczących głównie zagadnień seksuologii. W 1909 roku podjął próbę wydawania czasopisma lekarskiego „Lekarz”, ale ukazał się tylko jeden numer.

W 1902 roku wprowadził do języka polskiego termin „sexuologia” (ukuty przez niego niezależnie od Iwana Blocha, uważanego za jego autora)[8]. Wprowadził do medycyny termin ipsacji, spopularyzowany potem przez Magnusa Hirschfelda[9].

W 2008 roku powstała Fundacja Promocji Zdrowia Seksualnego im. dr. Stanisława Kurkiewicza[10].

Zasłynął ekscentrycznym słownictwem które stosował w swojej publicystyce; cykl felietonów na ten temat opublikował w 1924 roku Tadeusz Boy-Żeleński[11][12][13][14][15][16]. Doktor Kurkiewicz jest jednym z bohaterów powieści kryminalnej Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego Rozdarta zasłona[17].

Prace

  • Życie płciowe kobiety. Monitor nr 35-37, 1897
  • Na uspokojenie płciowe. Przewodnik zdrowia 6 nr 12, 1900
  • W sprawie samiennej (onanistycznej) u naszej młodzi. Przewodnik zdrowia nr 12, ss. 95–98, 1900
  • Eukazyna wobec zgagi. Gazeta Lekarska 35 (10), s. 254–256, 1900
  • Rozmyślania pozjazdowe. Przewodnik zdrowia 6 nr 9-12, 1900
  • Sprawa małżeństwa w świetle zeznań ustnych i pisemnych... Przewodnik zdrowia nr 1, 1901
  • Walka z samieństwem (onanizmem). Przewodnik zdrowia 7 (2), s. 13–14, 1901
  • Zapusty a zdrowie. Przewodnik zdrowia 7 (3), 1901
  • Rozmyślania pozjazdowe. Czego przestrzegać u dzieci w domu – czego w szkole? Przewodnik zdrowia 7 (2), s. 9–13, 1901
  • Z docieków (studyów) nad życiem płciowem. Tom I. Nieświadome błądzenia i cierpienia. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1905
    • Tom II. Szczegółowe odróżnienie czynności płciowych. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1906
    • Tom III. O ludowości (demokratyzmie) w miłości. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1905
  • Z wiedzy płciowej. Świt nr 1 (1907)
  • Na drogę. Lekarz nr 1, s. 1–5, 1909
  • Nerwowość u ludu wiejskiego. Lekarz nr 1, s. 5-9, 1909
  • Choroby – a ożenek. Lekarz nr 1 s. 9–11, 1909
  • Przedślubne stawiennictwo do lekarza. Lekarz nr 1 s. 11–13, 1909
  • Leczenie chorób wewnętrznych. Lekarz nr 1 s. 13–17, 1909
  • Zwyczaje chłopów pacyentów (Wypytywanie). Lekarz nr 1, s. 17–18, 1909
  • Z zakresu płciownictwa (seksuologii). Lekarz nr 1, s. 18–19, 1909
  • Płody mojego dowcipu. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1909
  • Płciowe uświadomianie młodzieży. Goniec Poniedziałkowy nr 28, 1911
  • O potrzebie uświadomiania się w zakresie lekarskim. Tygodnik Mieszczański nr 3, 1911
  • Wybór do małżeństwa. Małżeństwo (Lwów) nr 10 (1912)
  • Kilka rad dla narzeczonych. Małżeństwo nr 15 (1912)
  • Nowy kierunek naukowo-społeczny. Monitor nr 32 (1912)
  • O uświadomianiu płciowym. Monitor nr 34 (1912)
  • Sexologia – a sexuologia. Głos lekarzy nr 16 s. 248–249 (1912)
  • O sprośności w piśmie i sztuce. Monitor nr 36 (1912)
  • Uwodzenie chłopców (przez kobiety). Monitor nr 38 (1912)
  • Pogadanka z medycyny estetycznej. Monitor nr 52 (1912)
  • Veřejná mravopočestnost, její přestoupení, tresty za to a stanovisko lékařovo Zájmy lékařské 7 (1), s. 4–5 (1913)
  • O fizycznem odrodzeniu ludzkości. Monitor nr 20 (1913)
  • Słownik płciowy. Zbiór wyrażeń o płciowych: właściwościach, przypadłościach, i.t.p. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1913
  • Ludzkie życie płciowe – jako gałąź wiedzy lekarskiej względem wiedzy ogólnej, jako gałąź lekarskie praktyki, - i jako ruch społeczny: oświatowy, zapobiegawczy, i.t.p. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1916
  • Mój sposób (moja metoda) leczenia. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1916
  • Podziwiajmy dary urody! Odezwa. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1917
  • Samieństwo („Onania”). Określenie – istota – znaczenie – skutki – i.t.p. wiadomości dla osób dojrzałych. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1917
  • Moja dola lekarska (Zwierzenia się i uwagi, przed ludźmi dobrej woli). Kraków: Drukarnia Związkowa, 1919

