Hermann Hesse
| Hermann Hesse | |
|---|---|
  Irudi gehiago | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Hermann Karl Hesse |
| Jaiotza | Calw, 1877ko uztailaren 2a |
| Herrialdea |  Errusiar Inperioa  Alemania  Alemaniar Inperioa (1890 -  Suitza (1924 - |
| Bizilekua | Alemania |
| Heriotza | Montagnola (en)  , 1962ko abuztuaren 9a (85 urte) |
| Hobiratze lekua | Sant'Abbondio Cemetery in Gentilino (en) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra |
| Familia | |
| Aita | Johannes Hesse |
| Ama | Marie Hesse |
| Ezkontidea(k) | Mia Hesse-Bernoulli (en) Ruth Wenger (en) (1924ko urtarrilaren 11 - 1927ko apirilaren 24a)Ninon Hesse (en) (1931ko azaroa - 1962ko abuztuaren 9a) |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Johannes-Kepler-Gymnasium (en) Evangelical Seminaries of Maulbronn and Blaubeuren (en) |
| Hizkuntzak | alemana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | eleberrigilea, poeta, literatoa, margolaria, filosofoa, Erresistentziaren kidea, ilustratzailea eta idazlea |
| Lantokia(k) | Berna |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Influentziak | Pietismo, Buddhism as a religion (en) eta Psikoanalisia |
| Kidetza | Prussian Academy of Arts (en) |
| Mugimendua | existentzialismoa |
| Izengoitia(k) | Emil Sinclair |
| hermann-hesse.com | |
        | |
 | |
Hermann Hesse, NAF: [ˈhɛr.man ˈhɛ.sə], (Calw, Baden-Württemberg, Alemania, 1877ko uztailaren 2a - Collina d'Oro, Ticino, Suitza, 1962ko abuztuaren 9a ) Alemanian jaiotako poeta, idazle eta margolaria izan zen, suitzar nazionalitatea ere eduki zuena. Thomas Mannekin batera, Hesse alemaniar literaturaren berritzaile nagusien artean dago. 1946an Literaturako Nobel Saria jaso zuen. [1][2]
Bizitza
1877an, Alemaniako Cawl herrian jaio zen, protestante erlijioko familia elizkoi batean, gurasoak Indian misiolariak izandakoak ziren. [3] [4] Aitak horrela nahi zuelako, apaizgaitegi batean egin zituen ikasketak. Oso ikasle ona izan zen, baina elizako arauak ez zituen atsegin. Munduak ezarritako betebeharrak bete nahiaren eta bere buruarekin ados bizi izan nahiaren arteko borroka izan zen bere pentsamenduaren aztergai eta idazgai nagusia, bere lehen eleberrian azaltzen den bezala: Peter Camenzind (1904)[5]
Apaizgaitegia utzi ondoren, hainbat lanbidetan aritu zen, eta kazetari moduan hasi zen azkenean. Garai hartan, bere bigarren eleberria argitaratu zuen: Unterm Rad (1906, Gurpilaren azpian), gizarte arauei aurre egin behar dion idazle baten patuari buruzkoa. Ondoren, Gertrud (1910) eta Rosshalde (1914) argitaratu ziren. [5]
1911n, Sri-Lanka eta Indonesiara bidaiatu zuen, arrazoi hauengatik: bere ezkonbizitza krisian zen, eta krisian ziren, halaber, Europako kultura eta politika. Bidaiak eragin handia izan zuen bere pentsamenduan. [6]
Lehen Mundu Gerran, Suitzara joan zen, eta militarismoaren, nazionalismoaren eta gerraren aurka egin zuen. 1923an, Suitzako herritartasuna hartu zuen eta Ticinon jarri zen bizitzen. Bertan, nazismoaren aurka borrokatuko zuen, hainbat lan idatzi zituen eta nazioarteko korrespondentzia mantendu zuen. [4][5]
Bizitza pribatua
Hiru aldiz ezkondu zen: 1904an María Bernouille-rekin, 1924an Ruth Wenger-rekin eta 1931an Ninon Dolbin-ekin. Lehenengo ezkontzatik hiru seme-alaba jaio ziren. Bärbel Reetz idazleak Herman Hesseren emazteei buruz idatzi zuen liburuan jasotzen du pertsona zaila zela senideekiko harremanetarako, eta hiru emakume horiek idazlearen obran izandako garrantzia ere azpimarratu zuen.[7]
Suitzan hil zen, 1962ko abuztuaren 9an, 85 urte zituela.
