Erich Fromm
| Erich Fromm | |
|---|---|
  Irudi gehiago | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Erich Seligmann Fromm |
| Jaiotza | Frankfurt am Main, 1900eko martxoaren 23a |
| Herrialdea |  Alemaniar Inperioa  Weimarko Errepublika |
| Heriotza | Muralto, 1980ko martxoaren 18a (79 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Frieda Fromm-Reichmann (en)  (1926 - 1942)Karen Horney (1942 - 1952) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Johann Wolfgang Goethe-Frankfurt am Maingo Unibertsitatea Heidelbergeko Unibertsitatea 1922) New Yorkeko Unibertsitatea |
| Hezkuntza-maila | Doktoretza |
| Hizkuntzak | ingelesa alemana gaztelania |
| Irakaslea(k) | Alfred Weber (en) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | unibertsitateko irakaslea, soziologoa, psikoanalista, idazlea, psikologoa, filosofoa eta ekonomialaria |
| Lateralitatea | eskuina |
| Enplegatzailea(k) | Columbia Unibertsitatea Michigango Unibertsitatea Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa (1949 - 1973) New Yorkeko Unibertsitatea (1962 - 1974) |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Influentziak | Johann Jakob Bachofen, Eckhart maisua, Sigmund Freud, Karl Marx, Baruch Spinoza, Søren Kierkegaard, Alfred Adler, Hermann Cohen eta Lao Tzu |
| Kidetza | William Alanson White Institute (en) |
| Mugimendua | Filosofia kontinentala Frankfurteko eskola |
| fromm-online.org | |
   | |
Erich Fromm (Frankfurt am Main, Alemania, 1900eko martxoaren 23 – Muralto, Suitza, 1980ko martxoaren 18a) Estatu Batuetako psikoanalista eta filosofoa izan zen, alemaniarra jatorriz.
Bizitza
1934ean Estatu Batuetara emigratu zuen, Alemania nazitik ihes, eta Ameriketan moldatu zuen bere obra.
Freuden ikasle izan zen, baina, hark ez bezala, pertsona biologiaren emaitza izateaz gainera, gizartearena ere bazela uste zuen. Frommek psikologiaren eta gizartearen psikoanalisiaren printzipioen bidez kultura-arazoei irtenbidea emanez, Frommek uste zuen gizadia gai izango litzatekeela psikologikoki gizarte osasuntsu bat eratzeko.
Erich Fromm 1900. urtean jaio zen martxoaren 23an, Frankfurt am Mainen. Bere gurasoak judutar ortodoxoak ziren, eta bera euren seme bakarra izan zen. Jaio zen herrian bertan, 18 urte zituela, Frankfurt am Mainen hasi zituen jurisprudetzia ikasketak. 1919ko udan, Frommek Hidelbergeko Unibertsitatean hasi zituen ikasketak, eta soziologia ikasteari ekin zion, Alfred Weberrekin hasi zen ikasten, Max Weber soziologoaren anaia zenarekin, Karl Jaspersekin eta Heinrich Rickertekin. 1922an bere titulua jaso zuen, eta hurrengo urteetan zehar, psikoanlista bilakatzeko bere burua lantzen ibili zen Frieda Reichmann izeneko erietxe batean. 1930ean Frankfurteko Gizarte Ikerketa Institutuan sartu zenean, amaitu zuen bere entrenamendu psikoanalitikoa.
Fromm Mexiko Hirira joan zenean, 1949an, Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoko (UNAM) irakasle bihurtu zen eta psikoanalisi atal bat ireki zuen medikuntza fakultatean. Bitartean, Michigango Estatuko Unibertsitatean psikologiako irakasle ari zen 1957tik 1961era, eta New Yorkeko Unibertsitateko Arte eta Zientzietako graduondoko ataleko psikologiako irakasle laguntzaile 1962tik aurrera. UNAMen klaseak eman zituen erretiroa hartu arte, 1965ean, eta Mexikoko Psikoanalisien Elkartean (SMP) klaseak eman zituen ere, 1974ra arte. 1974an Mexiko Hiritik Muraltora (Suitza) joan zen bizitzera, eta 1980an hil zen etxean, larogehi urteak bete baino bost egun lehenago. Denbora guzti horretan, Frommek bere praktika klinikoari eutsi zion eta zenbait liburu argitaratu zituen.
Bere burua ateotzat hartu arren,[1] bere jarrera "ez-teista mistizista" moduan definitu zuen. [2]
Ideia politikoak
Frommen Askatasunetik iheska lan ezagunaren ardatza gizakiak autoritate- eta kontrol-iturri bat bilatzeko duen bultzada da, gizabanako baten benetako nahia askatasuna lortzea zela uste zen arren. Frommek ordena politiko modernoari eta sistema kapitalistari egindako kritikak Erdi Aroko feudalismoaren ideiak arakatzera eraman zuen. Askatasunetik iheska obran, balioa aurkitu zuen norbanakoaren askatasun ezan, egitura zurrunean eta Erdi Aroko gizarteko kideei eskatzen zitzaizkien betebeharretan:
| « | Erdi Aroko gizartearen ezaugarri nagusia, gizarte modernoarekin alderatuta, norbanakoaren askatasun eza da... Baina, oro har, pertsona bat ez zen librea zentzu modernoan, ez baitzegoen ez bakarrik, ez bakartuta. Mundu sozialean leku bereizi, aldaezina eta ukaezina zuenez jaiotzatik, gizakia egituratutako osotasun batean zegoen errotuta, eta beraz, bizitzak zalantzarik gabeko esanahi osoa zuen... Konparazioan, lehiaketa gutxi zegoen. Norbanakoa egoera ekonomiko jakin batean jaiotzen zen, tradizioak zehaztutako mantenua bermatzen zuena, eta horrek betebehar ekonomiko jakin batzuk ezartzen zizkion hierarkia sozialean goi mailan zeudenekiko.[3] | » |
Idazlanak
Idatzi zituen lan ugarien artean (Freuden teoriari, erlijioari, marxismoari buruzkoak), The Art Of Loving (1956, Maitatzearen artea) eta Escape form Freedom (1941, Askatasunetik iheska) dira ezagunenak.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ (Ingelesez) Keay Davidson: Fromm, Erich Pinchas, American National Biography Online, 2000
- ↑ (Ingelesez) Fromm, E. (1966). You shall be as Gods, A Fawcett Premier Book, 18 or.:ingelesez: Hence, I wish to make my position clear at the outset. If I could define my position approximately, I would call it that of a nontheistic mysticism.
- ↑ Fromm, Erich "Escape from Freedom" New York: Rinehart & Co., 1941, 41 – 42 or.
Kanpo loturak
- Askatasunetik iheska. Klasikoak, 1993 (PDF).
| Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Erich Fromm |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Erich Fromm  |
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q57085
Multimedia: Erich Fromm / Q57085
Aipu famatuak: Erich Fromm
