Stonoga murowa
| Ten artykuł od 2022-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Oniscus asellus[1] | |||
Linnaeus, 1758 | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | stawonogi | ||
Podtyp | skorupiaki | ||
Gromada | pancerzowce | ||
Rząd | |||
Podrząd | Oniscidea | ||
Rodzina | Oniscidae | ||
Rodzaj | stonoga | ||
Gatunek | stonoga murowa | ||
| |||
|
Stonoga murowa (Oniscus asellus) – skorupiak z rodziny Oniscidae, nazywany również stonogiem myszatym. Jest to niewielkich rozmiarów zwierzę, które często zamieszkuje piwnice lub szklarnie, wyrządzając przy tym ogromne szkody, głównie w hodowli roślin[3].
Gatunkiem pokrewnym stonogi murowej, z którym często jest mylona, jest prosionek szorstki. Niektóre stonogi murowe żyją we wspólnych siedliskach z prosionkami szorstkimi.
Budowa i wygląd zewnętrzny
- Długość: do 18 mm, szerokość: 6–10 mm;
- Kształt: jajowaty, szeroki, spłaszczony grzbietobrzusznie[2];
- Pancerz: chitynowy, wodoodporny, stanowi ochronę ciała;
- Ubarwienie: w większości szare, z jasnymi plamkami na grzbiecie;
- Głowa (a dokładnie głowotułów, cefalotoraks)[2]:
- Pereon (tułów, toraks)[2]:
- Pleon (odwłok, abdomen)[2]:
- Liczba segmentów: 6–5 wolnych oraz pleotelson, będący połączeniem ostatniego segmentu i telsonu[2];
- Szerokość na granicy pereonu i pleonu zmniejsza się stopniowo, nie gwałtownie[2].
- Płuca: brak płuc pleopodialnych widocznych jako pogrubione białe łatki[2];
- Pleotelson: wydłużony, spiczasty[2];
- Nie potrafi zwinąć się w kulkę[2]
Środowisko życia
Stonogi mogą żyć jedynie w środowisku wilgotnym. Unikają miejsc nasłonecznionych, ponieważ może to doprowadzić do śmierci przez wyschnięcie. Można je spotkać pod odstającą korą w lesie, w butwiejących kłodach oraz na cmentarzach czy ruinach zamków. Gdy środowisko nie sprzyja stonogom, ukrywają się one w piwnicach lub szklarniach.
Odżywianie
Podstawowym pożywieniem stonogi są butwiejące resztki roślin oraz szczątki zwierząt. Rzadziej żywią się świeżymi roślinami. Czasami zjadają martwe szczątki swojego gatunku, a w czasie linienia dochodzi do kanibalizmu.
Rozmnażanie i rozwój
Do kopulacji dochodzi w całkowitych ciemnościach. Samiec przekazuje nasienie samicy, gdy znajdzie się na grzbiecie pod nią. Cały proces trwa ok. 5 minut. Po zakończeniu kopulacji, samica składa jaja do komory lęgowej, która znajduje się na spodzie ciała. Po rozwoju zarodkowym, z komory lęgowej uwalniane są larwy. Po kilku procesach linienia larwy przekształcają się w osobniki dorosłe.
Występowanie
Stonoga występuje w środkowej i północnej Europie, a także zachodniej Azji[potrzebny przypis].
Jest gatunkiem pochodzenia atlantyckiego, w Polsce zasiedla głównie siedliska synantropijne, naturalne tylko na wybrzeżu i na stanowiskach na Dolnym Śląsku i w Sudetach[5].
Często można je zauważyć na murach podczas wilgotnych dni[6].
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ Oniscus asellus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Jeffrey W. Shultz. A guide to the identification of the terrestrial Isopoda of Maryland, U.S.A. (Crustacea). „ZooKeys”. 801, s. 207–228, 2018. DOI: 10.3897/zookeys.801.24146. [dostęp 2019-09-10]. (ang.). (PDF).
- ↑ Atlas Świata Zwierząt. T. 36. Polskie Media Amer.Com SA, s. 330.
- ↑ Atlas Świata Zwierząt. T. 36. Polskie Media Amer.Com SA, s. 332.
- ↑ Wojciech B. Jędryczkowski. Synantropijne równonogi lądowe (Isopoda, Oniscoidea) Polski. „Fragmenta Faunistica”. 25 (7), s. 1–12, 1979-12-32. Polska Akademia Nauk; Instytut Zoologii. [dostęp 2019-09-10].
- ↑ Atlas Świata Zwierząt. T. 36. Polskie Media Amer.Com SA, s. 331.
- J9U: 987007545895805171
- Britannica: animal/Oniscus-asellus