Teon z Aleksandrii

Teon z Aleksandrii
Θέων
Data urodzenia

≈335

Data i miejsce śmierci

≈405
Aleksandria

Zawód, zajęcie

astronom, matematyk

Multimedia w Wikimedia Commons

Teon z Aleksandrii (gr. Θέων ur. ok. 335, zm. ok. 405) – matematyk i astronom pracujący w Aleksandrii. Był ostatnim dyrektorem Biblioteki Aleksandryjskiej, zamkniętej w roku 391 na rozkaz cesarza Teodozjusza. Jego córką była Hypatia z Aleksandrii.

Życie i twórczość

Daty urodzenia i śmierci są przybliżone i oparte na spekulacjach. Wiadomo, że Teon obserwował zaćmienie Słońca, które miało miejsce w Aleksandrii 16 czerwca 364 roku, i zaćmienie Księżyca 25 listopada tego samego roku. Wiadomo też, że sporządził spis konsulów rzymskich, który doprowadził do roku 372. Z kronik greckich z X wieku wynika, że żył w czasach cesarza Teodozjusza (379–395).

Największym wkładem Teona było opracowanie wersji Elementów (prawdopodobnie wespół z córką Hypatią), która aż do końca XIX wieku była jedynym znanym greckim tekstem tej księgi. Dzięki porównaniu tekstu Teona z wcześniejszą wersją księgi, odnalezioną w archiwach watykańskich, można dokładnie przeanalizować zmiany, jakie wprowadził Teon. Polegają one głównie na ujednoliceniu terminologii i stylu, choć w kilku miejscach Teon poprawił błędy wcześniejszego tekstu i uprościł oryginalną argumentację.

Teon pisał również komentarze do Almagestu i tablic astronomicznych Ptolemeusza, w których objaśniał sposoby ich używania i konstrukcji. Tutaj znów najprawdopodobniej pomagała mu Hypatia. Pisał również o metodzie Herona przybliżania pierwiastków kwadratowych, nadając jest sens geometryczny[1].

Przypisy

  1. PiotrP. Krzyżanowski PiotrP., GrzegorzG. Łukaszewicz GrzegorzG., Przez wieki z metodą Newtona, [w:] pismo „Delta”, deltami.edu.pl, wrzesień 2021, ISSN 0137-3005 [dostęp 2021-09-30]  (pol.).

Bibliografia

  • ISNI: 0000000374003469
  • VIAF: 88940669, 882159474355327662974, 145395835, 18018668, 302132858, 54166010, 283006370, 39355617, 316417875, 89860169, 76149542809300301732, 210158790507538850437, 5170663842706762647
  • LCCN: n86048557
  • GND: 118801856
  • LIBRIS: pm136n4749xkdq9
  • BnF: 12043035n
  • SUDOC: 028634888
  • SBN: CFIV019013
  • NLA: 36031250
  • NKC: jn20040130017
  • BNE: XX1135724
  • NTA: 071519920, 071774297
  • BIBSYS: 95005093
  • Open Library: OL4828216A
  • PLWABN: 9810636444805606
  • NUKAT: n00023456
  • J9U: 987007311717505171
  • CANTIC: a12596322
  • ΕΒΕ: 19134
  • Britannica: biography/Theon
  • Treccani: teone-d-alessandria
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 60867
Identyfikatory zewnętrzne:
  • MacTutor: Theon