Allium schoenoprasum
| Allium schoenoprasum | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Allium schoenoprasum L., Sp. Pl.: 301 (1753). | |||||||||||||||
Allium schoenoprasum (Yaprak soğanı, Frenk soğanı) soğangiller (Alliaceae) familyasının Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'ya özgü en küçük türüdür.
Yaprak soğanı, Allium cinsinden çok yıllık bir bitkidir, 30–50 cm kadar büyüyebilirler. A ve C vitaminleri bakımından zengindirler ve iz miktarda kükürt ve demir içerirler. Genellikle böceklere itici gelmesine rağmen, bulundurdukları kükürt bileşikleri yüzünden çiçekleri, arıları çekmektedir.
Mutfakta yaprakları (çubuk) ince ince kıyılarak balık, patates ve çorbalarda tat ve koku verici olarak kullanılır. Bu nedenle özellikle batıda çok yaygın bir baharattır ve dükkânlarda ve bahçelerde sıkça rastlanır. Böcekleri kovucu özelliği olduğundan bahçecilikte haşeratı kontrol etmek için kullanılır.
Botanik
Yaprak soğanı Allium türlerinin içinde hem Eski Dünya hem de Yeni Dünya'da bulunan tek bitkidir. Bazen Kuzey Amerika'da bulunan bazı bitkiler A. schoenoprasum var olsa da ''sibiricum olarak sınıflandırılması bu konu tartışmalıdır.
Mutfak
Genellikle tat ve aroma verici olarak kullanılan yaprakları için yetiştirilir. Tadı diğer Allium türlerine göre çok daha az baskındır. Fransız mutfağı ve İsveç mutfağına ait geleneksel yemeklerin vazgeçilmez parçasıdır.
1806 yılında yayınlanan kitabında Retzius yaprak soğanının, kreplerde, çorba, balık ve sandviçlerde kullanıldığını kaydeder.
Yaprak soğanı Fransız mutfağının "fines herbes" adı verilen aromatik bitkilerden biridir. Diğerleri maydanoz, tarhun ve frenk maydanozudur. Pazarlarda tüm sene boyunca taze olarak bulunabilir. Tadına fazla zarar vermeden kurutulabilir veya dondurulabilir.
Türk mutfağında ise daha çok Van otlu peyniri yapımında kullanılır.
Resimler
-
Yaprak soğanı kümesi -
Bir yaprak soğanı çiçeğinin yakından çekilen fotoğrafı -
Tohumlar-Kapsüller -
Kaynakça
Dış bağlantılar
Vikitür'de Allium schoenoprasum ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Wikimedia Commons'ta Allium schoenoprasum ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
