Dulkadiroğulları Beyliği

Dulkadiroğulları Beyliği
1339-1515
BaşkentElbistan
Yaygın dil(ler)Türkçe
HükûmetMonarşi
Bey 
• 1337–1353
Zeyneddin Karaca Bey
• 1465-1467, 1472-1480
Şah Budak Bey
• 1480-1515
Alaüddevle Bozkurt Bey
Tarihçe 
• Kuruluşu
1339
• Dağılışı
1515
Öncüller
Ardıllar
Memlûk Sultanlığı
Osmanlı İmparatorluğu
Makale serilerinden
Türk tarihi
İlk Çağ
Büyük Hun İmparatorluğu (İÖ 220-İS 92)

Batı Hiung-nu (İÖ 56-36)
• Kuzey Hiung-nu (48-156)
Güney Hiung-nu (48-216)
• Siyenpi İmparatorluğu (93-234)
Avrupa Hun İmparatorluğu (352-469)

• Sabar Hanlığı (5. yy-6. yy)
Orta Çağ
Ak Hun İmparatorluğu (420-670)

Göktürk Kağanlığı (552-744)
  • Doğu Göktürk (583-630)
  • Batı Göktürk (583-659)
  • İkinci Göktürk (681-744)
Avar Kağanlığı (562-803)
Seyanto Hanlığı (628-647)
Hazar Kağanlığı (630-1048)
Büyük Bulgar Hanlığı (632-668)
İdil Bulgarları (7. yy-1240'lar)
Kangar Birliği (659-750)
Birinci Bulgar İmparatorluğu (681-1018)
Uygur Kağanlığı (742-840)
  • Kansu Uygur (848-1036)
  • Karahoca Uygur (991-1209)
• Karluk Hanlığı (743-1220)
Oğuz Yabguluğu (750-1055)
Karluk Yabgu Devleti (756-940)
Şirvanşahlar Devleti (799-1539)
Karahanlılar (840-1212)
  • Doğu Karahanlılar (1032-1210)
  • Batı Karahanlılar (1041-1212)
Peçenek Hanlığı (860-1091)
Tolunoğulları (868-905)
Akşitler (935-969)
Gazne Devleti (961-1186)
Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1040-1157)
  • Türkiye Selçuklu (1077-1308)
  • Kirman Selçuklu (1092-1187)
  • Suriye Selçuklu (1092-1117)
  • Irak Selçuklu (1118-1194)
Mengüçlü (1072-1277)
Harezmşahlar İmparatorluğu (1077-1231)
Danişmendliler (1080-1178)
Çaka Bey (1081-1098)
Çubukoğulları (1085-1092)
Dilmaçoğulları (1085-1192)
Saltuklu Beyliği (1092-1202)
İnaloğulları (1098-1183)
Ahlatşahlar (1100-1207)
Artuklu Beyliği (1102-1408)
Böriler (1104-1154)
Zengiler (1127-1250)
İldenizliler (1142-1225)
Erbil Beyliği (1146-1232)
Salgurlular (1148-1286)
Eyyûbîler (1171-1348)
Cengiz İmparatorluğu (1206-1368)
Delhi Sultanlığı (1206-1527)
Çobanoğulları (1227-1309)
Çağatay Hanlığı (1227-1347)
  • Doğu Çağatay Hanlığı (1347-1680)
  • Batı Çağatay Hanlığı
Altın Orda Devleti (1242-1502)
Memlûk Sultanlığı (1250-1517)
Karamanoğulları (1256-1483)
İnançoğulları (1261-1368)
Sâhib Ataoğulları (1275-1342)
Pervaneoğulları (1277-1322)
Eşrefoğulları (1280-1326)
Menteşe Beyliği (1280-1424)
Karesi Beyliği (1297-1360)
Candaroğulları (1299-1462)
Osmanlı İmparatorluğu (1299-1922)
Germiyanoğulları (1300-1423)
Hamitoğulları (1301-1423)
Saruhanoğulları (1302-1410)
Taceddinoğulları (1303-1415)
Aydınoğulları (1308-1426)
Tekeoğulları (1321-1390)
Ramazanoğulları (1325-1608)
Eretna (1335-1381)
• Dulkadiroğulları (1339-1521)
Taşanoğulları (1350-1398)
• Sufi Devleti (1361-1379)
Timur İmparatorluğu (1370-1507)
Akkoyunlular (1378-1508)
Erzincan Beyliği (1379-1410)
Karakoyunlular (1380-1469)
Kadı Burhâneddin Devleti (1381-1398)
Malva Sultanlığı (1392-1562)
Nogay Ordası (1398-1642)
Şeybani Hanlığı (1428-1599)
Kazan Hanlığı (1438-1552)
Kırım Hanlığı (1441-1783)
Astrahan Hanlığı (1446-1556)

Kasım Hanlığı (1452-1681)
Yeni Çağ
Sibir Hanlığı (1464-1598)

Kazak Hanlığı (1465-1729)
Buhara Hanlığı (1500-1785)
Safevî Devleti (1501-1736)
Yarkand Hanlığı (1514-1680)
Hive Hanlığı (1515-1920)
Kutbşah Devleti (1518-1687)
Babür İmparatorluğu (1526-1858)
Bakü Hanlığı (1718-1806)
Afşar İmparatorluğu (1736-1796)
Hokand Hanlığı (1740-1876)
Revan Hanlığı (1747-1828)

Buhara Emirliği (1785-1920)
Yakın Çağ
Kaçar İmparatorluğu (1794-1925)

Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti (1913)
Türkistan Millî Özerk Hükûmeti (1917-1918)
Aras Türk Cumhuriyeti (1918-1919)
İdil Ural Devleti (1918-1919)
Alaş Orda (1917-1920)
Kırım Halk Cumhuriyeti (1917-1918)
Azerbaycan DC (1918-1921)
Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükümeti (1918-1919)
Azadistan (1919-1920)
Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925)
Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925)
Tıva Halk Cumhuriyeti (1921-1944)
Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti (1932-1934)
Hatay Devleti (1938-1939)
Doğu Türkistan Cumhuriyeti (1944-1949)
Azerbaycan Millî Hükûmeti (1945-1946)
Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi (1964-1974)
Özerk Kıbrıs Türk Yönetimi (1974-1975)
Kıbrıs Türk Federe Devleti (1975-1983)
Türkiye
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Kırgızistan
Özbekistan
Azerbaycan
Kazakistan
Türkmenistan

Tarihi Türk devletleri listesi
  • Tarihî ve çağdaş Türk devletleri

  • Türk tarihi edebiyatı'
  • g
  • t
  • d

Dulkadiroğulları Devleti (Beyliği) (Osmanlıca ذلقدر, ẕü’l-ḳadr [kudretli]), II. Dönem Anadolu beyliklerinden biridir. 1298-1522 yılları arasında Anadolu'nun güneyinde, Elbistan merkez olmak üzere kurulmuş bir Türkmen devletidir.[1] Dulkadiroğulları Oğuzlar'ın Bozok kolundan, Yıldız Han soyundan, Avşar, Beydilli, Kargın boyundandır.[1] İlk reisi Zeyneddin Karaca Bey'dir.[1] Osmanlı İmparatorluğu ve Memlükler arasında mücadelelere neden olan devlet, 1515 yılı Turnadağ Muharebesi sonucunda yıkılarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanmıştır.[2]

Osmanlı sarayına çeşitli dönemlerde toplam beş adet gelin göndermiş olan Dulkadirli hanedanı böylece Osmanlı hanedanıyla akraba olmuştur. Yıldırım Bayezid'in eşi, Çelebi Mehmed'in eşi, II. Murad'ın annesi ve eşi, Fatih'in annesi, Fatih'in babaannesi ve Yavuz Sultan Selim'in annesi Dulkadir Sultanlarının kızlarıdır.[3] Dulkadiroğlu Devleti Osmanlı Devleti'ne bağlandıktan sonra Dulkadiroğlu Hanedanının şehzadeleri Osmanlı Devleti içinde Beylerbeyi, Sancakbeyi, Tımarlı Sipahi Alaybeyleri olarak önemli görevlerde bulunmuşlardır. Sultan Alaüddevle Bozkurt Han'ın oğlu Şehzade Şahruh Mehmed Bey'in torunu olan Şehzade Davut Bey 1580 yılında Kayseri Sancak Beyi olmuş 1610 yılına kadar bu görevde bulunmuştur. Davut Bey'in devlet görevi bittiğinde kendisine Has olarak Kayseri'nin 357 köyünü kapsayan, Tomarza, Bünyan, Develi, Sarız, Pınarbaşı, Akkışla ilçelerini de kapsayan Zamantı Bölgesi verilmiştir. Davut Bey'in Tımarlı Sipahi Alaybeyi olan oğulları bölgeyi Gülveren Köyü'nden yönetmişlerdir. Babadan oğula Osmanlı sarayından tasdikle devam eden bu görev  Sultan Abdülmecîd Hanın 19 Ocak 1841 fermanı ile kalan son tımarlı sipahileri tımarlarına ölene kadar sahip olmak şartıyla emekliye sevk etmesi ile Büyük Selçuklu döneminden beri Anadolu ve Ön Asya Türklüğünün idari ve askeri aristokrasisi ve bürokrasisini oluşturan tımarlı sipahi sınıfı resmen sona erdi. Bu bağlamda Gülveren'den bölgeyi yöneten Dulkadiroğlu Mehmed Sipahi Bey'in 1899 yılındaki ölümüne kadar bu görev sürmüş oldu. Bu tarihten sonra Asakiri Nimazı Şahane adı ile oluşturulan yeni bir askeri sistemde Dulkadiroğlu hanedanı mensupları askeri görevlerini bu çatı altında sürdürerek yönetimde oldular. Dulkadiroğlu Hanedanı mensuplarının Tımarlı Sipahi Alaybeyleri bölgede Alaybeyler Sipahiler olarak bilinmekle birçok mühim işlere imza atmışlardır. Bu hanedan Gülveren başta olmak üzere, Harsa, Bel ve Alaybeyli köylerinde yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Soyları günümüzde de sürmektedir. Kırşehir, Kayseri, Gaziantep, Kahramanmaraş, Elazığ, Malatya gibi illerde de bu hanedana bağlı aileler varlıklarını devam ettirmektedir.

Sultanlar

Bey Hüküm Süresi Notlar
Zeyneddin Karaca Bey 1339-1353 Beyliğin kurucusu.
Garseddin Halil Bey 1353-1386
Şaban Süli Bey (Sevli Bey) 1386-1398
Sadaka Bey 1398-1399
Nâsıreddin Muhammed Bey 1399-1442
Dulkadiroğlu Süleyman Bey 1442-1454
Melik Arslan Bey 1454-1465
Şah Budak Bey 1465-1467
Şehsüvar Bey 1467-1472
Şah Budak Bey 1472-1480
Alaüddevle Bozkurt Bey 1480-1515
Şehsüvaroğlu Ali Bey 1515-1522 Osmanlı beylerbeyi olarak hüküm sürdü.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Türk Tarihi". Türk Dünyası El Kitabı. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. 1992 [1976]. ss. 302-304. ISBN 975-456-047-1. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2009. 
  3. ^ [İ. Hakkı UZUNÇARŞILI: 1994, Osmanlı Tarihi, I. Cilt, Ankara.]