1574

Ovo je članak o godini 1574.

Godina 1574 (MDLXXIV) bila je redovna godina koja počinje u petak (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).

1574 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

• siječanj, početkom - Turci upali do Bovića, stradale Utinja i Blinja^[1] - malodušnost u narodu i plemstvu.

• 21. 2. - Anri, vojvoda od Anžua krunisan za poljsko-litvanskog kralja (u junu se vraća u Francusku).
• 23. 2. - Neuspelim hugenotskim pučem u Saint-Germainu i ustancima u nekoliko oblasti Francuske započinje i peti Religiozni rat.

• 4. 3. - Novi bosanski sandžak Ferhat-paša Sokolović upao iz Bosne u Hrvatsku do Steničnjaka.
• 8. 3. - Sinoda Zagrebačke biskupije: pisac Mihael Bučić izopćen iz crkve^[2].
• ožujak - Posada u Ivaniću razbila Turke koji su četovali u Slavoniji.

• 14. 4. - Osamdesetogodišnji rat: bitka kod Mookerheydea je španska pobeda, poginula braća Willema Tihog, Ludvig i Henrik od Nasaua.
• travanj - Novi upad do Steničnjaka, Turci optužuju Hrvate da su spalili Belaj u čazmanskom sandžaku.

• 15. 5. - Hrvatski sabor, mjere za obranu zemlje - utvrđivanje gradova, odlučeno da se zavedu stalne haramije za obranu od martolosa ili vlaha^[3].
• 30. 5. - Umro francuski kralj Charles IX, nasleđuje ga do 1589. brat Henri III (odnedavno poljski vladar); dok on ne stigne regent je majka Katarina de Medici.

• srpanj - Novi turski upad do Bovića.

• kolovoz - Turci pale mjesta u kotaru Steničnjaka, ugrožen Sisak.
• 30. 8. - Neki sinovac Mehmed-paše postavljen za arhiepiskopa u Ohridu^[4].

• septembar - Osmanlije osvojile Tunis od Španaca i Hafsida - osigurana muslimanska vlast u severnoj Africi.

• 3. 10. - Morski prosjaci (Gezi) deblokirali od Španaca opsednuti Leiden.
• jesen - Turci harače oko Steničnjaka i Koprivnice^[5].

• studeni - Kralj Maksimilijan produljio mir sa Selimom II.

• 12. 12. - Sultana Selima II nasleđuje sin Murat III (do 1595) - vladavinu započinje davljenjem petorice braće, pod uticajem je majke Nurbanu Sultan i u manjoj meri velikog vezira Mehmed-paše.
• 19. 12. - Na hrvatsko-slavonskom saboru predstavljen novi ban Gašpar Alapić, kolega Jurju Draškoviću; plemići južno od Kupe se žale da krajiški vojnici pljačkaju njihova imanja.

Tokom/tijekom godine

• Stari srpski zapis: "Veliki zulum bijaše togda od Arnauta, osobito od Mahmut-begovića u Peći, u Skadru od Ivan-begovića, poturčeni Bušatlije, u Prizrenu Sinan-pašića Rotulovića, u Đakovo od Elasu-pašića; dve hiljade hristijana okolo ovi varoši isekoše."^[6].
• Decretum Ivana Pergošića je prvi tiskana knjiga na kajkavskom narječju.
• Dovršeno objavljivanje Magdeburških centurija (protestantska crkvena istorija po inicijativi Matije Vlačića).
• Feridun-beg, glavni pomoćnik velikog vezira Mehmed-paše, postao glavni pisar carske kancelarije^[7].
• Juan Fernández otkrio ostrva nedaleko od Čilea koja će biti nazvana po njemu.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1574.

• 17. 1. - Robert Fludd, rozikrucijanac († 1637)
• 6. 5. - Giovanni Battista Pamphilj, papa Inocent X. († 1655)
• 7. 8. - Robert Dudley (istraživač) († 1649)
• 6. 9. - Luis Sotelo, fratar, mučenik u Japanu († 1624)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1574.

• 21. 4. - Cosimo I. de' Medici, veliki vojvoda Toskane (* 1519)
• 30. 5. - Charles IX od Francuske (* 1550)
• 27. 6. - Giorgio Vasari, umetnik i pisac (* 1511)
• 23. 8. - Ebussuud Efendi, osmanski pravnik (* 1490)
• 27. 8. - Bartolomeo Eustachi, anatom
• 1. 9. - Guru Amar Das, treći guru Sika (* 1479)
• 23. 10.^[4] - Makarije Sokolović, bivši patrijarh
• 4. 12. - Georg Joachim Rheticus, kartograf i matematičar (* 1514)
• 12. 12. - Selim II, osmanski sultan (* 1524)
• prosinac^[8] - Ilija Gregorić, seljački komandant (* ca. 1520)

Reference

• Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)