Latinski patrijarh Jeruzalema

Latinski patrijarh Jerualema (latinski: 'Patriarcha Hierosolymitanus Latinorum') je titula koji koristi latinski katolički nadbiskup Jeruzalema. Njegova Nadbiskupija pod svojom nadležnošću ima sve katolike latinskog obreda u Izraelu, na Palestinskim teritorijama, u Jordanu i na Cipru. U samom Jeruzalemu katolici čine relativnu većinu među oko 11.000 kršćanskih stanovnika grada.^[1] Od juna 2008. dužnost latinskog patrijarha drži Fouad Twal. Latinski patrijarh Jeruzalema također vrši dužnost Velikog priora Reda svetog groba.

U Katoličkoj crkvi se titula patrijarh obično koristi za najviše dužnosnike crkvi istočnog obreda. Jeruzalemski patrijarh je jedan od četiri patrijarha latinskog boreda - uz njega su to patrijarh Venecije, patrijarh Lisabona i patrijarh Istočne Indije (sa sjedištem u Goi). Uz ove titule postoje su ranije postojale počasne titule latinskog patrijarha Carigrada, Aleksandrije i Antiohije, službeno ukinute 1964.

Kod ne-katolika titulu patrijarha Jerualema koriste pravoslavni patrijarh Jeruzalema i armenski patrijarh Jeruzalema.

Titula latinskog patrijarha je uvedena nekoliko decenija nakon Velike šizme, odnosno podjele halkedonskih kršćana na katolike i pravoslavce, pri čemu su potonji imali patrijarha u Jeruzalemu. Godine 1099. su Jeruzalem osvojili katolički križari, protjerali pravoslavnog i imenovali vlastitog latinskog patrijarha. Njegova patrijaršija je djelovala iz Jeruzalema sve do 1187. kada je grad pao u muslimanske ruke; latinski patrijarh je protjeran, a vratio se pravoslavni (koji je dotada bio u egzilu). Sve do 1291. su latinski patrijasi djelovalki iz Akre, a nakon završetka križarskih ratova je otišli na Cipar, a potom u Rim gdje je vijekovima to bila počasna titula. Papa Klement VII je, pak, kao čuvare Svete zemlje imenovao tamošnje franjevce. Taj je aranžman prestao tek u 19. vijeku kada je obnovljena titula patrijarha.

Popis latinskih patrijarha Carigrada

Arnulf od Chocquesa (1099)
Dagobert od Pise (1099–1102)
Ehremar (1102–1105)
Dagobert od Pise (ponovno) (1105)
Ghibbelin od Arlesa (1107–1112)
Arnulf od Chocquesa (ponovno imenovan) (1112–1118)
Garmond od Picquignyja (1119–1128)
Stjepan od La Fertéa (1128–1130)
William od Malinesa (1130–1145)
Fulk od Angoulêmea (1146–1157)
Amalric od Neslea (1157–1180)
Heraklije (1180–1191)

Nakon pada Jeruzalema 1187. sjedište patrijarha se premjestilo u Akru.

Rodolfo (1191-1192)
Michele de Corbeil (1193-1194)^[2]
Aimaro Monaco dei Corbizzi (1194–1202)
Soffredo Errico Gaetani (1202–1204)
Albert Avogadro (1204–1214)
Raoul od Merencourta (1214–1225)
Gerald od Lausannea (1225–1238)
- sedisvakancija (1238–1240); Jacques de Vitry imenovan ali nikada nije služio
Robert od Nantesa (1240–1254)
Jacques Pantaléon (1255–1261), budući rimski papa Urban IV
William II od Agena (1261–1270)
Thomas Agni od Cosenze (1271–1277)
Jean od Versaillesa (1278–1279)
Elijah (1279–1287)
Nicholas od Hanapesa (1288–1294)

Akra je pala 1291; sjedište premješteno na Cipar, pa u Rim nakon 1374; do 1847. patrijarh je bila počasna titula.

nepoznato
Antony Bek (1306–1311), također knez-biskup Durhama u Engleskoj od 1284. do 1310
nepoznato

Franjevci kustos Svete zemlje je od 1342. do 1830. držao titulu pod papinskom bulom Gratiam agimus Klementa VI. Bula je franjevce proglasila službenim skrbnicima svetih mjesta u ime Katoličke crkve "sve dok netko ne bude posebno imenovan na počasno mjesto".^[3]

Peter Paludanus (1329–1342)
Elie de Nabinal (1342–1348)
Philippe de Cabassole (died 1372)
Philippe of Alençon (died 1397)
Bertrande de Chanac (?-1401?)
- nepoznato
Giovanni Antonio Sangiorgio (1500–1503)
Rodrigo de Carvajal (1523–1539)
- nepoznato
Gian Antonio Facchinetti de Nuce (1572–1585), budući rimski papa Inocent IX
Scipione Gonzaga (1585?-?)
Francesco Cennini de' Salamandri (1618–1645)
- nepoznato ili ispražnjeno
Camillo Massimo (1653–1677)
Bandino Panciatici (1689-1698?)
Francesco Martelli (1698-1717?)
- nepoznato
Vincent Louis Gotti (1728–1729)
Pompeo Aldrovandi (1729–1734)
Thomas Cervini (1734–1751)
Thomas de Moncada (1751–1762)
Georgius Maria Lascaris (1762–1795)
- ispražnjeno (1795–1800)
Michele di Pietro (1800–1821)
Francesco Maria Fenzi (1816–1829)
Augustus Foscolo (1830–1847), kasnije Latinski patrijarh Aleksandrije, 1847–1860

Stalni latinski patrijarsi sa sjedištem u Jeruzalemu ponovno uvedeni 1847.

Joseph Valerga (1847–1872)
Vincent Braco (1872–1889)

Hijerarhija latinske patrijaršije ponovno uspostavljena 1889.

Luigi Piavi (1889–1905)
- sedisvakancija (1905–1906)
Filippo Camassei (1906–1919)
Luigi Barlassina (1920–1947)
- sedisvakancija (1947–1949)
Alberto Gori (1949–1970)
Giacomo Giuseppe Beltritti (1970–1987)
Michel Sabbah (1987–2008)
Fouad Twal (2008- )

Izvori

↑ „Jerusalem Post, May 8, 2009 - Depths of despair”. Arhivirano iz originala na datum 2012-10-21. Pristupljeno 2013-01-24.
↑ Chow, Gabriel. „Patriarchal See of Jerusalem”. Prelates. Giga-Catholic Information. Pristupljeno 23. XII 2011.
↑ The Bull of Clement VI (1342)