Zencan (şehir)

Ülke İranEyaletZencan EyaletiŞehristanZencan şehristanıBahşZencan merkezî bahşıRakım1638 mNüfus • Toplam521,000Zaman dilimiUTC+03.30 (IRST) • Yaz (YSU)UTC+04.30 (IRST)

Zencan, (Farsça ve Azerice: زنجان), İran'ın aynı isimli Zencan eyaletinin yönetim merkezi olan şehirdir.

Başkent Tahran'a 298 km. uzaklıkta, Tahran-Tebriz ve dolayısıyla Türkiye'ye uzanan transit yol üzerindedir. Hazar Gölü'ne 125 km. uzaklıktaki kent, denizden 1638 m yüksekte kurulmuştur. Zencan'ın 2016 verilerine göre 430000 nüfusu vardır.

Kent eskiden beri paslanmaz bıçakları, el yapımı sandalet ve çarıkları ile malile adı verilen gümüş işlemeciliğiyle tanınmıştır. Malile gümüş tellerle çeşitli takılar ve dekoratif eşya yapım sanatıdır. Bıçakçılık ise, piyasaya ucuz Çin mallarının girmesinden sonra terk edilmeye başlanmıştır. Köylerinde ise hâlâ el yapımı halı ve kilimleri halkın geçimini sağlar.

İranlı seyyah ve tarihçi Hamdullah Mustavfi, kentin Sasani İmparatorluğu döneminde, ilk imparator 1. Ardeşir tarafından kurulduğunu yazmıştır. Kent, 1851 yılında Neyriz ve diğer kentlerle birlikte Babilik inancının önemli merkezlerinden biri olmuştur. Zencan'da Babilik inancının önemli isimlerinden Vizir Amir Kabir ve yandaşları dönemin hükûmet güçlerince kentteki kalelerinde kuşatılmış, kale ele geçirilince pek çoğu öldürülmüş geri kalan Babiler ise sürgün edilmiştir.^[1]

İklim

Zencan iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	17,0	22,0	25,0	27,0	32,0	38,0	40,0	39,4	35,0	30,0	23,0	18,0	40,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	2,1	4,3	10,3	17,0	22,8	28,8	32,2	31,6	28,1	20,4	12,7	5,5	18,0
Ortalama sıcaklık (°C)	−3	−0,8	4,9	11,0	16,4	21,7	25,2	24,4	20,3	13,5	6,8	0,4	11,73
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	−8,1	−6,4	−1,2	3,7	7,6	11,2	14,9	14,2	9,9	5,5	0,7	−4,4	4,0
Ortalama yağış (mm)	33,5	30,0	45,7	56,5	46,2	7,3	4,6	3,4	4,2	26,0	28,8	29,2	315,4
Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi[2]

Eğitim kurumları

• Zencan Üniversitesi
• Zencan Üniversitesi Tıp Fakültesi
• Zencan Azad İslam Üniversitesi
• Institute for Advanced Studies in Basic Sciences (IASBS)

Kaynakça

Zencanlı Ünlüler

• Şahabeddin Sühreverdî ünlü İslam filozofu
• Said Metinpur - Azerbaycanlı milli-kültürel aktivist, gazeteci, blog yazarı ve düşünce mahkûmu.
• Ahmedi Zencani (turbesi Bayburt'ta)
• Reza Mirkarimi yönetmen
• Pr. Yousef Sobouti fizikçi
• Ali Reza Khamseh actor
• Hossein Monzavi şair

Kardeş kentler

• Trabzon, Türkiye (2001)^[1]
• Malakka Malezya

Resimler

• 
  Kaçar Devleti zamanında çamaşırhane olarak kullanılan Zencan Antropoloji Müzesi
• 
  Zencan yakınlarındaki Sultaniye Camii'nin iç süslemeleri
• 
  Kentte bir çarşı
• 
  Eski bir hamam
• 
  Zencan yakınlarında küçük bir göl

Kaynakça