Karaağaç Tren İstasyonu

41°39′06″K 26°31′18″D / 41.65167°K 26.52167°D / 41.65167; 26.52167SahipTCDDİşletmeciTCDDTren işletmecileriTCDDYapıYapı türüHemzeminOtoparkHayırBisiklet altyapısıHayırEngelli erişimiHayırDiğer bilgilerDurumKapatıldıÜcret bölgesi1. BölgeTarihçeAçılış4 Nisan 1873 (İlk istasyon)^[1]
1930 (İkinci istasyon)^[2]Kapanış4 Ekim 1971^[2]Önceki ad(lar)ıEdirne (1873 – 1971)HizmetlerDemiryolu ulaşımı

Karaağaç Tren İstasyonu, eskiden Edirne Garı, Edirne'nin il merkezinde Karaağaç Mahallesi'nde Karaağaç Caddesi üzerinde yer alan TCDD'ye ait eski ana tren istasyonudur.

İstanbul-Sirkeci – Pythion demiryolu üzerinde yer alan ilk istasyon, Chemins de fer Orientaux / Rumeli Demiryolu (CO) Şirketi tarafından Rumeli Demiryolu hattı için inşa edilmiş ve 4 Nisan 1873'te hizmete girmiştir.^[1] İkinci istasyon ise 1914 yılında tamamlanmış, ancak 1930 yılında hizmete girebilmiştir.^[2]

23 Mayıs 1971'de Pehlivanköy – Edirne – Svilengrad demiryolu üzerinde inşa edilen yeni Edirne Garı'nın hizmete girmesi üzerine, istasyon, 4 Ekim 1971'de kapatılmıştır.^[2]

1998 – 2017 yılları arasında Trakya Üniversitesi Rektörlük Binası olarak hizmet veren bina, 2017'den bu yana aynı üniversitenin Güzel Sanatlar Fakültesi olarak kullanılmaktadır.^[3]

Tarihçe

Chemins de fer Orientaux / Rumeli Demiryolu (CO) Şirketi tarafından Rumeli Demiryolu için inşa edilen ve 4 Nisan 1873'te hizmete giren ilk istasyonun yerine daha büyük bir istasyon inşa edilmesi kararlaştırılmıştır. Yeni istasyon binası Mimar Kemaleddin tarafından neoklasik üslupta inşa edilmiştir. İstanbul'u Avrupa'ya bağlayan demiryolunun en önemli istasyonlarından birisi olan istasyon binası, Sirkeci Garı örnek alınarak yapılan üç katlı, dikdörtgen planlı ve 80 m uzunluğunda bir yapıdır.^[4]

İstasyon binasının inşaatı 1914 yılında genel olarak bitirilmiş ancak o yıl başlayan I. Dünya Savaşı nedeniyle demiryolu güzergâhı değiştiği için istasyon hizmete girememiştir. İstasyonun yer aldığı Karaağaç Kasabası, I. Dünya Savaşı'ndan sonra imzalanan Mondros Mütarekesi sonrasında Yunanistan tarafından işgal edilmiştir. Kurtuluş Savaşı'ndan sonra imzalanan Lozan Antlaşması gereğince, Yunanistan'ın Batı Anadolu'da yaptığı tahribatlar karşılığında savaş tazminatı olarak, Karaağaç Kasabası ve Bosna Köyü Türkiye'ye geri verilmiş ve istasyon da 14 Eylül 1923'te tekrar Türkiye'nin denetimine girmiştir.^[5]

Eski Rumeli Demiryolu'nun ardıllarından biri olan Dedeağaç – Svilengrad demiryolu üzerinde yer alan ve 1930'da yeniden hizmete giren istasyon, hattın Uzunköprü ile Karaağaç arasındaki kısmının Yunanistan sınırlarında kalması sebebiyle Türk demiryolu sisteminden bağımsız bir eksklav haline geldiği için trenler İstanbul-Sirkeci'den Karaağaç'a ulaşmak için Yunanistan sınırlarından geçmek durumunda kalmaktaydı. Yaklaşık 50 yıl devam eden bu sürecin ardından, bu zorunluluğu aşmak amacıyla Bulgaristan Devlet Demiryolları (BDZ) ile birlikte İstanbul-Sirkeci – Pythion demiryolu üzerindeki Pehlivanköy'den başlayan ve Edirne ve Kapıkule'den geçerek Bulgaristan'daki Svilengrad'a bağlanan Pehlivanköy – Svilengrad demiryolu inşa edilmiş ve yeni Edirne Garı 23 Mayıs 1971'de hizmete girmiştir. 4 Ekim 1971'de ise Karaağaç Tren İstasyonu kapatılmıştır.^[2]

Türkiye - Yunanistan sınırının çok yakınında bulunan istasyon binası, 1974'te Kıbrıs Harekâtı sırasında ileri karakol görevi yapmıştır.^[5]

İstasyon binalarından birisi 1937'de Trakya Köy Öğretmen Okulu ve Eğitmen Kursu'na ev sahipliği yapmıştır. 1938'de aynı binada Köy Öğretmen Okulu açılmıştır. 1939'da Karaağaç’tan taşınan okul, daha sonra Kepirtepe Köy Enstitüsü'ne dönüştürülmüştür.^[6]

1977'de yeni kurulan ve bugünkü Trakya Üniversitesi'nin temelini oluşturan Edirne Mühendislik ve Mimarlık Akademisi'ne tahsis edilen bina,^[5] üniversite tarafından aslına uygun olarak restore edilmiş ve 1998'de üniversitenin Rektörlük Binası olarak hizmet vermeye başlamıştır. Aynı yıl bahçesine Lozan Antlaşması’nı temsil eden Lozan Anıtı yapılmış, ek istasyon binalarından birisi ise Lozan Müzesi olarak hizmete girmiştir. 2017'de Rektörlük Binası'nın taşınması üzerine, bina, Güzel Sanatlar Fakültesi olarak kullanılmaya başlanmıştır.^[3]

Çevre alanı

Görseller

Kaynakça

Dış bağlantılar

• TCDD resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.