Lana
Idazlearen ospea Demian (1919) eleberriarekin zabaldu zen mundu osoan. Eleberrian nabarmena da Hesseren identifikazioa bere lagun Carl Jung-en psikoanalisi aldaera berriarekin. Bere bi hurrengo eleberriekin ere izugarrizko arrakasta izan zuen: Siddhartha (1922), Budaren lehen urteei buruzko parabola bat, eta Der Steppenwolf (1927, Estepako otsoa), bere kontraesanek erotzeraino daramaten artista bati buruzko lekukotasun urragarria. Azkeneko eleberria, Das Glasperlenspiel (1943), idatzi zuen zailena eta luzeena da, bizitza kontenplatiboaren eta egunerokotasunaren arteko gatazken beste azterketa bat. 1946an Literaturako Nobel saria irabazi zuen.[5]
Lirika sutsuz eta aberatsez idatzitako prosa landuan, Hessek arrazoiaren eta sentimenduen, sentsualitatearen eta espiritualitatearen arteko dialektika zabala azaldu zuen. Europako abangoardiazko jarrerei aurrea hartu zion pentsamenduaren osagai irrazionalengana zuen jakin-minagatik, eta baita sortaldeko mistizismoaren forma batzuengana zuen interesagatik. Agian, horregatik izan du horrenbesteko arrakasta belaunaldi gazteen artean.[5]
Liburu garrantzitsuenak
- 1898 - Romantische Lieder
- 1899 - Eine Stunde hinter Mitternacht
- 1904 - Peter Camenzind
- 1906 - Unterm Rad
- 1908 - Freunde
- 1910 - Gertrud
- 1914 - Rosshalde
- 1915 - Knulp
- 1919 - Demian
- 1919 - Klein und Wagner
- 1919 - Märchen
- 1920 - Kinderseele
- 1920 - Blick ins Chaos
- 1920 - Klingsors letzter Sommer
- 1920 - Wanderung: Aufzeichnungen
- 1922 - Siddhartha
- 1927 - Die Nürnberger Reise
- 1927 - Der Steppenwolf (Estepako otsoa)
- 1930 - Narziss und Goldmund
- 1932 - Die Morgenlandfahrt
- 1937 - Gedenkblätter
- 1942 - Stufen
- 1942 - Die Gedichte
- 1943 - Das Glasperlenspiel
- 1946 - Krieg und Frieden
- 1953 - Eine Bibliothek der Weltliteratur
Euskaratuak
- Estepako otsoa (Der Steppenwolf). 1986. Elkar argitaletxea. Itzultzailea: Pello Zabaleta[8].
- Peter Camenzind (Peter Camenzind). 1992. Ibaizabal argitaletxea. Itzultzailea: Xabier Mendiguren Bereziartu[9].
- Siddhartha. 2014. Erein argitaletxea. Itzultzaileak: David Lindemann eta Irati Trebiño[10].
Erreferentziak
- ↑ Jesús., Marchamalo,. (2009). 44 escritores de la literatura universal. Ediciones Siruela ISBN 8498413281. PMC 548597200. (Noiz kontsultatua: 2018-11-04).
- ↑ «Hermann Hesse - Peter Camenzind» www.armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-08).
- ↑ 1877-1962), Hesse, Hermann (. (L.G. 2014). Siddhartha. Erein ISBN 9788497469012. PMC 920312878. (Noiz kontsultatua: 2018-11-04). Hitzaurrea testu osoan: [1]
- ↑ a b Diccionario de los escritores del mundo. Everest [1988] ISBN 8424115414. PMC 20077851. (Noiz kontsultatua: 2018-11-04).
- ↑ a b c d e Lur entziklopedia tematikoa. Literatura unibertsala. Lur [1999] ISBN 8470993844. PMC 863164923. (Noiz kontsultatua: 2018-11-04). Online: [2]
- ↑ (Ingelesez) «Siddhartha» Issuu (Noiz kontsultatua: 2018-11-08).
- ↑ 1942-, Reetz, Bärbel,. (2013). Las mujeres de Hermann Hesse. (1. Aufl. argitaraldia) Circe ISBN 9788477652960. PMC 885440827. (Noiz kontsultatua: 2018-11-08).
- ↑ «NorDaNor | EIZIE» nordanor.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-12).
- ↑ «NorDaNor | EIZIE» nordanor.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-12).
- ↑ «NorDaNor | EIZIE» nordanor.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-12).
Ikus, gainera
Kanpo estekak
| Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Hermann Hesse |
- (Ingelesez)(Alemanez) Hesseri buruzko webgunea
- (Ingelesez) Hessen margo batzuk
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q25973
Multimedia: Hermann Hesse / Q25973
Aipu famatuak: Hermann Hesse