Przypisy

  1. ↑ Corpus studiosorum Universitatis Iagellonicae 1850/51–1917/18. K – Ł, KrzysztofK. Stopka (red.), MieczysławM. Barcik, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2009, s. 760, ISBN 978-83-88737-04-6, OCLC 750966835 .
  2. ↑ Głos Narodu nr 281, 1898
  3. ↑ Słowo Lekarskie 3 (20), s. 191, 1913
  4. ↑ Nekrologja. Polskie Czasopismo Lekarskie 10, s. 172, 1921
  5. ↑ † Dr Stanisław Kurkiewicz. Nowa Reforma nr 264 (17.11.1921) s. 3
  6. ↑ Karolina Grodziska: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków-Wrocław: Wydawnictwo Literackie, 1983 ISBN 83-08-01121-7 s. 339
  7. ↑ Jerzy Lisiewicz: „Kurkiewicz, Stanisław” W: Polski Słownik Biograficzny Tom XVI zeszyt 2 s. 240–241
  8. ↑ Andrzej Depko. Pionierzy medycyny seksualnej. „Przegląd Seksuologiczny”. 3, s. 26–32, 2005. 
  9. ↑ Magnus Hirschfeld: Geschlechtskunde: auf Grund dreissigjähriger Forschung und Erfahrung bearbeitet. Band I: Die körperlichen Grundlagen. J. Püttmann, 1926, s. 248.
  10. ↑ Fundacja Promocji Zdrowia Seksualnego - O fundacji. [dostęp 2010-06-13].
  11. ↑ Żeleński (Boy): Na marginesie „freudyzmu”. Kurjer Polski nr 199 (22 lipca 1924) Przedruk w: Reflektorem w mrok. PIW: Warszawa, 1984 s. 582–585.
  12. ↑ Żeleński (Boy). Kurkiewy wielkie i małe. Kurjer Polski nr 202 (25 lipca 1924)
  13. ↑ Żeleński (Boy). Kurkiewy... aż do skutku. Kurjer Polski nr 208 (31 lipca 1924) Przedruk w: Reflektorem w mrok. PIW: Warszawa, 1984 s. 575-581
  14. ↑ Żeleński (Boy). Kurkiewy rosną w powagę. Kurjer Polski nr 229 (21 sierpnia 1924)
  15. ↑ Żeleński (Boy). Kurkiewy piąte. Kurjer Polski nr 236 (28 sierpnia 1924)
  16. ↑ Żeleński (Boy). Kurkiewy szóste. Kurjer Polski nr 237 (29 sierpnia 1924)
  17. ↑ Maryla Szymiczkowa: Rozdarta zasłona. Kraków: Wydawnictwo Otwarte, 2016

Linki zewnętrzne

  • Marcin Czajkowski: Doktor płciownik, Polityka (19 kwietnia 2011)
  • Kamil Janicki: Sceny z życia płciownika. Tygodnik Powszechny (23 maja 2015)
  • Fundacja Promocji Zdrowia Seksualnego - O patronie fundacji. [dostęp 2013-11-03].
  • Dzieła Stanisława Kurkiewicza w bibliotece Polona
  • ISNI: 0000000371065322
  • VIAF: 250525315
  • PLWABN: 9810567565505606
  • NUKAT: n2011173761
  • WorldCat: viaf-250525315