Antientelektüalizm
Makale serilerinden |
Ayrımcılık |
---|
Temel türleri Ableizm · Boyculuk · Cinselcilik · Cinsiyetçilik · Dilcilik · Din ayrımcılığı · Gencilik · Görünüş ayrımcılığı · Heteroseksizm · Irkçılık · Kast · Mentalizm · Renkçilik · Rütbecilik · Sınıfçılık · Ölçü ayrımcılığı · Siyasî baskı · Türcülük · Kilo ayrımcılığı · Yaş ayrımcılığı · Zenofobi |
Sosyal Yetişkincilik · Anti-Akşınlık · Anti-entelektüalizm · Anti-evsizlik · Antisemitizm · Odizm · Bifobi · Çocukculuk · Cüzzam stigması · Çocuk korkusu · Efebifobi · Elitizm · Erkek düşmanlığı · Gerontofobi · Heterofobi · Heteronormativite · Heteroseksizm · Homofobi · Kadın düşmanlığı · Lezbofobi · Nepotizm · Önemsiz kişilik · Tersine ayrımcılık · Transfobi · Üstünlükçülük (Siyah üstünlükçülüğü · Beyaz üstünlükçülüğü) · Yandaşçılık |
Kültürlere yönelik Almanlar · Amerikalılar · Avrupalılar · Araplar · Arnavutlar · Britanyalılar · Çingeneler · Çinliler · Endonezyalılar · Ermeniler · Estonyalılar · Finler · Fransızlar · Haitililer · Hindistanlılar · İbolar · İngilizler · İranlılar · İrlandalılar · İskoçlar · İspanyollar · İsrailliler · İtalyanlar · Japonlar · Kanadalılar · Katalanlar · Koreliler · Kürtler · Macarlar · Malezyalılar · Mançular · Meksikalılar · Polonyalılar · Portekizler · Québecliler · Romanyalılar · Ruslar · Sırplar · Sovyetler · Şilililer · Türkler · Ukraynalılar · Yahudiler |
Dinlere yönelik Ateizm · Bahailik · Hıristiyanlık · Hinduizm · İslam · Katolisizm · Mormonluk · Neopaganizm · Protestanlık · Şiiler · Yahudilik · Yehova'nın Şahitleri · Yeni dinî hareketler |
Manifestolar Cadı avı · Cinskırım · Cinsiyet tercihli kürtaj · Dinî savaş · Dinî terörizm · Dinsel zulüm · Ekonomik · Elemecilik · Erkekmerkezcilik · Et yememe etiği · Etnik çatışma · Etnik temizlik · Etnosentrizm · Hakaret · Hayvanlara uygulanan şiddet · Homofobik şiddet ("gay bashing") · Irk savaşı · Kadına yönelik şiddet · Erkeğe yönelik şiddet · Kadınmerkezcilik · Kan iftirası · Kızıl Tehlike · Kölelik · Kültürel soykırım · LGBT'lere yönelik şiddet · Linç · Nefret söylemi · Nefret suçu · Pogrom · Soykırım (örnekleri) · Slut-shaming · Yetişkin merkezcilik · Zevce satışı · Zorbalık · Zulüm |
Politikalar Apartheid · Cinsiyet rolü · Cinsiyetler arası ücret farkı · Devlet ateizmi · Devlet dini · Etnokrasi · Gerontokrasi · "Ghetto benches" · Jim Crow yasaları · Limpieza de sangre · McCarthycilik · Numerus clausus · Nürnberg Yasaları · Oğlancılık yasaları · "Redlining" · Seçilme yaşı · Stratejik taksimat · Toplama kampı |
Anti-ayrımcılık Ayrımcılık karşıtı yasa · Cinsiyet eşitliği · Çok kültürlülük · "Desegregasyon" · "Emansipasyon" · Entegrasyon · Feminizm · Fırsat eşitliği · Hayvan hakları · Hoşgörü · İnsan hakları · Maskülizm · Pozitif ayrımcılık · Self determinasyon · Sivil haklar · Toplumsal bütünleşme · Ülkelerine göre LGBT hakları · Veganlık · Vejetaryenlik · Yerli hakları |
Uluslararası hukuk Apartheid suçu · Eğitimde Ayrımcılığa Karşı Sözleşme · Engellilerin Hakları Hakkında Sözleşme · Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme · Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi · Eşit Ücret Sözleşmesi |
