Saborna džamija u Kazvinu

Saborna džamija u Kazvinu (`fa`) مسجد جامع قزوین Masdžid-e Džāme Kazvīn

Lokacija	Kazvin, Kazvinska pokrajina Iran
Koordinate	36°15′39″N, 50°00′06″E
Godine izgradnje	oko 800.
Renoviran	1106. – 1115. 1153. 1659.
Religija	šijitizam
Arhitektonski stil	horasani
Materijal	kamen, cigla, gips
Dimenzije	120 x 120 m

Saborna džamija u Kazvinu (perz. مسجد جامع قزوین; Masdžid-e Džāme Kazvīn) je džamija u historijskom centru grada Kazvina, uz Sabornu džamiju u Isfahanu jedna od najstarijih u Iranu. Džamiju je zajedno s više drugih građevina oko 800. dao podići abasidski kalif Harun al-Rašid (vl. 786. – 809.), i to u znak zahvalnosti Kazvincima koji su se pokazali lojalnim u borbama protiv nadirajućih Dajlamita iz Tabaristana. Moderna arheološka istraživanja pokazuju da je džamija izgrađena na temeljima drevnog zoroastrijskog hrama vatre.

Abasidska džamija prema svemu sudeći stradala je u nekom sukobu ili potresu, s obzirom da danas dvorana s kupolom kao njen najstariji očuvani dio datira iz 12. vijeka odnosno seldžučkog perioda. Natpis spominje Kumartaša kao namjesnika u službi Malik-šaha I. odnosno vrijeme izgradnje od 1106. do 1115. godine. Plitka kupola osvijetljena pomoću četiri prozora u nivou tambura ima raspon od 16 m odnosno visinu od 26 m i pripada horasani stilu iranske arhitekture. Dana 10. decembra 1119. Kazvin je pogodio katastrofalan potres i džamija je iznova renovirana. Historičar Mustavfi spominje da su 1153. građevini dodana dva ajvana.

Kazvinska saborna džamija zajedno s ardestanskom specifična je po mihrabu bogato ukrašenom štukaturama i konstrukciji od kamenih blokova što se smatra karakteristikama ranih seldžučkih džamija. Nova renoviranja objekta uslijedila su u novom vijeku: prvo u safavidskom, a potom i kadžarskom periodu. Natpisi na džamiji ukazuju da je južni ajvan podignut 1659. tj. za vladavine Safavida.

Kompleks Saborne džamije u Kazvinu ima tlocrtne dimenzije od 120 x 120 m, a njegovo unutrašnje dvorište 60 x 80 m. Potonje se oblikovno sastoji od četiri ajvana, koncepta koji se u iranskoj i islamskoj arhitekturi općenito prvi put pojavljuje kod također seldžučke Saborne džamije u Zavari. Jedna od jedinstvenih karakteristika kazvinske Saborne džamije jest da je njeno dvorište koncipirano kao vrt sa stablima.

Galerija

Ulaz
Kupola
Ajvan
Minareti
Mukarnasi
Detalj dekoracije

Povezano

Džamija al-Nabi
Džamija Hejdarije

Literatura

(en) Bloom, Jonathan; Blair, Sheila S. (2009.). Delhi to Mosque, Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture II. Oxford; New York: Oxford University Press, str. 137.-138., ISBN 9780195309911, OCLC 232605788.
(en) Daniel, Elton L.; Mahdī, ʻAlī Akbar (2006.). Culture and Customs of Iran, Culture and customs of the Middle East. Westport, Connecticut: Greenwood Press, str. 128.-129., ISBN 9780313320538, OCLC 70335278.
(en) Lambton, Ann Katharine Swynford; Hillenbrand, Robert (2007.). "Qazvin (Kazwīn)", u: Bosworth, Clifford Edmond: Historic Cities of the Islamic World. Leiden; Boston: E. J. Brill, str. 429.-436., ISBN 9789004153882, OCLC 191010684.
(en) Mahdavinejad, Mohammadjavad; Matoor, Soha; Doroodgar, Amene (decembar 2011.). Recognition of Light-openings in Iranian Mosques’ Domes With reference to Climatic Properties, International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning XXI. 2. Tehran: Iran University of Science & Technology, str. 63., 65. i 67.-68., ISSN 2228-7337.
(en) O’Kane, Bernard (15. decembar 1990.). "ii. In the Islamic period", Čahārṭāq, Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.

Vanjske veze

(en) IRIB (9. 4. 2012): Qazvin: City of mosques
(en) Press TV (1. 8. 2010): Qazvin's Jame Mosque

Ostali projekti

U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Saborna džamija u Kazvinu

Iranska arhitektura

Historijski stilovi

perzijski / parsi (800–300 pne.) • partski / parti (300 pne.–700) • horasanski / horasani (700–1000) • rajski / razi (1000–1300) • azarski / azari (1300–1500) • isfahanski / isfahani (1500–1925)

Arhitektonski periodi

Drevni: elamski (3200–539 pne.) • medijski (728–550 pne.) • ahemenidski (550–330 pne.) • seleukidski (312–247 pne.) • partski (247 pne.–224) • sasanidski (224–651)
Islamski: samanidski (819–999) • bujidski (934–1055) • gaznavidski (963–1187) • guridski (1148–1215) • seldžučki (1037–1194) • ilhanidski (1256–1335) • timuridski (1370–1507) • safavidski (1501–1736) • kadžarski (1785–1925)

Reprezentativni gradovi

Anšan • Amol • Ardabil • Balh • Bam • Buhara • Damgan • Derbent • Dura-Europos • Ekbatana • Firuzabad • Gazni • Gurgandž • Hatra • Hekatompil • Herat • Isfahan • Istahr • Jazd • Kašan • Kazvin • Kom • Ktezifont • Maraga • Mašhad • Merv • Nisa • Nišapur • Pasargad • Perzepolis • Raj • Šahrisabz • Samarkand • Sultanija • Širaz • Šuštar • Suza • Tabriz • Taht-e Sulejman • Teheran • Zandžan • Zarandž

Objekti i elementi

Ab-anbar • Andaruni • Ajvan • Bazar • Biruni • Čahar-bag • Džamija • Gonbad • Hašt-behešt • Hašti • Hovz • Imamzade • Jakčal • Kanat • Karavansaraj • Kuče • Pandždari • Sahn • Stup • Šabestan • Talar • Tekija • Vjetrohvat • Vrtovi

Srodne teme

Umjetnost • Urbanizam • Islamska arhitektura • Moderna arhitektura (1925–2024)

Popisi

Arhitekti • Gradovi (planirani • historijske prijestolnice) • Ab-anbari • Bazari • Crkve • Džamije • Imamzada • Karavansaraji • Kupole • Mauzoleji • Mostovi • Palače • Sinagoge • Stadioni • Tornjevi • Utvrde • Vrtovi