Selenian sodu

Selenian sodu
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.

selenian disodu

addyt.

tetraoksydoselenian(2−) sodu

Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.

selenian sodu

Stocka

selenian(VI) sodu

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

Na
2
SeO
4

Masa molowa

188,94 g/mol

Wygląd

bezbarwne kryształy[1]

Identyfikacja
Numer CAS

13410-01-0 (bezwodny)
10102-23-5 (dekahydrat)

PubChem

25960

InChI
InChI=1S/2Na.H2O4Se/c;;1-5(2,3)4/h;;(H2,1,2,3,4)/q2*+1;/p-2
InChIKey
MHQOTKLEMKRJIR-UHFFFAOYSA-L
Właściwości
Gęstość
3,213 g/cm³[3]; 17 °C, bezwodny
1,61 g/cm³[1]; dekahydrat
Rozpuszczalność w wodzie
585 g/kg (25 °C)[1]
840 g/l (35 °C)[3]
logP

5[2]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-08-24]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zagrożenie dla zdrowia Czaszka i skrzyżowane piszczele Środowisko
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H301, H331, H373, H410

Zwroty P

P261, P273, P301+P310, P311, P501

NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[4]
0
2
0
 
Temperatura zapłonu

niepalny[2]

Numer RTECS

VS6650000

Dawka śmiertelna

LD50 1,6 mg/kg (szczur, doustnie)[2]

Podobne związki
Inne aniony

Na
2
SeO
3
, NaHSeO
3
, Na
2
SO
4

Inne kationy

K
2
SeO
4

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

A12CE02 B05XA20

Multimedia w Wikimedia Commons

Selenian sodu, Na
2
SeO
4
nieorganiczny związek chemiczny z grupy selenianów, sól kwasu selenowego i sodu.

Bezwodny selenian sodu tworzy bezbarwne kryształy, natomiast w postaci dekahydratu (Na
2
SeO
4
·10H
2
O
) – białe. Związek ten jest rozpuszczalny w wodzie[1]. Można go otrzymać w reakcji selenu z wodorotlenkiem sodu[5]. Powstaje również jako produkt przejściowy w trakcie jednej z metod otrzymywania selenu z tzw. szlamu anodowego podczas procesu elektrorafinacji miedzi[5][6].

Jest wykorzystywany przy produkcji szkła, gdzie służy do jego odbarwienia (z powodu obecności śladowych ilości żelaza(II) i żelaza(III) szkło może mieć zielonkawy kolor) bądź do barwienia szkła na różowo. Stosowany jest także jako dodatek do pasz i nawozów[6]. Ponadto, z uwagi na wysoką toksyczność wobec owadów (sięgającą 10 mg/kg), jest używany jako składnik biocydów przeciw roztoczom, mszycom i wełnowcowatym[7][8].

Przypisy

  1. a b c d CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-91, ISBN 978-1-4822-0867-2  (ang.).
  2. a b c Selenian sodu (nr 71948) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2016-08-24]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  3. a b Sodium selenate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 570200 [dostęp 2016-08-24]  (niem. • ang.).
  4. Selenian sodu (nr 71948) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2016-08-24]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. a b PradyotP. Patnaik PradyotP., Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 813–814, ISBN 0-07-049439-8  (ang.).
  6. a b Bernd E.B.E. Langner Bernd E.B.E., Selenium and Selenium Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, ISBN 978-3-527-30385-4  (ang.).
  7. BradyB. Hanson BradyB. i inni, Selenium protects plants from phloem-feeding aphids due to both deterrence and toxicity, „New Phytologist”, 162 (3), 2004, s. 655–662, DOI: 10.1111/j.1469-8137.2004.01067.x  (ang.).
  8. Thomas W.T.W. Clarkson Thomas W.T.W., Inorganic and Organometal Pesticides, [w:] RobertR. Krieger (red.), Handbook of Pesticide Toxicology. Principles and Agents, t. 2, Academic Press, 2001, s. 1357–1428, DOI: 10.1016/B978-012426260-7.50064-1, ISBN 978-0-08-053379-7, OCLC 729845497  (ang.). (zob. podrozdział 61.15.1 Sodium selenoate, [w:] ScienceDirect Topics [online], Elsevier [dostęp 2020-02-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-17]  (ang.).).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
A12: Preparaty uzupełniające niedobór składników mineralnych
A12A – Związki wapnia
A12AA – Związki wapnia
A12B – Związki potasu
A12BA – Związki potasu
A12C – Inne preparaty uzupełniające niedobór
składników mineralnych
A12CA – Związki sodu
A12CB – Związki cynku
A12CC – Związki magnezu
A12CD – Związki fluoru
A12CE – Związki selenu
  • selenian sodu
  • selenek sodu
  • p
  • d
  • e
B05: Preparaty krwiozastępcze i roztwory do wlewów
B05A – Krew i preparaty krwiopochodne
B05AA – Preparaty krwiozastępcze
i frakcje białkowe osocza
B05AX – Inne preparaty krwiopochodne
B05B – Roztwory do wlewów dożylnych
B05BA – Roztwory do żywienia pozajelitowego
B05BB – Roztwory wpływające na równowagę elektrolitową
B05BC – Roztwory wywołujące diurezę osmotyczną
B05C – Roztwory do płukania
B05CA – Środki przeciwinfekcyjne
B05CB – Roztwory soli
B05CX – Inne roztwory do płukania
B05X – Dożylne roztwory uzupełniające
B05XA – Roztwory elektrolitowe
B05XB – Aminokwasy
B05XX – Inne uzupełniające roztwory dożylne
  • trometamol