İlgili konular Afrosentrizm · Antroposantrizm · Dogmatizm · Çeşitlilik · Engellilik · Eşcinsel evlilik · Kültürel asimilasyon · Missing white woman syndrome · Öjenik · Önyargı · Polis şiddeti · Politik doğruculuk · "Racialism" · Siyaseten doğruluk · Sosyal dışlanma · Stereotip · Toplumsal engellilik modeli · Yanlılık |
|
Anti-entelektüalizm veya aydın karşıtlığı, entelektüellere ve entelektüalizme güvenmeme ve düşmanlık duymayı kapsayan düşüncedir. Larousse sözlüğünde "aklın üstünlüğünü ve bilimin değerini tanımayı reddetme" olarak tanımlanır.[1] Genelde eğitim ve felsefenin küçümsenmesi, sanatın, edebiyatın ve bilimin pratik yanı olmayan ve hatta aşağılık alanlar olarak görülmesi şeklinde dışa vurulur.[2]
Anti-entelektüel düşünüş biçimleri arasında pragmatizm ve Bergsonculuk yer alır. Bu gibi felsefeler akıl yürütmeye güvenilmemesi gerektiğini; hissiyatın düşünceden, içgüdünün mantıktan, derhal hareket etmenin eleştirel düşünüp değerlendirmeden, sonuçların sonuçlara ulaşılan yoldan daha önemli olduğunu savunurlar.[2]
Anti-entelektüeller kendilerini sıradan halkın savunucuları olarak tanıtırlar ve bu şekilde algılanırlar; algıdaki siyasi ve akademik elitizme karşı popülizmin temsilciliğini yaparlar. Eğitimli insanları halkın çoğunun endişelerinden uzak, özel statüye sahip bir sınıf olarak görme, entelektüellerin siyasi tartışma ve yüksek eğitim ortamına hakim olduğunu düşünme eğilimleri vardır.[2]
Totaliter hükûmetler anti-entelektüalizmi siyasi tatminsizlik ve muhalefeti baskılamak için kullanır. Bu durum bazen Elit kırımına kadar gidebilmektedir.[3] İspanya'da iç savaş (1936-39) ve sonrasında Francisco Franco'nun sağ görüşlü diktatörlüğü (1939-75) sırasında gerçekleşen irticai Beyaz Terör (1936-45) anti-entelektüel özelliğe sahipti. Öldürülen 200.000 kişiden çoğu İspanyol entelijansiyasına mensuptu, aralarında İkinci İspanya Cumhuriyeti'nde siyasi etkinlik göstermiş öğretmenler, akademisyenler, sanatçılar ve yazarlar vardı.[4] Komünist Demokratik Kampuçya'da (1975-79; günümüzde Kamboçya) Pol Pot önderliğindeki Kızıl Kmerler rejimi yürüttükleri soykırım sırasında komünist olmayan aydınların çoğunu ölüm tarlalarında öldürdü.[5]
Sosyolog Ziya Gökalp ise Türkçülüğün Esasları adlı eserinde aydınlarda yüksek bir eğitim bulunduğunu ve bunun onlara medeniyet getirisi sağladığını belirtmektedir. Ona göre halkta hars, yani millî kültür vardır fakat aydınlarda olan medeniyet yoktur. Aydılarda ise hars yoktur. Dolayısıyla bir aydın halka inerek hem harsı öğrenebilir hem de onlara medeniyeti öğretebilir. Gökalp halka inen aydınları "millî" olarak vurgular ve Aleksandr Puşkin gibi isimleri örnek verir.[6]
Kaynakça
- ^ "Anti-intellectualisme" (Fransızca). Larousse. 1 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2017.
- ^ a b c A Handbook to Literature (1980), Dördüncü baskı, C. Hugh Holman, haz. s. 27
- ^ Courtois, Stephanie. The Black Book of Communism. s. 601.
- ^ Dictionary of Wars (2007), Third Edition, pp. 517–18.
- ^ "Trial of the Khmer Rogue". 22 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2017.
- ^ Gökalp, Ziya. Türkçülüğün Esasları. Kumsaati Yay. s. 39-40.
|erişim-tarihi=
kullanmak için|url=
gerekiyor (yardım)