M24 Chaffee

M24 Chaffee

Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Zakłady Cadillac w Detroit
Typ pojazdu	czołg lekki
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	5 (dowódca, ładowniczy, celowniczy, kierowca, pomocnik kierowcy-radiotelegrafista)
Historia
Prototypy	1943
Produkcja	1944 – sierpień 1945
Egzemplarze	4731 szt.
Dane techniczne
Silnik	2 rzędowe silniki gaźnikowe Cadillac Twin 44T24, chłodzony powietrzem o mocy 110 KM przy 3400 obr./min (każdy)
Transmisja	mechaniczna, przekładnie automatyczne Hydramatic, przekładnia zbierająca Synchromesch, przekładnia główna Herringbone, podwójny mechanizm różnicowy
Pancerz	stalowy, spawany z odlewów i płyt walcowanych, 12–38 mm
Długość	5,56 m
Szerokość	3,00 m
Wysokość	2,77 m (z km przeciwlotniczym)
Prześwit	0,46 m
Masa	18,4 t (bojowa)
Moc jedn.	8,9 kW/t
Nacisk jedn.	0,79 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	56 km/h (droga) 25-40 km/h (teren)
Zasięg pojazdu	160 km
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	1,0 m
Rowy (szer.)	2,5 m
Ściany (wys.)	1,0 m
Kąt podjazdu	30°
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 x armata czołgowa M6 kal. 75 mm (48 nab.) 2 x czkm M1919A4 kal. 7,62 mm (3750 nab.) 1 wkm Browning M2HB kal. 12,7 mm (440 nab.)
Wyposażenie
1 x miotacz granatów dymnych M3 (14 granatów)
Multimedia w Wikimedia Commons

M24 Chaffee – amerykański czołg lekki z okresu II wojny światowej i wojny koreańskiej.

Historia

Prace nad pojazdem mającym zastąpić czołgi M3/M5 Stuart rozpoczęły się w kwietniu 1943, kiedy na zamówienie rządu amerykańskiego firma Cadillac opracowała model nowego czołgu lekkiego uzbrojonego w armatę 75 mm. Dwa pierwsze prototypy nazwane T24, dostarczono już w październiku 1943. Jeszcze przed zakończeniem prób zamówiono 1000 egzemplarzy tego czołgu, w późniejszym czasie zamówienie zwiększono do 5000 sztuk. Pojazd otrzymał nazwę M24 Chaffee na cześć zmarłego w 1941 roku dowódcy amerykańskich wojsk pancernych, Adny Chaffee'ego Jr.

Pancerz czołgu był spawany, silniki zostały zamontowane na specjalnych, wysuwanych prowadnicach co ułatwiało ich serwis i wymianę – oba silniki były identyczne. Uzbrojenie czołgu stanowiła armata 75 mm, która została wcześniej zaprojektowana dla bombowca średniego B-25 Mitchell.

Był to pierwszy czołg aliantów zachodnich używający jako zawieszenia drążków skrętnych. Zastąpiły one wózki z podwójnymi kołami, stosowanymi w dotychczasowych czołgach lekkich i średnich. Nieoczekiwanym efektem nowego zawieszenia były jednak przypadki otwierania ognia do własnych czołgów przez żołnierzy alianckich w trakcie ofensywy w Ardenach. Jak się okazało, żołnierze brali Chaffee za posiadające podobne podwozia niemieckie czołgi lekkie Panzer II, a nawet za Pantery.

Służba

Nowe czołgi zaczęły trafiać do jednostek bojowych w połowie 1944 roku. Zastąpiły wcześniej używane czołgi lekkie M5. Brały udział w bojach we Francji, na froncie włoskim i ostatnich walkach na terenie Niemiec.

Po zakończeniu II wojny światowej czołgi M24 pozostały w uzbrojeniu armii amerykańskiej. Na szeroką skalę wzięły udział w wojnie koreańskiej.

Były też eksportowane do innych krajów. Francuskie M24 walczyły w Indochinach i Algierii. W wojnie wietnamskiej używała ich armia Wietnamu Południowego. Obecnie są użytkowane tylko przez Urugwaj.

Pojazdy pochodne

• M19 Gun Motor Carriage: Samobieżne działo przeciwlotnicze z podwójną armatą 40 mm zamontowaną z tyłu kadłuba, silniki zostały przeniesione bliżej środka. Zamówiono 904 egzemplarze ale dostarczono tylko 285.
• M41 Howitzer Motor Carriage "Gorilla": Działo samobieżne z haubicą 155 mm. Zamówiono 250 sztuk, ale do końca wojny dostarczono tylko 60, najprawdopodobniej nie wzięły udziału w wojnie. Załogę stanowiło 12 żołnierzy, 6 z nich poruszało się w M41, sześciu w transporterze amunicyjnym.
• M37 Howitzer Motor Carriage: Samobieżna haubica, miała zastąpić M7 Priest, zamówiono 448, do końca wojny dostarczono tylko 316 egzemplarzy. Załoga składała się z 7 żołnierzy.
• T77 Multiple Gun Motor Carriage: Samobieżne działo przeciwlotnicze z sześcioma karabinami maszynowymi 12,7 mm zamontowanych w nowej wieży.

Użytkownicy

Byli

•  Urugwaj – 17

•  Arabia Saudyjska – 52
•  Austria – 46 użytkowanych w latach 1956–1966.
•  Belgia – 224
•  Chile
•  Dania – 63
•  Etiopia – 34
•  Filipiny – 7
•  Francja – 1254
•  Grecja – 170
•  Hiszpania - 31
•  Iran – 180
•  Irak – 78^[1]
•  Japonia – użytkowane były w latach 1952–1974
•  Kambodża – 36
•  Kanada – 32
•  Korea Południowa
•  Laos – 4
•  Norwegia – 123 weszło do służby w latach 50. Ostatni M24 z armii norweskiej został wycofany w 1993 roku.
•  Pakistan – 132^[2]
•  Portugalia – 16
•  Tajlandia – 118
•  Tajwan
•  Turcja — 238
•  Stany Zjednoczone^[3]
•  Wielka Brytania – 302
•  Wietnam Południowy – 137
•  Włochy – 518
•  ZSRR – 2 pojazdy przekazano w ramach programu Lend-Lease.

Przypisy

Bibliografia

• Paweł Żurkowski. Najpotężniejszy z lekkich. Amerykański czołg lekki M24 General Chaffee. „Nowa Technika Wojskowa”. 1999. nr 9. s. str. 37-44. ISSN 1230-1655. 

Linki zewnętrzne

• M24 Chaffee [online], onwar.com [zarchiwizowane z adresu 2011-05-14]  (ang.).
• United States' M24 light tank, Chaffee I [online], wwiivehicles.com [zarchiwizowane z adresu 2013-01-22]  (ang.).